هنر نیوز - چالشی در ۳ بنای تاریخی بابل/میراث تاریخی قربانی کشمکش‌های بین‌دستگاهی

چالشی در ۳ بنای تاریخی بابل/میراث تاریخی قربانی کشمکش‌های بین‌دستگاهی

موزه بابل، خانه تاریخی خلیلیان، مدرسه بدر، پل تاریخی محمدحسن خان که ذره ذره در حال تخریب است به دلیل عدم توجه کافی از سوی مسئولان و عدم تعامل دستگاه‌های اجرایی رو به نابودی می رود.

به گزارش هنرنیوز؛ پس از تخریب غیر قانونی بنای ثبت میراثی خانه خلیلیان، این بار هویت تاریخی شهر بابل با همت اوقاف به نفع حوزه علمیه در تصرف در خواهد آمد.

موزه بابل که به عنوان هویت این شهر در ساختمان گنجینه تا به کنون بسیاری از نمایشگاه‌ها را به خود دیده، حال با ادعای حوزه علمیه بابل مبنی بر وقف بودن این بنا به نفع حوزه علمیه، می بایست به زودی شاهد تخلیه این اثر فرهنگی و تاریخی باشیم.

این در حالی است که مدرسه بدر بابل نیز با قدمتی طولانی یکی از مدارس مهم در شهر بابل بوده که بسیاری از بزرگان این شهر در آنجا تحصیل کرده‌اند.

بابل هم اکنون با دارا بودن چند مدرسه حوزوی، با ادعای وقف قصد تخلیه موزه این شهر را دارد.

به نظر می‌رسد هویت تاریخی شهر بابل یکی پس از دیگری به یغما می‌رود.

موزه بابل، خانه تاریخی خلیلیان، مدرسه بدر، پل تاریخی محمدحسن خان که ذره ذره در حال تخریب است به دلیل عدم توجه کافی از سوی مسئولان و عدم تعامل دستگاه‌های اجرایی رو به نابودی می‌رود.

چشم‌های نگران فعالان اجتماعی در شهرستان بابل، هر لحظه به یک بنای تاریخی است تا ببینند سرنوشتش چه می‌شود.

جعفر صفری رئیس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان بابل درباره این ادعاهاگفت: خانه خلیلیان مرکز اجرای نیت واقف است و ما وظیفه داریم بر اساس نص صریح نیت واقف انجام وظیفه کنیم از سویی متاسفانه این خانه انبار شخصی شده بود.

وی افزود: در این خانه به ابعاد ۵۰ متر سقف آن پایین آمد و متاسفانه طی سال ۳ الی ۴ روز در ماه محرم اقامه اذان در آن انجام می‌شد که واقف این را نمی‌گوید.

این مسئول با بیان اینکه این بنا از طریق حکم قضایی در اختیار اوقاف قرار گرفت، اظهار کرد: این موقوفه دارای هیات امنا شد و آن تحویل هیات امنا دادیم.

وی با اشاره به اینکه به دنبال از میان رفتن سازه قدیمی نیستیم بلکه معتقدیم پنجره‌ها و درب های آن باید حفظ می‌شد و ما تاکید داشتیم حفظ شود، افزود: بخش‌هایی از این خانه که تخریبی بوده، باید ترمیم می‌شد.

رئیس اداره اوقاف و امورخیریه بابل با اعلام اینکه در ۲۴ آذرماه فرصت یک ماهه برای ثبت شدن این بنا به ما داده شد و اوقاف نیز پنجم دی ماه اعتراض خود را اعلام کرد، تصریح کرد: قاعدتا تا ۲۴ دی ماه فرصت اعتراض داشتیم اما امروز می‌گویند که ثبت شده است.

وی همچنین درباره مدرسه بدر و موزه بابل اذعان کرد: مدرسه بدر و گنجینه (موزه) با وجود اینکه اعتقاد نداشتم این کار صورت بگیرد اما به دلیل اینکه این دو مکان در اختیار حوزه علمیه است ما به آن ورود پیدا نمی‌کنیم.

وی در ادامه گفت: ۲۳ موقوفه مربوط به حوزه علمیه بابل بوده که به حوزه علمیه تحویل داده شده است.

صفری در مورد حکم تخلیه برای موزه نیز بیان کرد: این مکان دارای دو وقف نامه است؛ یکی مربوط به ۱۲۸۸ و یکی هم ۱۳۰۸ که این مکان به عنوان مدرسه حوزه علمیه ساخته شده است.

وی افزود: اردیبهشت با رئیس اداره میراث خدمت امام جمعه رسیدیم تا این مکان حفظ و مال الاجاره پرداخت شود اما این میزان پرداخت نشد و از سویی نیز حوزه اصرار به در اختیار گرفتن موزه دارد.

حجت الاسلام پوراکبر مدیر حوزه علمیه شهرستان بابل نیز درباره وقف بودن ساختمان گنجینه و مدرسه بدر به نفع حوزه علمیه و تحت اختیار قرار گرفتن این دو بنای فرهنگی گفت: در شهرستان بابل یکی از افتخارات بی‌نظیر آن این است که در گذشته دارای ۱۷ حوزه علمیه بسیار با عظمت و با موقوفات فراوانی بوده است که متاسفانه همه را غصب و این ساختمان‌ها را در اختیار گرفتند و تبدیل به مراکز اداری و غیراداری کردند و بعضی از آثار آنها محو شد، اما برخی از آنها باقی است و وقف نامه ثبت شده رسمی دارد.

وی افزود: این موقوفات بنا به تکلیف شرعی و قانونی باید به جایگاه اصلی بازگردد و مراکز قضایی نیز دراین زمینه همکاری دارد.

پوراکبر در سوال خبرنگار ایسنا مبنی بر اینکه چرا تا کنون این وقف‌نامه در جریان قضایی قرار نگرفت، گفت: به دلیل اینکه در حوزه علمیه بابل و حوزه های علمیه مدیریت مستقلی وجود نداشت، در دو سال اخیر با توجه به اعزام بنده به این شهرستان و محول شدن وظایف باید در راستای احیای موقوفات حوزه علمیه تلاش کنیم.

وی با تاکید بر اینکه من مستقیما مسئول این کار شدم، افزود: در زمینه احیای موقوفات حوزه‌‌های علمیه به بنده تاکید شده است.

این مسئول با بیان اینکه در مورد مدرسه بدر نیز آموزش و پرورش با این همه امکانات چرا باید به دنبال تصاحب حوزه علمیه باشد، عنوان کرد:خودشان قول دادند مدرسه را تخلیه کنند اما امروز از حرف خود برگشته‌اند.

وی درباره حوزه علمیه نیز عنوان کرد: میراث فرهنگی در کشور گستردگی زیادی دارد اما چرا باید در خانه حوزه علمیه بنشیند و خود نیز این را پذیرفته اند که باید تخلیه کنند.

پوراکبر درباره اجاره کردن بنای موزه گفت: امروز بازگشت موقوفات به حوزه‌ها باید انجام شود، حوزه ها باید در جایگاه خود ثبت شود و باقی بماند و جایگاه حوزوی آن باید مشخص شود.

وی در مورد اسناد موقوفه نامه های مربوط به حوزه گفت: موقوفه نامه نیز به زودی در قالب کتاب وقف نامه حوزه های علمیه چاپ و تکثیر عمومی خواهد شد.

این مسئول در جواب سوال اینکه آیا حکم تخلیه صادر شده است؟ گفت: یک فرصت یک ماهه برای تخلیه در نظر گرفته شده است.

پوراکبر فرصت یک ماهه تخلیه موزه را پنج دی تا پنج بهمن ماه سال جاری عنوان کرد و افزود: در جلسه دوستانه‌ای حکم شرعی توضیح داده شد و با حکم شرعی دوستان قانع شدند.

مدیر حوزه علمیه بابل در مورد نارضایتی افکار عمومی و جوانانی که دغدغه فرهنگی از این باب را دارند، اذعان کرد: کسانی که دغدغه فرهنگی دارند باید بدانند اولین دغدغه این است که حق به صاحبش باز گردد.

وی افزود: پیش از هر چیز از برادران میراث فرهنگی کمال تشکر را داریم که انصافا در این زمینه همکاری می‌کنند و حکم شرعی را متوجه شدند، کاملا پذیرای احکام و قوانین شرعی هستند و هیچگونه مقابله‌ای با قوانین نداشتند و ندارند.

مدیر حوزه علمیه بابل در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چندین سال در چنین مکانی موزه بود و به عنوان یک نهاد فرهنگی و هویت شهر بابل کار می کردند و اگر افکار عمومی مخالف باشند، موضع شما چه خواهد بود؟ گفت: هیچکس تابحال اعتراض نکرده است، همه حرف‌ها شایعات است، یک نفر هم اعتراض نمی کند که مسجد را ۵۰ الی ۱۰۰ سال غاصبانه تصرف کنند.

وی یادآور شد: کدام افکارعمومی اجازه می‌دهد مالی که برای وقف است را کسی دیگری در اختیار داشته باشد.

میراث فرهنگی مازندران چه می‌گوید؟

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران درباره وضعیت مدرسه بدر و موزه بابل به خبرنگار ایسنا گفت: اولین چیزی که دراین خصوص باید مشخص شود این است که این اماکن و بناها ارزش تاریخی دارند و برای میراث مهم تلقی می‌شود اما مالکیت و حق کاربری آنها با میراث نیست.

دلاور بزرگ‌نیا با اشاره به این امر که زمزمه هایی مبنی بر تبدیل موزه بابل به مرکز تجاری به گوش می رسد ابراز کرد: این روزها بازار شایعات بسی گرم است اما واقعیت این است که حق مالکیت بناهایی چون موزه بابل و خانه بدر در هاله ای از ابهام است و بخش حقوقی ما درخصوص این موضوع درحال پیگیری است تا اسناد و مدارکی راکه نشان دهد این اماکن وقف شده پیدا کند و اگروقفی است نیت واقف آن چه بوده بیابد.

بزرگ‌نیا تصریح کرد: میراث و اوقاف در نظر دارند طی جلساتی این مسائل را بررسی کرده و بهترین شکل بهره برداری ازین اماکن را ارائه دهند.

وی افزود: از۲۰۰۰بنای تاریخی که در مازندران وجود دارد میراث تنها مالک حداکثر ۴۵بنا است و اصلی‌ترین کارش حفاظت و حراست و جلوگیری از تخریب دیگر بناها است و هرگونه تغییرات کاربری در ابنیه تاریخی باید با نظر شورای فنی میراث مشخص و تایید شود.

وی در رابطه با علل عدم ثبت دیرهنگام خانه خلیلیان که منجر به تخریب بخشی از آن توسط اوقاف شده بیان کرد: ما بیش از۲۵۰۰ اثرتاریخی در مازندران داریم که تا به امروز کمتر از ۷۰۰ اثر ثبت شده و این به دلیل روند خاصی است که در مرحله ثبت اثر وجود دارد ولی این دلیل نمی شود به دلیل عدم ثبت بناهای با ارزش تاریخی زیر تیغ نابودی برود.

این مسئول تصریح کرد: درست است که درخصوص آثاری که ثبت شده است قوانین سختی وجود دارد و تخریب آن مجازات سختی خواهد داشت اما بیش از ۲۰۰۰ اثر تاریخی ما هنوز ثبت نشده و اگر فرهنگ حفاظت از آثار تاریخی در بین مردم و مسئولان ما جانیافتد ما با بحران نابودی آثار تاریخی مازندران روبرو می‌شویم.

وی در رابطه با تفاهم‌نامه میراث با اوقاف و سایر ارگان‌ها عنوان کرد: ما درتلاشیم تا همکاری ها را با سایر ارگان‌های دولتی بیشتر کنیم و در رابطه با اوقاف نیز نشست هایی با مدیران این ارگان درنظرگرفته ایم تا علاوه بر بررسی تفاهم نامه محورهای آن را هم بررسی کنیم و همکاری‌ها را توسعه دهیم.

گزارش از بابک ابهرزاده-سارا ربیعی خبرنگاران ایسنای مازندران