بررسي انديشه‌هاي سياسي ـ تربيتي علوي در نهج‌البلاغه
26 تير 1389 ساعت 12:26
كتاب «انديشه سياسي ـ تربيتي علوي در نامه‌هاي نهج‌البلاغه» (جلد اول) نوشته آيت‌الله دكتر احمد بهشتي از سوي موسسه بوستان كتاب به چاپ سوم رسيد.
به گزارش هنر نیوز به نقل ازايبنا، با توجه به اين كه نهج‌البلاغه گوهرهاي فراواني از علم و معرفت را در خود نهفته دارد، اين اثر مي كوشد انديشه‌هاي سياسي ـ تربيتي علوي در نامه‌هاي نهج‌البلاغه را به تفصيل بررسي كند.
نام زيباي نهج‌البلاغه، با نام گردآورنده آن ـ سيدرضي ـ گره خورده است. گرچه عمر وي طولاني نبود، اما بسيار پربركت بود. او كتاب‌هاي ديگري هم نوشت و در آنها مراتب فضل خود را نشان داد، به ويژه كتاب «المجازات‌النبويه» كه از مقام والاي او در ادبيات حكايت مي‌كند و كتاب «حقايق‌التنزيل» كه برخي از اهل نظر، آن را بهترين تفسير تا زمان مولف شمرده و گفته‌اند از تفسير «تبيان» شيخ‌الطائفه نيكوتر، نافع‌تر و مفيدتر بوده است. محدث نوري در «مستدرك‌الوسائل» گزارش كرده كه جلد پنجم آن را كه از اول سوره آل‌عمران تا ميانه‌هاي سوره نساء است، مشاهده كرده است. او در حقيقت، آيات مشكله را مطرح مي‌كند و با دفع اشكال از آن آيه، آيات متعددي هم تفسير مي‌كند.
سيدرضي سال 406 در سن 47 سالگي دار فاني را وداع گفت. با توجه به نبوغ ادبي و نيز احاطه‌اي كه به معارف اسلامي داشت از لابه‌لاي خطبه‌ها، نامه‌ها و كلمات كوتاه حكيمانه‌اي كه از امام علي(ع) به يادگار مانده بود، آنچه را جذاب‌تر، شيواتر، دل‌نشين‌تر و پربارتر يافت، گزينش كرد و كتاب ماندگار نهج‌البلاغه را فراهم آورد.
او در مقدمه نهج‌البلاغه توضيح داده است چگونه در عنفوان جواني و دوران نشاط زندگاني، انگيزه گردآوري ناب‌ترين سخنان علوي در نهادش زبانه مي‌زند و چگونه از بوته عدم به ديار هستي و از قوه به فعل مي‌رسد.
نهج‌البلاغه ،كتابي است كه دين و دنيا را به هم پيوند مي‌زند و دنيا و آخرت را در هم ادغام مي‌كند تا اهالي اين كره خاكي بدانند كه نه دين‌داران حق دارند، دنيا را يله و رها كنند و نه دنيامداران از دين خدا بي‌نيازند و نه شيفتگان زرق و برق اين عالم خاكي از سفر به آخرت معافند و نه كاروانيان آخرت مي‌توانند دنيا را نايدده بگيرند، بلكه دنيا خانه عبور و آخرت خانه قرار و استقرار است و انسان معتدل و كمال‌جو، چاره‌اي ندارد كه از دنيا براي آخرت توشه برگيرد و اين جا را جاي كشت و آن‌جا را جاي درو بشناسد و به اين نظام غير قابل تغيير الهي پاي‌بند باشد.
سيدرضي تمام سخنان امير كلام را بر سه محور خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌ها يافت. از اين‌رو خطبه‌هاي اعجاب‌انگيز امام علي(ع) را در بخش اول و نامه‌ها را در بخش دوم و سخنان كوتاه و حكمت‌آميز را در بخش سوم نهج‌البلاغه قرار داد. وي در همه مراحل موفق شد بهاي سخنان امام علي را در بازار فصاحت و در برابر ديدگان بهت‌زده صرافان بلاغت آشكار كند و محاسن و فضايل بي‌شمار و بي‌حد و حصر را كه در زواياي آن نهفته است، به نمايش گذارد و بر همگان ثابت كند كه او در اين ميدان پهناور، يكه‌تاز و ممتاز است. او بر قله‌اي گام نهاد كه ديگران در نيمه راه آن به نفس‌زدن افتاده و از وصول به آن وامانده‌اند.
سيدرضي مدعي نيست كه در كتاب نهج‌البلاغه در همه اقطار كلام علوي سير و سفر كرده و هيچ چيزي را از دست نداده است، او بر اين باور است كه آنچه به دستش نيامده، ممكن است بيش از آن باشد كه به دستش رسيده و آنچه در كمند نگارش او نيفتاده، بيش از آن باشد كه در كتابش گرد آمده است.
او از كوشش و تلاش خود راضي و خشنود است. به ويژه كه خود را مديون الطاف الهي و راه‌گشايي‌هاي او مي‌داند. وي كتابش را نهج‌البلاغه ناميد؛ زيرا توجه داشت كه درهاي بلاغت را بر روي افراد مستعد مي‌گشايد و راه رسيدن به قله سخن را براي تكاپوگران هموار مي‌سازد.
او به خوبي آگاهي داشت كه نهج‌البلاغه هم به كار عالمان مي‌آيد و هم متعلمان را كمك مي‌رساند، هم مطلوب زاهدان دنياگريز است و هم آنهايي كه دنيا را مزرعه آخرت و اين جهان را گذرگاه آن جهان مي‌شناسند. نهج‌البلاغه كتابي متنوع است، همان‌گونه كه قرآن هم متنوع است. در اين كتاب، مطالبي عالي و عميق درباره توحيد و عدل و تنزيه خداوند از شباهت به خلق آمده است كه فيلسوفان برجسته و متكلمان فرهيخته را به تعظيم وامي‌دارد. در اين مرحله و مقطع كلامي، نهج‌البلاغه عطش تشنگان را فرو مي‌نشاند و بيماران را درمان مي‌كند و شبهات را از دل‌ها مي‌زدايد.
در اين كتاب يك دوره كامل مباحث فلسفي و كلامي مطرح است. بحث‌هاي هستي‌شناسي و معرفت‌شناسي نهج‌البلاغه بسيار فراگير و گسترده‌اند. از همين‌رو در عصر ما، كتاب‌هاي فراواني در اين‌باره تاليف شده و دانشجويان الهيات، پايان‌نامه‌هاي متعددي نوشته‌اند. در عين حال بايد توجه داشته باشيم كه نهج‌البلاغه، نه كتاب فلسفي و نه كتاب كلامي و نه كتاب مربوط به يكي از شاخه‌هاي علمي و نه در حوزه يكي از فلسفه‌هاي مضاف است و در عين اين كه همه آنها هست، هيچ يك از آنها نيست، بلكه بهتر است بگوييم كه نهج‌البلاغه، نهج‌البلاغه است. چنان كه درباره معبود راستين گوينده و نويسنده نهج‌البلاغه مي‌گوييم؛ همه چيز هست و هيچ يك از چيزها نيست، بلكه او خداست و هيچ نامي جز نام خدايي برازنده او نيست.
مجموعه حاضر، 14 نامه اميرالمومنين(ع) را بررسي كرده است. چاپ سوم از نخستين جلد كتاب «انديشه سياسي ـ تربيتي علوي در نامه‌هاي نهج‌البلاغه» را موسسه بوستان كتاب در شمارگان 1500 نسخه، 476 صفحه و بهاي 80000 ريال راهي بازار نشر كرده است.
کد خبر: 13166
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcg3q9q.ak9w34prra.html