هنر نیوز - مردی که بسیار می دانست!

یکی از کارهای مفیدی که برای نسل جوان فیلمساز وهمچنین منتقدان وعلاقمندان جدی سینمای ایران امروزه می توان انجام داد، آشنا کردن آنها با پیشگامان این راه است. دراین زمینه به تازگی ازسوی انتشارات روزبهان کتاب باارزشی به همت سعید نوری با نام «روزگار فرخ» درباره فرخ غفاری منتشر شده است.

به گزارش هنرنیوز؛ یکی از کارهای مفیدی که برای نسل جوان فیلمساز وهمچنین منتقدان وعلاقمندان جدی سینمای ایران امروزه می توان انجام داد، آشنا کردن آنها با پیشگامان این راه است. دراین زمینه به تازگی ازسوی انتشارات روزبهان کتاب باارزشی به همت سعید نوری با نام «روزگار فرخ» درباره فرخ غفاری منتشر شده است. غفاری این مرد با فرهنگ که درزمینه های گوناگون هنری دانش آموخته بود و شناخت ویژه ای دراین رابطه به دست آورد و سپس بسیار سخاوتمندانه آنها در اختیار کشورش قرار داد. وی درزمینه های بسیاری کارهای باارزشی برای تاریخ سینمای ایران انجام داده است از جمله بنیانگذاری سینماتک ایران (فیلمخانه ایران)، حیثیت دادن به نقد سینمایی به عنوان منتقد، همچنین به عنوان کارگردان ساخت اولین فیلم های متفاوت با دیدی نو آغاز کرد و به قول خودش نگاه و توجهش به «سینمای ملی» ملی بود و راهگشای این نوع سینما شد؛ نگرشی که از سال ۱۳۳۷ با ساخت فیلم «جنوب شهر» شروع شد و مشهورترین اثرش « شب قوزی» ۱۳۴۲ بود که نخستین فیلم بلند سینمائی ایران است که به جشنواره کن درسال ۱۹۶۴ (۱۳۴۳) راه می یابد و در بخش هفته بین المللی منتقدین توجه ها را جلب می کند. جدا از این فرخ غفاری نخستین پژوهشگر و تاریخ نویس سینمای ایران است که بعدها نوشته هایش دستمایه ای برای دیگر محققین سینمای ایران می شود تا «تاریخ سینمای ایران» را بنویسند. مولف کتاب «روزگار فرخ» درکتاب حدود ۴۰۰ صفحه ای خود که شامل عکس ها – فیلمشناخت اوست، همچنین یک گفت و گوی بسیار طولانی از همه دوره ها ی زندگی او، شامل کودکی، تحصیلات اولیه در خارج، بازیگری تئاتر، همکاری با هانری لانگلوا در سینماتک فرانسه، آشنائی اش با صادق هدایت و فعالیت های سینمایی به عنوان فیلمساز، ایجاد جشنواره ها و تحقیق، و…را شامل می شود . نویسنده کتاب به همه آنچه می خواهید درباره این بزرگمرد تاریخ سینمای ایران بدانید می پردازد. این مرد زیاد می دانست. غفاری درباره تئاتر اصیل ایرانی «تعزیه » نیز تحقیقاتی کرده بود که درکتابش «تئاتر ایرانی» آن را منتشر کرد. به همت فرغ غفاری بود که کارگردانان بزرگ تئاتر جهان همچون پیتر بروک، گروتفسکی، و… با «تعزیه» به عنوان یک تاتر با ارزش و ویژه آشنا شدند. غفاری ارزشهای هنری تعزیه را به جهانیان شناساند. او که عاشق ایران وفرهنگ این سرزمین بود، از هیچ چیزی برای معرفی فرهنگ ایران به خارج فروگذاری نمی کرد و روزی «ژان روش» فیلمساز بزرگ فرانسوی را به ایران آورد و در وصف آثار باستانی همچون مسجد مسجد امام (شاه اصفهان) ساعت ها در وصف اهمیت و ارزش های هنری و ملکوتی این مسجد دربرابر دوربین این فیلمساز با چه عشقی صحبت می کرد.این اثر را هرکجا پیدا کردید بارها ان را ببینید، البته اگر زبان فرانسه تان خوب است. زیرا نسخه فارسی از آن وجود ندارد و چه حیف. سعید نوری، که خود مدتی مقیم پاریس بود و در آنجا با غفاری ملاقاتی کرده، ساعت ها از او فیلمبرداری کرد، و این دستمایه ای شد تا کتابش را آماده سازد. جدا از مطالب مختلف، سناریو آخرین ساخته فرخ غفاری «زنبورک» نیز برای اولین بار چاپ شده است، و نشان از دقت نظر کارگردان در توضیحاتی برای دکوپاژها داده می شود. کتاب شامل بسیاری از عکس های آرشیوی فرخ غفاری است که تا کنون یا دیده نشده یا بسیار نادر هستند. عکس روی جلد کتاب از ناصرتقوائی است که آن را در هنگام ملاقات با فرغ غفاری درپاریس در پارک لوزامبورگ گرفته. فرخ غفاری که از بعد از انقلاب درپاریس زندگی می کرد همواره شیفتگی خود را به سینمای ایران وفرهنگ ایران حفظ کرده و آن را با کنجکاوی دنبال می کرد. و مقالاتی به فارسی و انگلیسی درباره هنر و سینمای ایران درنشریات مختلف به چاپ می رسانید. او در اکثر دوره های «جشنواره فیلم های ایرانی در پاریس» که من از سال ۱۹۸۵( ۱۳۶۴) تا سال ۲۰۰۰ –( ۱۳۷۹) درسینما اتوپیا برپا می کردم، ازمشتریان دائم آن بود، و بارها درباره فیلم ها با هم صحبت می کردیم. ازبین فیلم هائی که دو بار به دیدن آن آمد، «آژانس شیشه ای» اثر حاتمی کیا بود که کارگردان آن را با استعداد می دانست. همچنین از آثار عباس کیارستمی – محسن مخملباف «ناصرالدین شاه آکتورسینما» بسیار به نیکی یاد می کرد. غفاری به سینمای نوین ایران بعد از انقلاب به دیده تحسین می نگریست و دائم درباره سینمای نوین ایران سئوال می کرد .ازطرفی ماهنامه فیلم را که از ایران برایش می فرستادند با ولع بسیار می خواند. خود من در سپتامیر ۱۹۹۲ فیلمی از زندگی اش ساخته ام که هنوز تدوین ان انجام نشده است !! فرغ غفاری در سال ۱۳۰۰ درتهران به دنیا آمد. او از ده سالگی به همراه خانواده اش به بلژیک رفت .درپاریس وگرونل تحصیلات سینمائی را به پایان رساند. از سال ۱۳۲۴ شروع به بازیگری در تئاتر های فرانسه کرد. آذر ۱۳۲۸ به ایران برگشت و کانون ملی فیلم ایران را بنیان گذاشت .از سال ۱۳۳۶ مدیریت کانون فیلم را بر عهده داشت. درسال ۱۳۳۷ کمپانی فیلمسازی ایران نما را دایر کرد و فیلم «جنوب شهر» را درسال ۱۳۳۷ ساخت. درسال ۱۳۴۵ معاون فرهنگی تلویزیون ایران بود. درسال ۱۳۵۴ «زنبورک» را ساخت. درسال ۱۳۵۱ مدیرجشنواره جهانی فیلم تهران شد. فرخ غفاری روز ۲۷ آذر۱۳۸۵ درپاریس درگذشت و در آرامگاه مونت پارناس، همانجا که هانری لانگلوا به خاک سپرده شده، آرام گرفت.