هنر انقلاب هنری ایدلوژیک است. هنر انقلاب هنری است که باید در راستای یک هدف باشد. در جهان ممکن است نگاه‌های مختلفی در مورد هنر وجود داشته باشد که هر یک در خدمت یک نگاه سیاسی یا اجتماعی باشد؛ برای مثال در روسیه پس از ۱۹۱۷ تا سال‌ها ادبیات زیر تاثیر جریانی موسوم به ادبیات سوسیالیستی بود. یا در کشورهای دیگر از جمله فرانسه، ایتالیا، آمریکای لاتین و ... . اما ایران پس از انقلاب شرایط ویژه‌ای به خود گرفت. انقلاب ایران با خودش پیامی آسمانی داشت. این پیام هنرها را در خدمت گرفت. این انقلاب به تمام معنا در ذهن و عملکرد انسان‌ها تاثیر گذاشت. حضرت امام «ره» در سی‌ام شهریور ماه سال ۶۷ در یک سخنرانی که به گونه‌ای تبیین یک ایدنولوژی برای هنر و زندگی است می‌فرمایند: «خون پاك صدها هنرمند فرزانه در جبهه‌هاي عشق و شهادت و شرف و عزت سرمايه زوال‌ناپذير آن گونه هنري است كه بايد، به تناسب عظمت و زيبايي انقلاب اسلامي، هميشه مشام جان زيبا پسند طالبان جمال حق را معطر كند. تنها هنري مورد قبول قرآن است كه صيقل دهنده اسلام ناب محمدي - صلي الله عليه و آله و سلم - اسلام ائمه هدي - عليهم السلام - اسلام فقراي دردمند، اسلام پابرهنگان، اسلام تازيانه خوردگان تاريخ تلخ و شرم آور محروميت‌ها باشد. هنريی زيبا و پاك است كه كوبنده سرمايه‌داري مدرن و كمونيسم خون‌آشام و نابود كننده اسلام رفاه و تجمل، اسلام التقاط، اسلام سازش و فرومايگي، اسلام مرفهين بي‌درد، و در يك كلمه «اسلام آمريكايي» باشد.
هنر در مدرسه عشق نشان دهنده نقاط كور و مبهم معضلات اجتماعي، اقتصادي، سياسي، نظامي است. هنر در عرفان اسلامي ترسيم روشن عدالت و شرافت و انصاف، و تجسيم تلخكامي گرسنگان مغضوب قدرت و پول است. هنر در جايگاه واقعي خود تصوير زالوصفتاني است كه از مكيدن خون فرهنگ اصيل اسلامي، فرهنگ عدالت و صفا، لذت مي‌برند. تنها به هنري بايد پرداخت كه راه ستيز با جهان‌خواران شرق و غرب، و در راس آنان آمريكا و شوروي، را بياموزد. هنرمندان ما تنها زماني مي‌توانند بي‌دغدغه كوله بار مسووليت و امانتشان را زمين بگذارند كه مطمئن باشند مردمشان بدون اتكا به غير، تنها و تنها در چهارچوب مكتب‌شان، به حيات جاويدان رسيده‌اند. و هنرمندان ما در جبهه‌هاي دفاع مقدس‌مان اين گونه بودند، تا به ملا اعلا شتافتند. و براي خدا و عزت و سعادت مردمشان جنگيدند؛ و در راه پيروزي اسلام عزيز تمام مدعيان هنر بي‌درد را رسوا نمودند. خدايشان در جوار رحمت خويش محشورشان گرداند. »
اگر چه حضرت امام در موارد بسیاری دیگر هم درباره ویژگی‌های هنر و هنرمند مواردی را فرموده بودند اما در این فراز باز هم بر چند نکته کلیدی تاکید دارند که به آن نکات اشاره می شود.
اول: «تناسب عظمت و زيبايي انقلاب اسلامي»؛ هنر ایران باید در بخش هایی که مربوط به انقلاب است بازتاب دهنده عظمت و زيبايي انقلاب اسلامي باشد. این عظمت و زیبایی هم انسانی است هم هنری. انسانی از این بابت که هزاران هزار انسان برای یک آرمان قیام کردند و استبداد را بر انداختند.
دوم: «صيقل دهنده اسلام ناب محمدي»، تنها هنري مورد قبول قرآن است كه صيقل دهنده اسلام ناب محمدي باشد. اما این هنر چه هنری است که اسلام ناب محمدی را صیقل می‌دهد؟ حتما این هنر هنری است که ریشه‌هایش در اعتقادات و اصول اسلام و بدنه‌اش در آشنایی با رفتار ائمه و شاخه‌هایش نزدیک به امر به معروف و نهی از منکر باشد. طبیعی است که هنری که امر به منکر کند نمی‌تواند هنری باشد که صیقل دهنده روح‌های انسان‌ها است.
سوم: «كوبنده سرمايه‌داري مدرن و كمونيسم خون‌آشام»، همانگونه که گفتیم یکی از هنرهایی که در خدمت ایدئولوژی کمونیسم و مارکسیسم بود اگرچه ماهیتی ضد سرمایه داری داشت اما خود باعث ایجاد نوعی دیکتاتوری شد که امام به درستی تعبیر «خون آشام» را برای آن استفاده کرد چون به راستی خون کارگران را در شیشه می‌کرد. اما به تحقیق در یافته بود که دو قطب «سرمایه‌داری» و «کمونیسم» (نه شرقی نه غربی) هر دو به یک میزان به انسانیت ضربه می‌زنند.
چهارم: «هنر در مدرسه عشق نشان دهنده نقاط كور و مبهم معضلات اجتماعي، اقتصادي، سياسي، نظامي است»؛ این نکته بسیار مهم است. این نکته که حضرت امام به این نکته واقف بودند که هنر کارکردهای فروان اجتماعی نیز دارد. هنر می‌تواند نقاط كور و مبهم معضلات اجتماعي، اقتصادي، سياسي، نظامي را نشان دهد. و البته زبان هنر برای این کار هم شیواست و هم تاثیرگذار.
پنجم: «اطمینان از این که مردم بدون اتكا به غير، تنها و تنها در چهارچوب مكتب‌شان، به حيات جاويدان رسيده‌اند». سفارش دیگر حضرت امام با هنرمندان باز می‌گردد. ایشان تاکید کردند که هنرمند تنها زمانی می‌تواند بدون دغدغه باشد که بداند مردمش به حیات جاویدان رسیده‌اند و این نکته از آنجا که توام با صیرورت است و حرکت؛ این بار حضرت امام تعبیر فلسفی را با زبان ساده بیان کرده‌اند و فرموده‌اند که تا ابد هنرمند به جامعه متعهد است؛ زیرا هیچگاه به تمام و کمال حیات جاویدان در این دنیا حاصل نمی‌شود و همیشه هنرمند باید در تکاپو باشد.
این مباحث قطره‌ای اندک از دریای بی‌کران معرفت حضرت امام «ره» بود که ذکر کردیم. و مخاطب خود حدیث مفصل بخواند از این مجمل...

هنر نیوز