هنر نیوز - فرماندهان شهید در چاردیواری تصویر

نگاهی به آثاری سینمایی؛ مستند و مجموعه‌های تلویزیونی درباره شهدا؛

بی‌شک آنچه یک پدیده یا حماسه را زنده نگه می‌دارد، مکتوب شدن یا به تصویر در آوردن آن است. چرا که وقتی به واقعه یا حماسه‌ای بعد تصویری یا نوشتاری می‌بخشیم، در واقع به ماندگاری آن اثر توجه کرده‌ایم.
شاید ساخت فیلم و سریال درباره فرماندهان جنگ، سرداران شهید و کسانی که ما بارها نام‌شان را برسر بزرگراه‌ها و مراکز مختلف شنیده‌ایم، یکی از همین دلایل منطقی باشد. اتفاقی که بعد از پایان گرفتن جنگ، کم کم با کمک گروه‌های تلوزیونی شاهد و سپاه در تلوزیون رخ داد و بعدها با تشکیل گروه «دفاع و حماسه» در شبکه یک ابعاد دیگری پیدا کرد. ولی به‌هرحال دهه هفتاد را باید آغاز جدی پرداختن به زندگی سرداران و فرماندهان شهید دانست. زمانی که طرح به تصویر درآوردن زندگی دو خلبان شهید شیرودی و کشوری‌، پروژه‌ای که از مدت ها قبل در گروه شاهد کلید خورده بود و درنهایت ساخت سریال «سیمرغ» به کارگردانی حسین قاسمی جامی از سال 75شروع و تا سال79 که این سریال روی آنتن رفت ادامه یافت.
در دهه هشتاد نیز فیلم‌هایی نظیر «ققنوس» به کارگردانی حسین قاسمی جامی که به زندگی شهید کشوری می‌پردازد و زندگی شهید برونسی به کارگردانی جواد اردکانی در فیلم «به کبودی یاس» و زندگی شهید ذبیح الله عالی به کارگردانی سید محسن یوسفی در فیلم «سفر بر مدار مهتاب» و سریال «جاودانه‌های تاریخ» به کارگردانی رضا صادقی گنجه که مظلومیت شهید بهشتی و شهدای هفتم تیر را به تصویر کشیده از آثاری هستند که شاهد اکران یا پخش آنها بوده‌ایم.
زندگی شهید ابراهیم همت در فیلم «سردار خیبر»به کارگردانی محمد درمنش و «خاک های نرم کوشک» به کارگردانی بیژن شکرریز که به زندگی شهید عبدالحسین برونسی می‌پردازد و همچنین مستند زندگی شهید حسن باقری به کارگردانی محمدحسن مهدویان از مستندهایی هستند که در سال های اخیر پخش شده‌اند. اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس استان چهارمحال بختیاری نیز در مستند »مرواریدهای خاک» به زندگی ده شهید این استان پرداخته است. بنیاد شهید و امور ایثارگران استان خوزستان هم زندگی سیزده سردار شهید برجسته این استان همچون شهید محمد جهان آرا، علی هاشمی را در مستند «دلیران نخلستان» به تصویر کشیده است. «نورعلی» به کارگردانی هادی حاجتمند و «سردارمهربانی» به کارگردانی امیر خورشیدی فر نام مستندهایی است که زندگی شهید نورعلی شوشتری را روایت میکنند.
«حماسه یک دلاور» هم نام انیمیشنی است که حول محور زندگی شهید محمود کاوه ساخته شده و محمد سلطان پور سرپرستی این اثر ارزنده را به عهده داشته است.
سریال «شوق پرواز» به کارگردانی یدالله صمدی است که به زندگی شهید بابایی پرداخته و همکنون شاهد پخش آن از سیما هستیم. فیلم"شورشیرین"حول محور زندگی شهید محمود کاوه و به کارگردانی جواد اردکانی نیز قرار است در مهر ماه سال جاری نمایش داده شود.سریال تلوزیونی «جاودانگی» به کارگردانی اکبر منصور فلاح نیز که کار تولید آن از سال 88 شروع شده و زندگی شهید تندگویان را به تصویر کشیده، قرار است تا پایان امسال از سیما پخش شود.
اما سال 90، سال اوج پرداختن کارگردانان سینما و تلوزیون به این ژاندر است و امید به نمایش آثار بیشتری در دهه 90 نسبت به دو دهه قبل آن را بیشتر میکند.آثاری همچون سریال زندگی شهید مهدی باکری به کارگردانی صادق کرمیار و سریال شهید علی هاشمی به کارگردانی طباطبایی و سریال «دولت مخفی» به کارگردانی عبدالحسن ورزیده حول محور زندگی شهید سید علی اکبر ابوترتبی و «هفت خان تا بهشت» که عباس پاک نهاد زندگی شهید بالازاده را به تصویر خواهد کشید؛ از مجموعه سریال هایی هستند که کار تولید آنها کلید خورده و یا کارهای پژوهشی خود را پشت سر می گزارند. همچنین مهدی خامه یار معاون پژوهشی و ارتباطات فرهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگران از تولید آثاری پیرامون زندگی شهید نواب صفوی و شهید مهدی زین الدین خبر داده است.
تله فیلم های «همنوای باران» حول محور زندگی شهید غلامعلی پیچک و به کارگردانی ارش امیری و «مردی از خطه مبارک» به سفارش صدا و سیمای مازندران که زندگی شهید حسین بصیر را به تصویر می‌کشد،از آثاری هستند که کار تولید آنها در سال جاری شروع شده است.
در حوزه سینما نیز، انسیه شاه حسینی فیلم «زیباتر از زندگی» را جلو دوربین خواهد برد که زندگی شهید علم‌الهدی را به تصویر میکشد.جواد اردکانی نیز زندگی شهید نورعلی شوشتری را به تصویر خواهد کشید و فیلم زندگی شهید علی هاشمی و شهید طیب حاج رضایی را نیز مسعود ده نمکی کارگردانی خواهد کرد.
اخیرا نیز علی اصغر شادروان خبر ساخت فیلمی تحت عنوان «مرغابی دشت سرخ» پیرامون زندگی شهید هاشمی داده است. ابراهیم حاتمی کیا ،کارگردان برجسته سینمای دفاع مقدس که با دو فیلم آخر خود «دعوت» و«گزارش یک جشن»به‌نحوی وارد حوزه اجتماعی شده بود، قرار بود فیلم شهید چمران را کلید بزند که پس از اکران «گزارش یک جشن» در جشنواره فیلم فجر در حاله ای از ابهام است.

نگارش: حمیدرضا مقدم