هنر نیوز - رییسی که دیگران را نیز در حفاظت سهیم می داند

مدیرکل اداره میراث فرهنگی استان تهران می‌گوید مسئولیت دزدی از بناهای تاریخی فقط بر عهده سازمان میراث فرهنگی نیست.

به گزارش هنرنیوز؛ بعد از مجسمه های تهران نوبت به غیب شدن کاشیها و تزئینات اماکن و ابنیه تاریخی در تهران رسید. موضوعی که اگر پیگیری نشود شاید به کتیبه ها نیز تسری پیدا کند کما این که در چند شهر شاهد ربودن کتیبه ها نیز بوده ایم. اما جدای از اقدام سارقان میراث تهران چقدر به فکر مرمت کاشیهای لق شده در بناهای تاریخی است و یا چقدر بر افزایش ضریب حفاظت و تقویت دوربینهای مدار بسته کوشیده است؟

رجبعلی خسروآبادی، مدیر کل اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران درباره کاشیهای ربوده شده حرف‌های زیادی دارد.

او که مدتی پیش و قبل از انتشار خبرهای جدید از سرقت چند کتیبه سنگی در اصفهان، در این زمینه اظهار نظر کرده بود، در پاسخ به پرسش خبرنگار هنرنیوزدرباره‌ دزدی‌های رخ‌داده در تهران و کمبود نیروهای یگان حفاظت استان تهران می‌گوید: نیروی یگان حفاظت را در بناهای تاریخی مانند سعدآباد، نیاوران، آبگینه، فرش و دیگر بناهای تاریخی در اختیار سازمان میراث فرهنگی داریم و مراقبیم که اتفاقی در داخل یا اطراف آن‌ها رخ ندهد، اما طبیعتا ما نمی‌توانیم امنیت شهری مانند تهران به خصوص در حصار ناصری را به تنهایی حفظ کنیم.

وی با تاکید بر این‌که ما مالک میراث فرهنگی کشور نیستیم، ادامه می‌دهد: اشتباهی که گاهی اوقات رخ می‌دهد این است که وقتی یک اثر ثبت می‌شود، فکر می‌کنند آن متعلق به سازمان میراث فرهنگی است، در حالی که متعلق به همه ملت است؛ ملتی که در تعریف آن وزارت ارشاد، آموزش و پرورش،‌ شهرداری تهران و به خصوص مردم جای دارند و ممکن است آن بنای تاریخی متعلق به هر کدام از آن‌ها باشد.

او بناهای تاریخی را از نظر کارکردی و کالبدی متعلق به میراث فرهنگی می‌داند نه از نظر مالکیت و ادامه می‌دهد: ما فارغ از مالکیت یک بنای تاریخی آن را ثبت می‌کنیم. گاهی اوقات شاید مالک هم از ثبت آن راضی نباشد، اما ما ثبت می‌کنیم چون فکر می‌کنیم به عنوان یک عنصر تاریخی، فرهنگی یا حتی رویدادی است.

وی اضافه می‌کند: ثبت یک عنصر همیشه و فقط به دلیل بحث تاریخی بودن آن نیست، بلکه به دلیل وجود عناصر طبیعی و فرهنگی نیز هست. ‌گاهی اوقات در یک بنا که تزئینات و معماری خاصی ندارد، ممکن است اتفاق ویژه‌ای رخ داده باشد که آن سرنوشت یک کشور را عوض کرده است، به همین دلیل باید حتما ثبت شود.

خسروآبادی با بیان این که زمانی که مالکیت یک بنای تاریخی متعلق به ما نیست، نمی‌توانیم امنیت آن را به صورت صددرصدی تامین کنیم، تاکید می‌کند: گشت زدن با حفاظت قدری متفاوت است. ما توقع داریم که نیروی انتظامی محله‌های ویژه‌ میراث را به صورت ویژه نگه‌داری کند، تا آن‌ها ضریب امنیتی بالاتری داشته باشند.

او حصار ناصری در تهران را منطقه‌ای می‌داند که هر بخش آن دارای یک عنصر ارزشمند مانند کاشی، در، سردر، مجسمه و خود بنا است و می‌گوید: این یک محله است و ایجاد یک امنیت محله‌ای فارغ از نقطه نیاز دارد.

وی همچنین با تاکید بر این‌که در هر محله به عنوان یک سطح از منطقه باید امنیت ایجاد شود، ادامه می‌دهد: ما باید از نیروی انتظامی درخواست کنیم تا ضریب امنیت را در حوزه‌ها و در حاشیه‌ مکان‌های تاریخی بالا ببرند.

گاهی مردم یا نهادها با قصد بناهای تاریخی را تخریب می‌کنند

مدیر کل میراث فرهنگی استان تهران در ادامه با بیان این‌که متاسفانه برخی از مالکان خود باعث خرابی بنای تاریخی می‌شوند، اظهار می‌کند: قصد این نوع از افراد که متاسفانه گاهی اوقات شامل نهادهای خصوصی یا عمومی نیز می‌شود، این است که بنای تحت تملک‌شان را از ثبت خارج کنند و فکر می‌کنند اگر آن بنا از حوزه ثبت خارج شود و به نوعی آن ضوابط میراث نسبت به آن اعمال نشود، می‌توانند ارزش افزوده بیشتری برای بنای تاریخی خود داشته باشند.

خسروآبادی خطا در این زمینه را متعلق به زمانی می‌داند که مردم و نهادها قدر تاریخ، ارزش معماری و هویت خود را نمی‌دانند و ادامه می‌دهد: به همین دلیل یک نوع اشکال در این فضاها ایجاد می‌شود.

نیروی انتظامی در مناطق تاریخی امنیت ایجاد کند

یادآوری تفاهم‌نامه‌ای که مدتی پیش میراث فرهنگی استان تهران و فرمانده نیروی انتظامی امضا کردند و این‌که آیا در آن بحثی برای بالا بردن ضریب امنیت نقاط یا دست‌کم بافت‌های تاریخی مطرح شده است، یا خیر، خسروابادی را به این جواب رساند که «بخشی از تفاهم‌نامه‌ای که تنظیم شد مربوط به همین همکاری متقابل بود.»

او سپس به بازدید خود و رئیس پلیس امنیت تهران از خیابان‌های ناصرخسرو وخانه امام جمعه در بافت تاریخی منطقه ۱۲ تهران در حدود یک ماه پیش اشاره می‌کند و می‌گوید: در این بازدید چند بحث را مطرح کردیم که امیدواریم به سرانجام برسد.

ایجاد کلانتری گردشگران خارجی در نزدیکی خانه امام جمعه

وی توضیح می‌دهد: بحث گردشگری و امنیت گردشگران به خصوص در حوزه‌ بازار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، به همین دلیل به دنبال مکانی هستیم تا بتوانیم یک «کلانتری مخصوص گردشگران خارجی» راه بیندازیم.

او سپس از انتخاب این مکان در نزدیکی خانه امام جمعه در خیابان ۱۵ خرداد خبر می‌دهد و اظهار می‌کند: اگر این کلانتری در ضلع جنوبی خانه امام جمعه به دلیل نزدیکی‌اش به بازار تهران راه بیفتد، می‌توان امنیت گردشگران به خصوص گردشگران خارجی را افزایش داد.

خسروآبادی تاکید می‌کند: اگر یک کلانتری ویژ‌ه برای این بحث در بافت تاریخی ایجاد شود، ضریب امنیت آن‌ منطقه بالا می‌رود، تا اگر اتفاقی افتاد دستگاهی مخصوص برای پیگیری باشد، یعنی وقتی گردشگران خارجی وارد آن کلانتری می‌شوند، همه به زبان‌های خارجی مسلط باشند و گردشگر را هدایت کنند.

مدیر کل میراث فرهنگی استان تهران، ایجاد این کلانتری را بحثی می‌داند که تنه به تنه‌ پلیس توریسم می‌زند‌ و ادامه می‌دهد: اگر کلانتری ویژه پیگیری مشکلات گردشگران راه‌اندازی شود می‌توانیم درمان و پیشگیری را با یکدیگر داشته باشیم.

او اضافه می‌کند: زمانی‌که این کلانتری در یک مکان مستقر باشد پیگیری، گشت‌زنی و امنیت ایجاد کردن در سطح به وجود می‌آید، بنابراین به مرور یک دایره امنیتی در شهر ایجاد می‌شود.

وی همچنین تاکید دارد: با پلیس امنیت این هماهنگی را داشته‌ایم تا محوریتی برای امنیت حوزه بافت تاریخی، خاصه بازار و عامه بافت تاریخی ایجاد کند، هر چند بیشتر مدنظر من بحث گردشگری است، تا میراثی که با این اقدام می‌تواند قدری بزه‌کاری‌ها را کاهش دهد و ضریب امنیت ایجاد کند.