از حرف تا عمل؛
ورود ۲ میلیون طبیعت‌گرد چگونه محقق خواهد شد؟
16 فروردين 1391 ساعت 11:45
طبق برآورد سازمان جهانی کشاورزی، رشد بوم گردشگری در دهه حاضر ۱۰ تا ۳۰ درصد خواهد بود و طبیعت‌گردان ۷ درصد کل گردشگران جهان را تشکیل می‌دهند که پیش‌بینی می‌شود در دههٔ آینده به ۲۰ درصد برسد. از این رو اكوتوريسم از آینده‌ای پر رونق و درخشان برخوردار است.
در این بین ایران با داشتن جاذبه‌های مختلف طبیعت‌گردی از گردش آبی و ساحلی، کوهنوردی، غارنوردی، بیابان‌گردی، دامنه‌نوردی، پرنده‌نگری، مردم‌شناسی، طبیعت درمانی تا صید و شکار همچنان سر در گم تصمیمات آنی یا روی کاغذی است که هرگز اجرایی نشد، تا آنجا که با رفتن آرش کوشا نخستین دبیر کمیته طبیعت گردی این کمیته که قرار بود حلقه ارتباط دستگاه‌های مختلف و بهره‌برداران باشد به حالت نیمه تعطیل درآمد. این روند تا آنجا ادامه یافت که به دلیل تعدد انتصابات در رأس معاونت گردشگری به طور کلی این کمیته در سرزمینی که پنجمین کشور دنیا از لحاظ جاذبه‌های طبیعی محسوب می شود،تعطیل شد.
هر چند با ورود حامد دهقانان معاون سابق گردشگری زمزمه‌هایی مبنی بر بازگشایی مجدد این کمیته شنیده شد، اما از آنجا که صندلی ریاست معاونت گردشگری بیش از چند ماه تاب نشستن افراد را ندارد، این بار این پست با تغییر رییس سازمان میراث فرهنگی و انتصاب سید حسن موسوی در این مقام، به منوچهرجهانیان سپرده شد. با این انتصاب در ماه پایانی سال ۹۰ کمیته طبیعت‌گردی به اداره کل ارتقا یافت و محمد علی فیاضی که پیش از این دبیر کمیته ملی طبیعت‌گردی و مدیر کل مراکز خدمات گردشگری بوده به سمت مدیر کل طبیعت‌گردی منصوب شد.
پیش از این نیز رییس سازمان میراث فرهنگی از تکلیف شدن ورود ۷ میلیون گردشگر به ایران در سال ۹۱ خبر داده بود و جهانیان در نخستین نشست خود با خبرنگاران در روزهای پایانی سال پیش، ۲ میلیون از گردشگران ورودی مکلف شده را طبیعت گرد خوانده بود.
نگاهی به کارنامه کاری موسوی نشان می‌دهد وی فرد بی‌اطلاعی نسبت به حوزه میراث فرهنگی و گردشگری نیست چرا که پیش از این مدتی معاون سرمایه‌گذاری سازمان بوده و طی این سال‌ها هیچ وقت ارتباطش به طور کامل با سازمان قطع نشده، ضمن این که موسوی پیشتر یکی از گزینه‌های مدیریت کانون شکار نیز بوده است، به عبارتی وی چندان با مقوله طبیعت و طبیعت گردی بیگانه نیست.
از سویی هرچند کارشناسان زیادی معتقدند هرگز آمار گردشگران ورودی به ایران در سال ۹۱ به ۷ میلیون نخواهد رسید، اما اگر بخواهیم از یک منظر بپذیریم گروهی حتی با وجود اعلام این تعداد گردشگر ورودی با این مقوله مشکل داشته و شمشیر را برای ورود گردشگر از رو بسته‌اند، و در چنین حالتی اگر رسماً به استناد سخنان کارشناسان تعداد گردشگران ورودی ۱۰۰ تا ۳۰۰ هزار نفر اعلام شود، آنها این آمادگی را دارند تا ورود گردشگر به ایران را به ورطه نابودی بکشانند، اما آیا سازمان میراث فرهنگی و گردشگری خود آگاه است محقق شدن همان حداقل‌ها برای ورود گردشگر عزم بزرگی می‌طلبد؟
اگر ارتقای کمیته طبیعت‌گردی به اداره کل را گامی مثبت بتوان تلقی کرد، این پرسش مطرح می‌شود که آیا این گروه به وظیفه سازمانی خود عمل خواهد کرد، یا به واحد همایش و نمایش‌ها طبیعت‌گردی مبدل خواهد شد و یا رویه‌ای بینابین را پیش خواهد گرفت؟ این اداره چگونه وارد اجرا خواهد شد؟ با نگاهی به آنچه تا کنون رخ داده درمی یابم در این حالت نخست با آیین نامه کمیته طبیعت‌گردی و ابلاغ آن روبه رو هستیم که در آن دستور داده شده کمیته‌های طبیعت‌گردی استان‌ها راه‌اندازی شود. آیا فیاضی این دستور را اجرایی خواهد کرد ؟
از گفتن تا ابلاغ حکم فاصله بسیار است. پس از ابلاغ حکم تازه فرایند برنامه‌ریزی آغاز می‌شود و حداقل ۲ الی ۳ ماه زمان می‌برد تا مشخص شود چند درصد از این برنامه‌ها قابل اجرا است. برای پیشبرد صحیح گام نخست تعامل با بخش خصوصی است. این که فیاضی با اقتدار، برنامه اساسی و زیربنایی کار خواهد کرد یا نه چیزی است که زمان مشخص می‌کند.
از سوی دیگر نباید از خاطر برد که گام دوم در این حوزه گسترش سازمانی و فعال شدن کمیته‌های طبیعت‌گردی استان‌ها است. بستر کارشناسی، اجرایی، بودجه، اعتبار و امکانات در اداره‌ی کل وجود ندارد. تمام امکانات و بسترها از نظر اجرایی به استان‌ها واگذار شده است. نحوه دسترسی به آن هم واضح است چرا که سازمان‌ها از استانداری امکانات و بودجه می‌گیرند. هر سازمانی که طرحش قابل توجیه باشد، می‌تواند در استانداری تأمین اعتبار کند. پس برای اجرایی کردن طرح‌ها باید ۳۱ کمیته طبیعت‌گردی در استان‌ها دایر شود و کارشناسان آموزش دیده را تربیت و فعال کنند و سپس این افراد با بخش خصوصی ارتباط برقرار کنند. آیا فیاضی این کار را خواهد کرد ؟
ورود ۲ میلیون طبیعت گرد سخنی در حد کلام است اما راه‌کار اجرایی برای محقق شدن این آرزو چیست ؟ ابزار این کار کدامند؟ استقرار و کار حقیقی اداره کل طبیعت‌گردی، برقراری تعامل فراسازمانی در سطوح ارشد در کمیته طبیعت‌گردی، آغاز به کار کمیته‌های طبیعت‌گردی در استان‌ها و احیای پست سازمانی و آموزش کارشناسان مسئول طبیعت‌گردی در استان‌ها و.. اقداماتی هستند که انجام موفقشان در کوتاه‌ترین بازه زمانی ممکن مقدمه‌ای خواهد بود بر فعالیت کمیته ملی طبیعت‌گردی و ادامه‌ی گام‌های بعدی برای محقق شدن ورود ۲ میلیون طبیعت‌گرد طی سال‌های آینده.
مریم اطیابی
کد خبر: 38915
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcft1dm.w6dcyagiiw.html