به بهانه حضور ناشران ایرانی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت؛

فرانکفورتی ها ناشران ایرانی را به دزدی متهم می کنند!

23 مهر 1391 ساعت 12:16

شصت و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت همچون سال های گذشته میزبان تعدادی از ناشران ایرانی است.

مدیران حوزه نشر همواره دستاورد حضور ایران در نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت را کمک به بهبود وضعیت صنعت نشر ایران در تعاملات تجاری این صنعت و شناخته شدن موقعیت فرهنگی ایران در سطح بین المللی ارزیابی نموده اند. 

با نگاهی به حضور ناشران ایرانی در این نمایشگاه برخی نکات و ملاحظات در این باب قابل تامل است؛ نخست آنکه حضور ایران در این نمایشگاه طی سالیان گذشته توانسته است تا میزان زیادی به شناخت مدیران نشر کشور از مدرن شدن این فرآیند در بازار تجاری و تعاملات فرهنگی کمک شایانی نماید، همین که ناشران و منتقدان نمایشگاه بین المللی کتاب تهران یکی از محورها و معیارهای ارزیابی و مقایسه کم و کیف سیستم نمایشگاهی کتاب را نمایشگاه فرانکفورت می دانند و مایلند در ایران هم این سیستم با نمایشگاه های بزرگ دنیا همسانی داشته باشد از نمونه های مهم این برآیند است. 

از دیگر سو پاره ای مبادلات تجاری کتاب اعم از قراردادهایی برای عرضه کتاب بین کشورها بسته می شود و از این طریق راه برای مبادله فرهنگی جهانی تسهیل می شود، خود گویای هدفمندی حضور ایران در این نمایشگاه بزرگ است. 

لیکن خوب است تا به بهانه برگزاری این نمایشگاه به بیان پاره ای دیدگاه های تجربی ناشران از این نمایشگاه بپردازیم؛
تعدادی بسیاری از ناشران ایرانی در نمایشگاه کتاب فرانکفورت با این موضوع مواجه بوده اند که عدم رعایت قانون کپی رایت اثر در ایران بدون مجوز از ناشر مبداء سبب شده است تا دیدگاه نامناسبی از سوی دیگر ناشران بین المللی حول این موضوع شکل بگیرد. 

این در حالی است که در تمام کشور های جهان بنگاه های نشر بین المللی پس از اخذ مجوز از ناشر مرجع به ترجمه و انتشار کتاب وی می پردازند اما در ایران نسخه هر کتاب خارجی بدون مجوز حقوقی مورد ترجمه و نشر قرار می گیرد. 

این مسئله که در عموم کشورهای جهان یک تخلف فرهنگی محسوب می شود کماکان در ایران ادامه دارد و موجب آن شده است که علاوه بر اجحاف در حقوق ناشر مبداء شروط تجاری تبادل کتاب از جمله بازده اقتصادی آن را به خطر اندازد. 

وانگهی کیفیت ارائه چنین کتاب هایی که ناشر مرجع برای ساختارهای اصولی آن در حوزه نشر مدرن تدابیر ویژه داشته با عدم توجه ناشر متخلف در محتوا و شکل چاپ مورد تحریف قرار می گیرد. 

هم از این روست که ناشران ایرانی حاضر در دوره های مختلف نمایشگاه کتاب فرانکفورت به رغم آنکه اغلب خود متخلف نبوده اند اما در هاله نگاه های منفی ناشران متخلف قرار گرفته اند. 

این مسئله بیش از هرچیز به کم توجهی مدیران فرهنگی به قوانین بین المللی حقوق چاپ و نشر و نیز جریمه نشدن ناشران متخلف بر می گردد تا آنجا که مدیر انتشارات ققنوس و شباویز هر دو تاکید می کنند :« فرانکفورتی ها ناشران ایرانی را به دزدی متهم می کنند.» 

با گذشت شصت و چهار دوره از نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت و حرکت فرآیند جهانی نشر به سمت و سوی مدرنتیه و حفظ لوایح حقوقی و تجاری آن، خوبست تا رفتار های حوزه نشر چه از سوی مدیران این حوزه و چه از سوی ناشران مورد بازبینی قرار گیرد تا هم سویی با گسترش این صنعت جلوه پویای خود را نخست در مقام فرهنگ جلوه گر شود و اگر مسئولان مدعی اند ما در این نمایشگاه فرهنگ ملی و اخلاقی خود را در کتاب هایمان به نمایش می گذاریم باید به مسائلی از این دست توجه موکد داشته باشند. 

چراکه تنها کتاب نیست که با خود رفتار فرهنگی را تعریف می کند بلکه امروزه سیستم های کاربردی در هر حوزه گویای اندیشه ورزی مدیران آن حوزه و فرهنگ عمومی یک کشور است. 

نمایشگاه کتاب فرانکفورت باید موجب تغییر دیدگاه مسئولان در رابطه با بزرگترین رویداد فرهنگی کشور یعنی نمایشگاه کتاب تهران هم باشد؛ به عبارت دیگر با فرهنگ سازی اجتماعی جنبه نمایشگاهی در نمایشگاه کتاب تهران به جنبه فروشگاهی آن غالب شده و آن را به سمت مدرن شدن سوق دهد تا به معنای واقعی یک نمایشگاه کتاب باشد و نه یک فروشگاه بزرگ کتاب.

گفتنی است شصت‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت تا ۱۴ اکتبر۲۰۱۲ (۲۳ مهر) با حضور ناشران بزرگ سراسر جهان و ایران ادامه دارد.

مریم خاکیان

کد خبر: 47853

آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcgw79t.ak9un4prra.html