گذری بر عروسک سازی و جایگاه آن به بهانه بزرگداشت بیژن نعمتی شریف؛
داریم دچار فراموشی می‌شویم!
16 آبان 1391 ساعت 10:04
نکوداشت زنده‌یاد بیژن نعمتی شریف شامگاه ۱۴ آبان در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد. این بزرگداشت، در حالی برگزار شد که چند ماه پس از درگذشت او نمایشگاه مجسمه‌ها و نقاشی‌هایش در نگارخانه «آفتاب» کانون پرورش فکری مجموعه رونمایی شد. این هنرمند که آخرین بازمانده عروسک سازی کانون پرورش فکری بود. همین موضوع سبب شد تا چالش های عروسک سازی را در حیطه کودک بررسی کنیم.
عروسک سازی هم چون بسیاری از حیطه های دیگر هنری محجور واقع شده و کمتر کسی به دنبال این حرفه بی نام و نشان می رود. آن چه می دانیم این است که عروسک سازی در شرایط مطلوبی نیست و آن چه نمی دانیم زوایای پنهان این امر است.
عروسک ها بسیار سهل و ممتنع طراحی می شوند. تئاترهای عروسکی اگر روزگاری نه چندان دور رونق داشت، به این سبب نبود که عروسک ها در سطح بسیار بالایی بود. به این سبب بود که کودکان نسل گذشته سرگرمی چندانی نداشتند. نتیجه این بود که پای برنامه های تلوزیونی می نشستند و «چاق و لاغر» را با آن که عروسک های جذابی نداشت، نگاه می کردند.
علاوه بر این، نمایشهای عروسکی هم‌چون «خونه مادربزرگه» و «مدرسه موش‌ها» می توانست مایه سرگرمی کودکان دیروز باشد. اما امروز چنین نیست. کودکان ما نیازشان با آن‌چه می بینند تفاوت دارد. دیگر طعم اندیشه شان به دیدن شخصیت های جذاب غربی عادت کرده و طبیعیست که «خونه مادربزرگه» برایشان جذاب نباشد.
ذائقه نسل امروز تغییر کرده اما کیفیت عروسک ها در سطح گذشته باقی مانده‌است. در واقع آن‌چه هنرمندان به آن بی توجه اند نیاز سنجی کودکان نسل امروز است. حتی عروسک هایی مثل «کلاه قرمزی» هم اگر برای کودکان نسل امروز مانند بیست سال قبل جذاب هستند؛ به سبب دیالوگ ها و موضوعاتیست که کارگردان و نویسنده این مجموعه برای آن تدارک دیده است.
حقیقت این است که سال هاست که اقبالی به برنامه های عروسکی نمی شود. این موضوع ممکن است چند علت داشته باشد. مهم ترین علل آن شاید رنگ و لعاب و شخصیت پردازی های انیمیشن ها باشد. کار حرفه‌ای کمپانی های بزرگ انیمیشن سازی به قدری قدرتمند می نماید که سلیقه مخاطبان را به طور کلی تحت تاثیر قرار داده است و همین موضوع سطح توقع کودکان ما را تا بدانجا بالا برده که کمتر پای برنامه های عروسکی تلوزیون می نشینند و یا به تئاتر های عروسکی مشتاق می شوند.
اما آن چه فراتر از این موضوعات حایز اهمیت به نظر می‌رسد این است که متولیان این هنر نیز اقبالی به ارتقای آن نشان نمی دهند. در واقع شاید اهمیت این موضوع که کودکان ایرانی اثری باب طبع و ذوق خود ببینند؛ برای مسولان وجود ندارد.
شاید آن‌چه باید به مسولان و هنرمندان یادآوری کرد این است که کودکان ما تفاوت فاحش کیفیت خلق کاراکتر را بین کاراکترهای عروسکی ایرانی و خارجی تشخیص می دهند. این موضوع سبب می شود که مخاطبان خرد سال کمتر به دیدن برنامه های تلوزیونی و یا نمایش های عروسکی اقبال نشان می دهند. جالب تر آن که با دیدن انیمیشن هایی که قرابتی با فرهنگ و ذهنیت ما ندارند؛ نسل آینده مان را به دست غرب سپرده ایم و انتظار داریم مالکان میراثمان غرب را الگو قرار ندهند. باید یادآور شد این سهل انگاری هنرمندان عروسک ساز می تواند اندیشه مردمان آینده را به کل تغییر دهد. نگاه سهل و ممتنع به مقوله ساخت عروسک ها از مخاطبان برنامه های ایرانی به شدت می کاهد و این موضوع به نفع آینده ملی ما نیست.
کد خبر: 49111
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcfyydj.w6d1yagiiw.html