هنر نیوز - دعوت از فیلمسازان ایرانی براي رفتن به توكيو

آساکو فوجیوکا عضو هیات مدیره جشنواره یاماگاتا و بازار توکیو داکس، یکی از میهمانان خارجی یازدهمین دوره جشنواره بین‌المللی سینماحقیقت است که برای شرکت در کارگاه‌های تخصصی و باراز فیلم مستند جشنواره، به تهران سفر کرده است.

به گزارش هنرنیوز ، شما امروز چند فیلم‌ سینما حقیقت را تماشا کردید. نظرتان درباره‌ این فیلم‌ها و به طور کلی جشنواره امسال چیست؟ در ایران بسیار احساس راحتی می‌کنم. مردم با روی خوش با من برخورد می‌کنند. من امروز سه فیلم ایرانی دیدم، البته نه به طور کامل. چیزی که در مورد این فیلم‌ها برای من جالب بود این بود که بسیار با هم تفاوت داشتند. به نظرم حرف کدام حرف خاصی برای گفتن داشتند. عنصر خلاق داشتند و تکراری نبودند. اولين‌بار است که من به سینما حقیقت می‌آیم. البته بیست سال پیش برای جشنواره‌ انجمن سینمای جوان به ایران آمدم. فیلم‌های کوتاهی دیدم که برای زمان خودش خیلی خوب بود. آن زمان هنوز روی نگاتیو 35 فیلم‌ها را می‌گرفتند. آن فیلم‌ها از اقوام و نقاط مختلف ایران حرف می‌زدند و بسیار مردم‌نگارانه و شاعرانه بودند. مانند فیلم‌های آکادمیک نبودند. -پس به طور کلی نظر مثبتی به فیلم‌های ایرانی دارید؟ از سال 1995 که مسئول فستیوال یاماگاتا هستم، فیلم‌های زیادی را سازماندهی کردم. فیلم‌های ایرانی زیادی را در این جشنواره نمایش دادیم. به نظرم این فیلم‌ها کیفیت خاصی داشتند. بخشی از این فیلم‌ها کمدی بودند ولی مستند بودن‌شان را حفظ کرده بودند. یکی از به یاد ماندنی‌ترین این فیلم‌ها، فیلمی راجع به کردستان بود. آخرین فیلم ایرانی که دیدم، فیلمی درباره‌ دختران بزهکار بود. فیلم بسیار خوبی بود. من نگاه فیلم را دوست داشتم. به جای این که دختران بزهکار را خوار و حقير نشان دهد، سعی در نشان دادن هویت آن‌ها داشت. خاص بودن فیلم‌های ایرانی هنوز پا برجاست و تغییر نکرده است. بر عکس مستند‌های آمریکایی که جنبه‌ تبلیغاتی پیدا کرده‌اند و در صدد ساده لوح فرض کردن مخاطب هستند. در این مستند‌های تبلیغاتی، همیشه یک قهرمان وجود دارد که سعی دارد تمام مشکلات را حل کند. داستان‌های چنین مستند‌هایی برای بقا نیاز به قهرمان دارند. در فیلم‌های ایرانی هم ممکن است این شخصیت قهرمان وجود داشته باشد، ولی جدا از جامعه نیست؛ با جامعه و خانواده در تعامل است. -به جشنواره یاماگاتا در ژاپن که تحت مدیریت شماست اشاره کردید. لطفا از این جشنواره بیشتر بگویید. این جشنواره در سال 1989 شروع به کار کرد. یاماگاتا شهری در شمال توکیو است و تنها 250 هزار نفر جمعیت دارد. در این جشنواره در طول یک هفته، 200 فیلم نمایش داده می‌شود. تعداد مخاطبان حدود 24 هزار نفر است. نیمی از آن‌ها ژاپنی و نیمی دیگر خارجی هستند. یاماگاتا فیلم‌های مستند خلاق را نمایش می‌دهد و اصول سینمای کلیشه‌ای را به چالش می‌کشد. فیلم‌ها از سراسر دنیا نمایش داده می‌شوند ولی تمرکز بر فیلم‎های آسیایی از جمله خاورمیانه‌ای و حتی ترکیه‌ای است. در این جشنواره جوایز متعددی عرضه می‌شود و بالاترین جایزه، به کارگردان تعلق می‌گیرد. اما ویژگی مهم‌تر یاماگاتا، حضور فیلمسازان از سراسر دنیا است که در این جشنواره با هم تعامل اجتماعی دارند، با هم آشنا می‌شوند. البته که نمی‌توان این واقعیت را که جایزه و پول خوب است را پنهان کرد، اما به نظر من ارزش این تعاملات بیشتر است. ما در یاماگاتا مشهوریم به این که مستند‌های بلند را نمایش می‌دهیم. رکورددار بلندترین مستند، یک فیلم چینی بود که 9 ساعت طول کشید. این فیلم بسیار تاثیرگذار بود و در آن سال جایزه‌ جشنواره را که نزدیک به 20 هزار دلار است، برد. -چرا جشنواره‌ی یاماگاتا هر دو سال یک بار برگزار می‌شود؟ هشتاد درصد هزینه‌ی برگزاری یاماگاتا را دولت ژاپن پرداخت می‌کند. تامین این هزینه کار آسانی نیست. افزون بر این نمی‌شود کیفیت را فدای کمیت کرد. باید انرژی فکری و پولی برای برگزاری یک جشنواره‌ خوب تامین شود. یاماگاتا، وقت و هزینه‌ زیادی از ما می‌گیرد، چرا که تمام فیلم‌ها به ژاپنی زیرنویس می‌شوند. بعضی از ایم فیلم‌ها که خوش بدرخشند، وارد عرصه‌ سینمای ژاپن می‌شوند. در سال‌هایی که جشنواره برگزار نمی‌شودف این فیلم‌ها گردآوری می‌شوند و در توکیو و شهرهای دیگر ژاپن نمایش داده می‌شوند. -از رویداد فیلمی دیگر ژاپن «توکیو داکس» به ما بگویید. توکیو داکس در سال 2011 آغاز شد. این رویداد، جشنواره نیست؛ یک بازاریابی برای تهیه‌ فیلم است. فیلمسازان پیش از ساخت فیلم‌هایشان به این بازار رجوع می‌کنند و از ویژگی‌های مثبت پروژه‎‌های مدنظرشان می‌گویند. به گونه‌ای از فیلم‌هایشان دفاع می‌کنند تا تهیه‌کننده‌ای برای آن بیابند. این بازار هر سال برگزار می‌شود. قسمت بزرگ و اصلی آن برای فیلم‌های ژاپنی و قسمت دیگر برای فیلم‌های آسیایی است. برای تقویت سینمای ژاپن و آسیا این بازار برگزار می‌شوند. در اروپا و آمریکا تعداد زیادی از این رویدادها وجود دارد و آن‌ها نیازی به چنین چیزهایی ندارند. افزون بر این مردم آسیا فرهنگ نزدیک بهم دارند. ما می‌خواهیم که فیلمسازان ژاپنی و آسیایی همدیگر را تقویت کنند. متاسفانه پروژه‌های بسیار کمی در این بازار ارائه می‌شود. من امیدوارم که فیلمسازارن ایرانی از توکیو داکس استقبال بیشتری کنند. اگر پروژه‌ی آن‌ها برگزیده شود، از آن‌ها دعوت می‌شود که به ژاپن بیایند.