هنر نیوز - اشکالات فیلم «رستاخیز» به لحاظ محتوایی زیاد است/ «نشان دادن چهره معصومین و مقدسات» حرام است

حجت الاسلام سید علیرضا حسینی عارف در گفتگو با هنرنیوز؛(1)

اشکالات فیلم «رستاخیز» به لحاظ محتوایی زیاد است/ «نشان دادن چهره معصومین و مقدسات» حرام است

دبیر جشنواره فرهنگی هنری اهل بیت با اشاره به فیلم «رستاخیر» گفت: موضوع مهمی که الان در فیلم «رستاخیز» به بحران تبدیل شده، نشان دادن چهره معصومین در این فیلم است و این مساله ، موضوعی نیست که فقط مخصوص شیعه و مخصوص علمای قم باشد چرا که نشان دادن مقدسات، حرام است و حرام بودن آن هم از باب حکم اولیه نیست.

حجت الاسلام سید علیرضا حسینی عارف مدیر عامل خبرگزاری اهل بیت «ابناء» و دبیر جشنواره فرهنگی هنری اهل بیت که سال گذشته با عنوان جایزه بزرگ پیامبر اعظم برگزار شد در گفتگو با خبرنگار سینمایی هنرنیوز در مورد تحریف هایی که در فیلم سینمایی «رستاخیز» به کارگردانی احمد رضا درویش وجود دارد به نکات مهمی اشاره کرده است که به دلیل طولانی شدن ؛ این مصاحبه در دو بخش منتشر خواهد شد.

وی در بخش اول ابتدا به مقدمه ای اشاره کرد و افزود: اول لازم است مقدمه ای را در این مورد اشاره کنم و آن این است که علمای شیعه، حوزه های علمیه ، اندیشمندان مکتب پیرو اهل بیت به هیچ عنوان با هنر مخالفتی ندارند و حتی برخی هنرها مثل ادبیات ، شعر و خوشنویسی نیز در میان علما رشد کردند و نمونه های آنان همچنان موجود است که می توان به کتابهای خطی اشاره کرد که هم «کتاب سازی» و هم «خوشنویسی» توسط علما انجام شده است.حتی ما علمای بزرگی در شعر و ادبیات داشتیم که این ها نشان می دهد علما به هیچ عنوان مخالفتی با هنر نداشتند.

این روحانی اضافه کرد: حتی علمای اسلام با هنرهای زیبا هم مخالفتی نداشتند اگر چه یک مقداری زاویه بین هنرهای زیبا و هنرهای تجسمی با علمای دینی و متدین در دوران پهلوی ایجاد شد آن هم به دلیل اتفاقاتی بود که در جشن هنر شیراز روی داد یا سوء استفاده هایی بود که از هنر می شد یا مفاسدی که در فیلم های به اصطلاح فیلمفارسی در سینمای قبل از انقلاب وجود داشت که سبب بدببنی علما نسبت به هنر شد. اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی؛ این بدبینی از بین رفت و یادمان هست که در همان روز ۱۲ بهمن سال ۵۷ و در اولین روزی که حضرت امام(ره) وارد ایران شدند در مورد سینما جمله معروفی که «ما با سینما مخالف نیستیم بلکه با فحشا مخالفیم» را در بهشت زهرا فرمودند و تکلیف سینما را روشن کردند.

دبیر جشنواره فرهنگی هنری اهل بیت با اشاره به تفقدی که آیت الله مکارم شیرازی نسبت به عوامل سریال امام رضا(ع) ساخته مهدی فخیم زاده انجام دادند ادامه داد: شما کجا سراغ دارید که یک مرجع تقلید مثل آیت الله مکارم شیرازی، عوامل سریال «امام رضا (ع)» را مورد لطف قرار بدهند و یک هفته تمام عوامل سریال را به مشهد دعوت کنند. یا اینکه می دانیم مقام معظم رهبری همیشه توجه ویژه ای به سریال ها و فیلم های مذهبی و دینی دارند و به عنوان مثال فیلم «محمد رسول الله»(ص) ساخته آقای مجید مجیدی با حمایت ایشان ساخته شده است. یا اینکه وقتی سریال «حضرت یوسف» پخش شد ایشان عوامل سریال را مورد تفقد قرار دادند و مسائل دیگر، این مقدمات را عرض کردم تا افکار عمومی تصور نکنند که حوزه علمیه با هنر مخالف هستند. بلکه برعکس ، حوزه علمیه همیشه مشوق بوده است. نمونه آن هم برگزاری «جشنواره جایزه بزرگ پیامبر اعظم(ص)» است که سال گذشته توسط مجمع جهانی اهل بیت برگزار شد و من به همراه آیت الله اختری برای گزارش این جشنواره به دیدن علما رفتیم و همه این علما از قبیل آیت الله صافی ، مکارم و وحید خراسانی ما را تشویق کردند. اما هشدارهایی هم دادند. آیت الله وحید خراسانی که هم اکنون با برخی از صحنه های فیلم «رستاخیر» مخالف هستند گفتند: «حواستان باشد. چرا که هنر و سینما خیلی ظریف است». لذا ما هم در فراخوان جشنواره جایزه بزرگ پیامبر اعظم (ص) اعلام کردیم که نشان دادن چهره پیامبر، اهل بیت ، اصحاب و همسران پیامبر، ممنوع است. حتی در فیلم هایی که از خارج از کشور به این جشنواره آمده بود این قانون نیز باید رعایت می شد. حتی به یاد دارم از امریکا انیمشنی آمده بود که در آن هم این موارد رعایت شده بود.

حسینی عارف با اشاره به فیلم «رستاخیز» عنوان کرد: اما درمورد فیلم رستاخیر؛ داستان خیلی زیاد است. متاسفانه اصل قضیه به نظر من «عدم مشورت عوامل سازنده با کارشناسان واقعی است» آقای احمدرضا درویش ادعا می کنند که من برای این فیلم ۱۰ سال وقت اعم از پیش تولید ، مطالعه و تحقیق، فیلمبرداری و مونتاژ و مسائل فنی گذاشتم. سوال من از ایشان این است که آقای درویش که بارها ادعا کردند مراحل تولید این فیلم زیر نظر مراجع بوده است این مراجع چه کسانی بودند؟ اگر منظور آیت الله سیستانی بوده، ایشان دو بار این ادعاها را تکذیب کردند. این تکذیب همچنان در سایت ایشان موجود است. آیت الله مکارم شیرازی و آیت الله نوری همدانی هم که این ادعاها را تکذیب کردند و به صراحت اعلام کردند که باید برخی از صحنه های فیلم رستاخیز حذف شوند. آیت الله علوی گرگانی که چند بار بیانیه در مورد این فیلم منتشر کردند. آیت الله سبحانی هم گفتند باید این فیلم دیده شود. پس این مراجعی که فیلمنامه را مطالعه کردند و فیلم رستاخیر را تائید کردند چه کسانی بودند؟!

مدیر عامل خبرگزاری اهل بیت «ابناء» که به ۲۰ زبان منتشر می شود تصریح کرد: هر کسی که در طول سالها در مجالس مذهبی شرکت کرده باشد که صد در صد هم، آقای درویش نیز شرکت کردند می دانند که شهادت علی اصغر(ع) موضوع غیر معروفی نیست؟ سالی چند بار همه این موضوع را می شنوند. آقای درویش هم در شب افتتاحیه این فیلم در موزه دفاع مقدس اعلام کرد «من در مورد حضرت علی اصغر(ع) اشتباه کردم». چگونه شما چندین سال در مورد این فیلم تحقیق کردید اما بعد اعلام می کنید اشتباه کردم؟ این حرف ها تناقض است ؟ ایشان مثلا برای وجود کوه در صحنه کربلا ! توجیه می آورند. هرکسی که به کربلا رفته باشد می داند که تا کیلومترها این طرف و آن طرف کربلا، اثری از کوه نیست اما در فیلم ما شاهد کوه در صحرای کربلا هستیم ! لذا اشکالات در فیلم «رستاخیز» به لحاظ محتوایی زیاد است.

این کارشناس مسائل فرهنگی و سینمایی یادآور شد: اگر بخواهیم به اشکالات فرمی در فیلم بپردازیم حالت های تصنعی زیادی در فیلم وجود دارد. مثلا شکل جنگ ها در زمان قدیم به شکل الان نبوده است. در تاریخ نوشتند مثلا عبیدالله بن زیاد به عنوان حاکم کوفه تصمیم می گیرد که لشگری ساخته و پرداخته کند تا اجازه ندهد امام حسین(ع) وارد کوفه بشوند. بنابراین نامه ای به سران قبایل می فرستد و از این قبایل تقاضای نیرو می کند و آنان هم موظف بودند چند صد نفری را برای مقابله با امام حسین(ع) بفرستند و اینگونه نبوده است که همه آنان ، لباس فُرم و یک شکلی به تن داشته باشند بلکه آنان با لباس مخصوص به قبیله خود وارد میدان جنگ می شدند اما شما در فیلم رستاخیر، همه دشمنان را با یک لباس فرم و متحد الشکل می بینید! یعنی یک طرف همه ، لباس قرمز و طرف دیگر همه لباس سبز به تن دارند ! تعجب آور نیست؟ شما سریال مختار را ببینید همه لباس مخصوص قبیله خود را به تن دارند. این نشان می دهد که برای سریال مختار تحقیق شده اما برای فیلم رستاخیز تحقیق جامعی صورت نگرفته است. شاید آقای درویش قصد «نمادگرایی» داشته است. همان طوری که ما در تعزیه نمادگرایی داریم و لباس سبز و قرمز و زرد معنای خاصی دارند. ولی این نمادها در فیلم رستاخیز باور پذیر نمی شود. آقای درویش مدعی است که من می خواهم این فیلم را به صورت جهانی اکران کنم و به همین خاظر فیلم به زبان های دیگر هم ترجمه شده است. اما آیا این نمادگرایی که فقط برای تعزیه در ایران باور پذیر است برای مخاطبین جهانی هم همین باور پذیرایی را خواهد داشت؟ فیلمی که با نمادگرایی تعزیه در ایران ساخته شده است حتما برای افکار جهانی چنین معنایی را نخواهد داشت.

حجت الاسلام حسینی عارف تاکید کرد: موضوع مهمی که هم اکنون در فیلم «رستاخیز» به بحران تبدیل شده «نشان دادن چهره معصومین و مقدسات» است و مساله حرام بودن نشان دادن چهره مقدسات موضوعی نیست که فقط مخصوص شیعه و مخصوص علمای قم باشد. علمای اهل سنت و اهل الازهر سریال حضرت یوسف را تحریم کردند. فیلم سینمایی حضرت نوح که راسل کرو بازی کرده است را تحریم کردند. سریال الحسن و الحسین که شبکه ام بی سی آن را ساخته و چهره همه معصومین از جمله حضرت امیرالمومنین(ع) ، خلیقه اول و خلیفه دوم و حسنین(ع) را نشان داده است را هم تحریم کردند. فقط به این دلیل که نشان دادن مقدسات حرام است و حرام بودن هم از باب حکم اولیه نیست. چرا که ما در فقه، هم حکم اولیه و هم حکم ثانویه داریم. مثلا حکم اولیه این است که دروغ و ربا حرام است اما حکم ثانویه ای هم در فقه داریم که مثلا می گوید استعمال توتون و تنباکو حرام است. آیا قران آورده است؟ آیا آن موقع تنباکو بوده است؟ مسلما خیر. اما بعدا به دلیل تبعاتی که در آن زمان داشته یک نفر مثل آیت الله میرزای شیرازی، تنباکو را حرام کرده است. لذا حرام بودن نشان دادن چهرهای مقدسات هم ؛ از باب «حرام ثانویه» به دلیل تبعاتی که ممکن است در جامعه ایجاد کند می باشد....

ادامه دارد