گفتگوی هنرنیوز با فرهاد حسن زاده؛
تجربه نقد ادبی باید در ناخودآگاه ذهن کودک و نوجوان شکل بگیرد
27 تير 1391 ساعت 12:26
فرهاد حسن‌زاده، علاوه بر اینکه نویسنده و شاعر نام‌آشنایی در حوزۀ کودک و نوجوان است، سال‌هاست در عرصۀ مطبوعات این حوزه نیز فعالیت می‌کند.
از او تاكنون بيش از پنجاه كتاب (اكثراً در حوزۀ كودك و نوجوان) در گونه‌هاي مختلفي همچون داستان كوتاه، بلند، رمان، افسانه، فانتزي، طنز، زندگينامه و فیلم‌نامه به چاپ رسیده است. «عقرب‌های کشتی بمبک»، «هستی» و... از جمله آثار او هستند.
حسن‌زاده همچنین عضو هيات مؤسس «انجمن نويسندگان كودك و نوجوان» بوده و دو دوره نیز در جایگاه عضو هيأت مديره در این انجمن فعالیت کرده است. او اكنون در تحريريه‌ي نشريه «دوچرخه» (ضميمه روزنامه همشهري) مشغول به كار است.
فرهاد حسن‌زاده در پاسخ به پرسش خبرنگار هنرنیوز دربارۀ آموزش نقد ادبی به کودکان و نوجوانان، گفت: من معتقدم در درجۀ اول، نوجوانان باید آثار ادبی را بخوانند و از آن لذت ببرند چرا که اساساً هدف ادبیات ایجاد التذاذ است. حتی یک منتقد نیز در ابتدا باید از اثر لذت برده و بعد با نگاهی نقادانه به بررسی آن بپردازد. مخاطب کودک و نوجوان با لذت بردن از اثر، کم‌کم به کشف می‌رسد و پیام نهفته و درونی اثر را کشف می‌کند. توجه به این فرآیند، از نظر من بسیار ضروری‌تر از پرداختن به مقولاتی چون روبرو کردن کودکان و نوجوانان با پدیدۀ نقد علمی است. این مسئله به‌ویژه درمورد نوجوانان ضرورت پیدا می‌کند چرا که آنها در دورۀ گذار به سر می‌برند. در این دوره، بهتر است نوجوانان به کسب تجربه بپردازند و از ادبیات لذت ببرند. نباید اجازه داد این اشکال پیش بیاید که وقتی یک نوجوان کتابی را در دست می‌گیرد، به جای لذت بردن از آن، به دنبال نقد بوده و به‌اصطلاح، زیر کلمات را خط بکشد. البته آشنا کردن ذهن مخاطب با نقد و ساختارهای ادبی باید در دستور کار قرار بگیرد اما بهتر است این نقدها بیشتر درونی باشند. در جلسات ادبی که در حال حاضر مثلاً برای بررسی یک کتاب برگزار می‌شود، مخاطبان کودک و نوجوان با دریافت خطوطی از سوی مربیان خود کتاب را بررسی می‌کنند. این خطوط شامل یک‌سری اصطلاحات است که به‌صورت تیتروار در اختیار آنها قرار گرفته است؛ اصطلاحاتی مثل « شخصیت‌پردازی»، «گره‌افکنی» و.... به‌عبارتی این نقدها غالباً حسی هستند.
وی در ادامه گفت: نباید اجازه دهیم که درگیر شدن در مباحث نقد و بررسی، از لذت خواندن یک اثر کم کند. به‌عنوان مثال در نظر بگیرید که بخواهیم شازده کوچولو را از لحاظ شخصیت‌پردازی و ساختار داستانی برای مخاطب کودک و نوجوان تشریح کنیم. آیا با این کار فرصت مکاشفه و التذاذ را از او نگرفته‌ایم؟
حسن‌زاده موضع نشریۀ دوچرخه در زمینۀ آشنا کردن مخاطبان با نقد ادبی را این‌گونه توضیح داد: ما در جلسات ادبی «دوچرخه» با حضور مخاطبان کودک و نوجوان، سعی می‌کنیم نقد را بیشتر به‌صورت حسی کار کنیم تا ساختاری. درواقع هدف این است که ذهن نوجوانان را با نقد آشنا کنیم؛ از این‌رو نه به لحاظ ساختاری و تئوری، بلکه با نگاه زیباشناختی به‌نوعی درصدد معرفی اثر هستیم. مکانیزم جلسات طوری است که تأثیر آن بیشتر بر ناخودآگاه بچه‌ها خواهد بود. به این ترتیب بعدها که این بچه‌ها تجربۀ کافی را بدست می‌آورند، می‌توانند از این زمینه‌های ذهنی بهره بگیرند.
کد خبر: 43621
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcfyvdj.w6dm0agiiw.html