هنر نیوز - از این تئا‌تر بی‌خاصیت دست بکشیم

نادر برهانی مرند گفت: تئاتر‌های ما محافظه کارانه شده است و دیگر طرح مسئله نمی‌کنیم. وقتی فضا محدود باشد هنرمندان مادرعرصه تئا‌تر به سمت نمایش نامه‌های خارجی می‌روند چرا که اگر حرفی در آنجا بزنند به کسی و یا جایی برنمی خورد. دیگر وقتش رسیده است که از این تئا‌تر بی‌خاصیت دست بکشیم.

نادر برهانی مرند در گفتگو با هنرنیوز درباره اینکه برخی معتقدند آثار ضعیفی در این دوره از سی و دومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر حضور داشته است، گفت: من نمی‌توانم به صورت کلی در ارتباط با سی و دومین جشنواره تئا‌تر فجر نظر بدهم و آن را قضاوت کنم چون قطعاً قضاوت بنده در این شرایط بسیار نا‌به جا خواهد بود و از کسانی که آنقدر قطعی نظر می‌دهند تعجب می‌کنم که چگونه به خود این جرات را داده‌اند.

برهانی مرند در ادامه افزود: من در این دوره از جشنواره تئا‌تر فجر که در بخش تازه‌های ایران داور بودم آثار خوبی در بخش نمایش نامه نویسی دیدم. نظرات من فقط محدود به همین بخش است به نظرم جوان‌هایی که شرکت کرده بودند بسیار حضور چشم گیری داشته‌اند. برخلاف انتظارم در این بخش بنده شاهد نمایش نامه‌های خیلی قوی و خوبی بودم نمایش نامه هایی درست و قابل اجرا به معنای واقعی که بسیار خوب بود.

وی در ادامه گفت: همانطور که می‌دانید فضای تئا‌تر چه از لحاظ مدیریتی و چه از جانب خود هنرمندان محافظه کارانه است. من با نمایش‌هایی که متن محور هستند موافق نیستم معقوله نمایش نامه جدی به دلایل مختلف در حال ترد شدن است. در جشنواره تئا‌تر فجر به خصوص در بخش تازه‌ها متوجه شدم که نسل جدید به نمایش نامه به معنای جدی کلمه فکر می‌کنند این جوان‌ها به موضوع و طرح مسئله که بسیار حائز اهمیت است فکرمی کنند.

کارگردان نمایش «رومولوس کبیر» در ادامه افزود: آن‌ها به دنبال طرح مسئله در تئا‌تر بودند نه شبهِ مسئله که در تئا‌تر حرفه‌ای ما رایج شده است. این شرایط و این نمایش‌ها برای من بسیار قابل ارزش و خوشحال کننده بودند. در بین این نمایش نامه‌ها احتمالاً کار‌های ضعیف هم دیده می‌شد اما حرکت این جوان‌ها مهم‌تر بوده است. تعداد این جوان‌ها کم نبوده جوان‌هایی که برخلاف آموزه‌های رایج در این مدت و انتظار مخاطب عادت کرده به نمایش نامه‌های بدون نقد و محافظه کارانه با جسارت تمام طرح مسئله می‌کنند.

این هنرمند این چنین ادامه داد: بزودی تئا‌تر ما با تکیه بر این نمایش نامه نویسان جسور و متعهد وارد فضای تازه‌ای خواهد شد مگر اینکه دولت مردان ما مانند این سال‌های اخیر باز اجازه ندهند نمایش نامه‌هایی که رویکرد انتقادی دارند به روی صحنه راه پیدا کنند و فقط در ویترین جشنواره‌ها باشند که امیدوارم این گونه نباشد.

برهانی مرند در باره اینکه کاری از ذست پیشکسوتان درشرایط موجود بر نمی‌آید گفت: پیشکسوتان ما چه کار می‌توانند انجام دهند؟ آن‌ها از امکانات و تصمیم گیری‌ها به دور هستند چون تئا‌تر ما صد در صد دولتی است حتی اگر وارد بخش خصوصی می‌شویم عموماً بی‌تعارف می‌گویم محافظه کارانه عمل می‌کنیم. دوستان با سابقه جز اینکه جوان‌های پرشور نشاط را تشویق کنند فکر نمی‌کنم کار دیگری از دستشان بر بیاید.

وی در ارتباط با نتیجه نشستی که اهالی تئا‌تر با رییس سازمان صدا و سیما داشته‌اند گفت: ای که بعد از آن نشستی که با مهندس ضرغامی رییس سازمان صداو سیما داشتیم چه اتفاقی افتاده است واقعاً بی‌خبر هستم. اما در آن نشست صحبت‌های امیدوار کننده‌ای هم شد فقط می‌دانم که قرار است به تئا‌تر ایرانی توجه کنند. همین که تلویزیون روی خوش به تئا‌تر نشان می‌دهد آن هم بعد از سالیان دراز می‌تواند امیدوار کننده باشد به شرطی که در حد شعار باقی نماند.

نویسنده نمایش نامه «بی بی بیدل» درباره دلیل حضور چشمگیر استفاده هنرمندان از نمایش نامه‌های خارجی و اقتباسی گفت: بنده بلادرنگ عرض می‌کنم که تئا‌تر ما زمانی موفق خواهد بود که از هر رنگی در آن حضور داشته باشد و ما بتوانیم شاهد حضور تمام سلیقه‌ها باشیم. صرف اینکه بگوییم اقتباس از نمایش نامه‌های خارجی و یا به روی صحنه بردن آن‌ها خوب نیست درست نیست و این‌‌ همان تعصبی است که قابل درک و دفاع نیست.

کارگردان نمایش «مرد مومی» در ادامه گفت: وقتی قالب ماجرا این بشود که تئاتر خارجی فقط کار کنیم آن وقت باید آسیب‌شناسی کنیم و البته این در مرحله اول به مدیریت بر می‌گردد. در هشت سال گذشته ترجیح مدیران این بوده است که تئا‌تر ما وارد طرح مسئله نشود و دوستان بر آن شدند که محافظه کارانه کارکنند و خیلی‌ها هم متاسفانه به پیشواز این ماجرا رفتند. عملاً دیدیم که دولت مردان ما از تئاتری حمایت کردند که محافظه کار است و نگاه اجتماعی ندارد.

وی با اشاره به اینکه نمایش‌های ایرانی به نقاط تاریک نور می‌پاشد و آن‌ها رانمایان می‌کند گفت: هنرمندان ما ثابت کرده‌اند که اگر تئا‌تر و نمایشهای ایرانی کار بشود همیشه مشتشان پر است و حرف های زیادی برای زدن دارند. وقتی نمایش نامه‌های خارجی به روی صحنه می‌روند هر چقدر هم که حرف‌های خاصی در آن زده شود عموماً به جایی و کسی بر نمی‌خورد طبیعی است که این نمایش‌ها بیشتر کار می‌شود.

برهانی مرند در ادامه افزود: اما هنرمند ایرانی و نمایش ایرانی می‌توانند مسئله انسان ایرانی را طرح کند و در واقع به نقاط تاریک اجتماع نور بپاشد و متاسفانه خیلی از مسئولین این موضوع را بر نمی‌تابند. به نظرم زمانش رسیده است که شجاعانه برویم به سراغ تئاتری که نقد می‌کند وبرای هر موضوعی طرح مسئله‌ای را عنوان می‌نماید و از این تئا‌تر بی‌خاصیت دست بکشیم.