هنر نیوز - شب‌های موسیقی به یاد نوری، باغچه‌بان و جنگوک

شب‌های موسیقی به یاد نوری، باغچه‌بان و جنگوک

وقتی که موسیقی از درون انسان برمی‌خیزد و بازتابی از بیرون پیدا نمی‌کند، عقده‌ای می‌شود که ناگهان به فریاد منجر می‌شود. جشن موسیقی فریادی بود در نبود هنرمندانی که بودنشان شکوه موسیقی را به تصویر می‌کشید.
در نشستی که برای تشریح برنامه‌های جشن موسیقی برگزار شد، خبر از حضور 90 آلبوم موسیقی و 150 عنوان کتاب در جشن داده شد، انبوه این کارها خبر از رونق موسیقی چه در عرصه تولید و چه در عرصه پژوهش می‌داد. کارها در بخش آلبوم موسیقی ایرانی و کلاسیک در حوزه‌های بهترین آهنگسازی، بهترین نوازندگی و بهترین خوانندگی و در بخش کتاب در حوزه های پژوهش، آموزش و ترجمه مورد قضاوت قرار گرفت.
بلیط‌های برنامه‌ها نیز در کمترین قیمت تدارک دیده‌شده‌بود تا دوستداران موسیقی در تمام طبقات اجتماعی بتوانند از آن استقبال کنند. از 10 تا 25 هزار تومان که این خبر از حمایت مادی جشن توسط نهادهای دیگر می‌دهد که شاید نامی از آن‌ها به میان نیامده است.
و اما شب اول به یاد و نام محمد نوری که غم از دست دادنش در سالی که گذشت دل دوستان او و دوستداران صدای او را به درد آورد. در این شب، محمد سریر دوست قدیمی نوری با ارکستر کلاسیک ایران به روی صحنه رفت، رشید وطن دوست، ماریو تقدسی و محمدرضا صادقی برای نوری خواندند که از این بین صدای محمد صادقی شباهت زیادی به صدای نوری داشت که با اجرای کارهای نستالژیک نوری، غم خانواده او در تالار وحدت خاطرش را در یاد دوستدارانش زنده کرد.
اگر چه در اجرای برخی قطعات از جمله «جان مریم» کمی ناهماهنگی دیده می‌شد اما این موارد در فضای خاطره‌انگیز آنجا خود به خود کنار گذاشته می‌شد. شعر‌های فریدون مشیری، شیون فومنی، حسین منزوی، حمید مصدق، فروغ فرخزاد، تورج نگهبان و افشین یدالهی با آهنگسازی محمد سریر به اجرا درآمد. نوری به موسیقی اقوام ایرانی هم علاقه زیادی داشت و به پاس این علاقه او قطعه آذری مارال نیز توسط ارکستر به اجرا در آمد. شعر افشین یداللهی به نام «تو همان بودی که می‌گفتی» برای خود نوری سروده شده بود که با احساسات مخاطبان اجین بود. در این شب یک کلیپ کوتاه از محمد نوری پخش شد که در آن نادر ابراهیمی و خود او حضور داشتند که مربوط به برنامه‌ای در خانه هنرمندان می‌شود.
شب دوم به نام ثمین و اولین باغچه‌بان رغم خورده بود که قبل از اجرای ارکسترها، مستندی از زندگی این خانواده به کارگردانی و تهیه‌کنندگی محمدرضا جعفری پخش شد و در ادامه ارکستر سمفونیک ویولت به رهبری فرزاد نوشاد و خوانندگی مسعود یکتا به روی صحنه آمد تا آثاری از باغچه بان را اجرا کند. این گروه جوان کار سختی در پیش داشته‌اند چرا که دسترسی به نت‌ها و پارتیتورهای باغچه‌بان کمی دشوار بود؛ که در نهایت قطعات «اهل کاشانم»، «گوش کن»، «هيچستان»، قطعه بي کلام «بي کران»،و «اينجا کسي است پنهان» براساس اشعاري از سهراب سپهري و مولانا به اجرا درآمد.
ناگفته نماند که سیاست خانه موسیقی در انتخاب گروه‌هایی که برای این شب‌ها به اجرای کار می‌پرداختند حمایت از نسل جوان و کمک به آنها برای استقلال گروه بوده‌است که البته این اقدامات در این جشن مشهود بود.
بخش دوم اين کنسرت به اجراي قطعاتي توسط ارکستر مجلسي «آرس نوا» به سرپرستی آرمین قیطاسی اختصاص داشت، اجرای این گروه با قطعاتی برای شش ساز و سپس یک تریو برای ابوا، باسون و پیانو اثر فرانسیس پولنک آغاز شد و قطعات به نسبت تخصصی‌تر را مانند «پرستو»، «آندانته»، «روندو» (شش باگاتل برای کوئینتت بادی) اثر جورج لیگتی، «آلگرو کن اسپیریتو»، «رباتو،لامنتسو»، «پرستو»، «آداجیو، مستو» اجرا شد و در پایان این قسمت از کنسرت هم قطعه «ملتو ویواچه،کاپریچیسو» اجرا شد.
در شب سوم یاد عطا جنگوک، آهنگساز، پژوهشگر و نوازنده تار و سه‌تار گرامی داشته شد و این مراسم با پخش فیلم کوتاهی در رابطه با زندگی او آغاز شد. اجرای این شب با رهبری «امين سالمي» بر اركستر آكادميك تهران و با خوانندگی حمید خزاعی و با حضور وحید تاج به عنوان خواننده میهمان برگزار شد. سه‌تاری که در ارکستر، بین ویلون‌ها هنرنمایی می‌کرد انگار در دستان جنگوک به صدا درمی‌آمد. در این بین تصنیف «ديلمان» و «كاروان» مرتضي محجوبي به عطا جنگوک تقدیم شد. نوای «ای ایران» پایان بخش کار ارکستر بود که با همراهی تمام شنوندگان این آهنگ در بیرون و درون تالار به پایان رسید تا شبهای موسیقی آماده شود برای برگزاری آیین پایانی جشن موسیقی دوازدهم، که البته این جشن به مناسبت دوازدهمین سال تأسیس خانه موسیقی است نه دوازدهمین جشن موسیقی چون چند سالی جشن موسیقی برگزار نشده‌است.
آیین پایانی جشن خانه موسیقی با معرفی و تقدیر از بانوان هنرمند عرصه موسیقی از جمله هنگامه اخوان، ارفع عطرايي، افيلا پرتو، پري زنگنه، سودابه شمس، پروين صالح، شهلا ميلاني، نسرين صالحي و فاطمه واعغين همراه شد و در این بین، یاد و خاطره هنرمندانی چون خاطره پروانه، قمر الملوک وزیری و فاخره صبا گرامی‌ داشته‌شد.
در این مراسم در بخش آهنگسازی سنتی جایزه به پویان بیگلر به خاطر آهنگسازی آلبوم خانه غریب و هوشنگ فراهانی برای آهنگسازی آلبوم باده نوشین، جایزه دوم به نوید دهقان برای آهنگسازی آلبوم هوای آفتاب تقدیم شد. هیئت داوران در این بخش آهنگسازی را به عنوان برگزیده اول انتخاب نکردند. در بخش خوانندگی نیز جایزه دوم هیات داوران به سالار عقیلی خواننده آلبوم باده نوشین و جایزه نخست به وحید تاج خواننده آلبوم خانه غریب اهدا شد. هیئت داوران همچنین در بخش ناشرین موسیقی رتبه سوم خود را به انتشارات نی‌داود برای آلبوم خانه غریب، رتبه دوم را به نشر آوای باربد به خاطر آلبوم هوای آفتاب و رتبه نخست را به آلبوم باده نوشین به نشر سروش اهدا کرد. در بخش خوانندگی کلاسیک هیئت داوران کسی را شایسته رتبه اول تا سوم ندانست. در بخش آهنگ‌سازی کلاسیک جایزه سوم به علی قمصری برای آهنگسازی آلبوم بدرود بدرود، جایزه دوم به کارن همایونفر برای آهنگ‌سازی آلبوم سرانجام و جایزه اول به فردین خلعتبری به خاطر آهنگسازی آلبوم به خاطر سنگ‌فرشی که مرا به تو می‌رساند، اهدا شد. هیأت داوران در بخش کتاب آموزشی جایزه سوم خود را به احمد نعمت‌الله‌زاده به خاطر کتاب آواز اصیل ایرانی، جایزه دوم خود را به نبی احمدی به خاطر کتاب ردیف میرزا حسین‌قلی و جایزه اول خود را به علیرضا مشایخی به خاطر کتاب فرهنگ آهنگ‌سازی، در بخش کتاب پژوهش جایزه سوم خود را به بابک خضرایی برای کتاب کلیات یوسفی، جایزه دوم خود را به بهمن کاظمی به خاطر کتاب مجموعه آثار در زمینه شناخت موسیقی و فرهنگ ایرانی و جایزه اول خود را به حسین میثمی به خاطر کتاب موسیقی عصر صفوی اهدا کردند. در بخش ترجمه کتاب نیز جایزه دوم هیئت داوران به مسعود ابراهیمی به خاطر کتاب فرم موسیقی و جایزه اول مشترکاً به سیروس جمالی برای ترجمه کتاب اساتیذ الحان عبدالقادر مراغه‌ای و توفیق سبحانی برای کتاب پژوهش در زندگی و آثار عبدالقادر مراغه‌ای تعلق گرفت. همچنین هیئت داوران فرهنگستان هنر را به عنوان ناشر برتر برگزیدند.
در کنار برگزاری جشن خانه موسیقی، نمایشگاه موسیقی و آثار شنیداری نیز برگزار شد که در این نمایشگاه 25 موسسه فعال در عرصه نشر موسیقی شرکت کرده بودند. نکته قابل توجه در خصوص این نمایشگاه عدم استقبال اولیه مخاطبان بود. دلیل این کمبود استقبال در روزهای اولیه عدم تبلیغات مناسب در مورد این نمایشگاه بود، همچنین نگهبانی تالار وحدت در هنگام ورود مخاطبان برای بازدید از نمایشگاه آنان را مورد سوال قرار می‌دادند که این موضوع چندان خوشایند نبود. اما در ادامه برگزاری آن با بازدید هنرمندانی چون حسین علیزاده و هنرمندان فعال در موسیقی پاپ این استقبال بیشتر شد؛ البته برگزاری کنسرت در شب‌های موسیقی هم به این استقبال می‌افزود. هرچند که برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی ارزش خود را دارد اما بهتر این بود که خانه موسیقی به صورت فراگیرتر به دعوت فعالان در عرصه نشر موسیقی می‌پرداختو بعد از برگزاری حمایت بیشتری از خود غرفه‌داران به عمل می‌آورد.
در پایان امیدوارم برای برگزاری جشن در سال‌های آینده نسبت به انتخاب آثار و معیار‌های هیأت داوران قواعد بهتری در نظر گرفته شود و دلیل انتخاب بعضی آثار مدلل‌تر توضیح داده شود.