احمد پوری مترجم و نویسنده گفت: آرزوی ما این است که یک روز برسد که دیگر اعمال ممیزی وجود نداشته باشد؛ چراکه مردم، نویسندگان و هنرمندان شعورشان آنقدر بالاست که خوب می دانند خطوط قرمز کجاست.
پوری در گفتگو با خبرنگار گروه کتاب و ادبیات هنرنیوز در پاسخ به این پرسش که «بسیاری از اهالی قلم و ناشران نسبت به بحث اعمال ممیزی بعد از انتشار کتاب ناخرسند بوده و برای آن دلایل زیادی را برشمردند که یکی از آنها ایجاد بحران سیاهی بین ناشران است؛ نظر شما در این باب چیست؟» گفت: اگر مسئله ممیزی قانونمند و سخت گیری ها در آن کم بود می شد ممیزی پس از انتشار را بدون نگرانی اعمال کرد و بعد از انتشار نیز هیچ مانعی برای تکثیر و پخش کتاب وجود نداشت مگر اینکه در کتاب موردی پیدا می شد که از خط قرمزهای تعریف شده فراتر رفته بود.
وی با بیان این مطلب افزود:
اما درطول این چند سال تجربه به ما یاد داده که این خط قرمزها معمولا سلیقه ای است و نتیجه این سلیقه های متفاوت این است که اگر بعد از انتشار کتاب، یکی از این سلیقه ها مجوز کتابی را باطل اعلام کند؛ تمام هزینه ناشر بر باد رفته و این برای ناشر بسیار سنگین خواهد بود. وی با بیان اینکه باید آرزو کنیم یک روز برسد که ممیزی نباشد، اظهار داشت:
در شرایط فعلی ممیزی بعد از انتشار اصلا خوب نیست اگرچه آرزوی ما این است که یک روز برسد که ممیزی نباشد؛ چراکه مردم، نویسندگان و هنرمندان شعورشان آنقدر بالاست که خوب می دانند خطوط قرمز کجاست، با این حال نبودن ممیزی یک تصور ایده آل است که تقریبا هیچگاه اجرایی نمی شود. این نویسنده و مترجم پیشکسوت در تشریح دلایل خود با تاکید بر اینکه ریسک پذیرفتن ممیزی بعد از انتشار بسیار بالاست، گفت:
من معتقدم در شرایط فعلی اعمال مجوز بعد از نشر کتاب خطرناک است و موجب نگرانی ناشران می شود؛ هیچ ناشری حاضر نیست ریسک کند،خود ناشران هم نمی دانند سلیقه ها چگونه است که کتابهایشان را بنا به آن سلیقه ها سانسور کنند و در نهایت پیامدهای این ماجرا به فرهنگ، اندیشه و به وضعیت ناشرین ضربه بسیار هولناکی می زند. وی با اشاره به آسیب های ممیزی قبل از انتشار تصریح کرد: در ممیزی قبل از انتشار، اساسی ترین معضل نامشخص بودن سلیقه ها و قوانین است؛ برای مثال شما کتابی را نوشته اید که یک ممیز با انتشار آن موافق و ممیز دیگر با آن اساسا مخالف است؛ این مسائل سبب می شوند انتشار کتاب به درازا بکشد و کتاب ها در اداره کتاب وزارت ارشاد انبار شوند لذا من معتقدم که اگر نظمی در این مسئله باشد و خطوط قرمز مشخص و به گونه ای شفاف روشن شوند، آنگاه تکلیف خیلی مسائل مشخص می شود؛ هرچند که این نگاه اندکی رویایی است و امید بر این است که یک روز اصلا هیچ سانسوری نباشد؛ زیرا
ما باید به شعور هنرمندانمان احترام بگذاریم؛ آنها خودشان می دانند چه می کنند و همه می دانند در جامعه فرهنگی ما کجاها خطوط قرمز وجود دارد، متقابلا مردم هم همینطور، کسی نمی آید کتابی را که با فرهنگ ما در تقابل است بخرد و بگذارد اعضای خانواده نیز از آن استفاده کنند اما من معتقدم اگر خطوط به طور شفاف بیان شود و برای سنجش یک کتاب، تفسیر نباشد یا مضمون کتاب را بر حسب سلیقه تعبیر نکنند اصلا در وزارت ارشادکتاب انبار نخواهد شد کما اینکه ما در گذشته دوره ای را در وزارت ارشاد داشتیم که هیچ کتابی بیش از یک ماه در آنجا نمی ماند و این همه هم کتاب منتشر شد و هیچ کدام هم باعث خطری در جامعه نشد.
احمد پوری در پاسخ به این پرسش که « به عنوان یک راهکار، حضور منتقدین توانا تا چه حد می تواند بر جریان ممیزی تاثیرگذار باشد؟ »گفت: چنین راهکارهایی متاسفانه ایده آل هست ، اگر چنین رویه ای وجود داشت بسیار عالی بود ولی
تقریبا این خیلی دور از دسترس است که منتقدین هنرمندان را راهنمایی کنند که به نحو احسن بنویسند اما این فعلا دور از انتظار است و شاید برای سالهای دورتر قابل اجرا باشد.
وی در خاتمه درباره تاثیرات نامناسب ممیزی بر حوزه ترجمه اظهار داشت:
ممیزی برای هر خلاقیتی نامناسب است چه اینکه آن خلاقیت تالیف یا ترجمه باشد؛ تا کنون چندین اثر من دچار بحران ممیزی شدند، برای مثال کتابی از من که سه چاپ از آن منتشر شده بود در نوبت آخر سانسور و سپس لغو مجوز شد و یا ترجمه رمانی که گرفتار همین مسئله شد لذا ممیزی هم برای تالیف و هم ترجمه زیانبار است.
گفتگو از: مریم خاکیان
