هنر انقلاب یکی از گونه‌های هنری در بطن تاریخ ایران است که با سال‌های اوج جنگ و دفاع مقدس هم پیوند است. عدم وجود مانیفستی مشخص برای هنر انقلاب سبب شد تا درباره هنر انقلاب و ویژگی‌ها و کاستی‌های آن با یکی از هنرمندان برجسته در هنر انقلاب اسلامی به گفتگو نشستیم.
 
هنر انقلاب هنری مغفول از توجه بدنه جامعه است و غالباً تنها آثارش بیانگر آن بوده‌اند. تعریف درست این هنر چیست و مرزهای آن از هنر غیر انقلابی کجاست؟

هر انقلاب با توجه به تفکر و اندیشه  غالب بر آن و فعالیت‌های فرهنگی که در بطن آن شکل می‌گیرد؛ به طور طبیعی هنرمندانی را به جامعه عرضه می‌دارد که با توجه به توان خویش و ظرفیت‌های هنری و از همه مهم‌تر، آرمان‌های والای انقلابی که بدان توجه دارند؛ به خلق اثر مبادرت می‌ورزند.انقلاب‌های بزرگ دنیا همیشه در دل خود یک جریان هنری داشته‌ و دارند.
در کشور ما هم به طور طبیعی این اتفاق رخ داد. در سال 57 و هم‌زمان با انقلاب هنرمندان به فعالیت پرداختند. دسته‌ای از این هنرمندان مستقیماً در مسیر انقلاب اسلامی فعالیت می‌کردند و دسته ای دیگر، گروه‌هایی چون مجاهدین خلق، حرب توده و چریک‌های فدایی خلق که گرایش های چپ داشتند و نگاهشان به انقلاب از منظر دین نبود اما عدالت‌خواهانه بود. در مسیر تفکر دینی که انقلاب بر مبنای آن پیروز شد؛ هنرمندان زیادی به فعالیت پرداختند. و البته تا سال‌ها از توجه به دور ماندند.
 
علت مغفول ماندن هنرمندان انقلاب از توجه توده مردم چه بود؟

نگاه آن‌ها نگاهی معنوی بود؛ چندان به دنبال ظواهر و نام و نشان نبودند. ازین رو به دنبال یافتن جایگاه هنری نبودند. دیگر این که جریان هنری آنان چندان مورد اقبال قرار نگرفت و در نهایت نتوانست به عنوان یک مکتب هنری جایگاه خود را تثبیت کند و در مسیر تارریخ معاصر جریان پیدا کند. به همین سبب همیشه در حاشیه بود و هرگز نتوانست در متن هنر رسمی کشور فعالیت کند و همیشه در حاشیه ماند. 
 
این رشته حتی برای دانش آموختگان هنری نیز مغفول است و تعریف درستی از آن در دست هنرمندان جوان نیست. این موضوع به چه سبب اتفاق افتاده؟

دلیل عمده آن فاصله از محیط دانشگاه است. در این رشته هنوز ما رشته هنر انقلاب را در مدارس و دانشگاه نداریم و یا حتی سرفصل درسی مشخصی برای هنر انقلاب برای دانشجویان نقاشی تدوین نشده است. نکته دوم این که هیچ موزه فاخری برای هنر انقلاب در نظر گرفته نشده که این آثار در آن نگهداری شود. افتخار هنری و فرهنگی کشورهای مختلف دنیا به داشتن موزه‌های معتبر است. به هر جای دنیا که وارد می شوی، نخست به دیدن موزه ها دعوت می‌شوی چراکه موزه محل تمدن و فرهنگ آن کشور است. ما هنوز برای هنر انقلاب موزه نداریم و این نشان از بی توجهی به این هنر دارد. 
 
این بی مهری به چه سبب اتفاق افتاده است؟

شاید تبیین هنر انقلاب دغدغه مسئولین نبوده و به همین سبب مورد بی مهری قرار گرفته است. اما این انتظار می‌رود که از امروز مدرسه ای عالی برای آموزش هنر انقلاب تاسیس شود تا هنرمندان جوان بتوانند حق انتخاب این گزینه را در کنار رشته‌های دیگر هنری داشته باشند. دانشگاه‌ها باید سرفصل‌های درسی با عنوان هنر انقلاب داشته باشند. موزه‌های معتبر، و از همه مهم‌تر نمایشگاه‌های برون‌مرزی و یا داخلی برای هنر انقلاب است. از نمایشگاه‌هامان کتاب چاپی داشته‌باشیم و در آن نقد و تحلیل و توضیح مفصلی درباره هنر انقلاب و آثار ارائه شده و ویژگی‌های آن بدهیم. از طرفی در خارج از کشور در این زمینه نمایشگاه‌هایی داشته باشیم. نترسیم از آن که در بطن این آثار نگاهی انقلابی و خشونت و جسارت وجود دارد. از این زاویه هنر انقلاب را نگاه نکنیم. همان‌طور که چندی پیش نمایشگاهی از آثار ارنست بارلاخ و کته کلویتس دو هنرمند برجسته انقلابی آلمان در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.در همه جای دنیا این هنر وجود دارد. به نظر من هنر انقلاب به برگزاری نمایشگاه و هم‌چنین برگزاری کنفرانس برای تبیین این هنر و سخنرانی نیاز دارد. رویکردها به هنر انقلاب و روند این هنر به هر روی از نظر تاریخی حایز اهمیت است؛ اما این هنر از توجه مغفول مانده.
 

هنر نیوز