تلاش برای پی بردن به منشاء و قومیت ساکنان شهر سوخته
11 بهمن 1393 ساعت 13:14
بهره گیری از دانش‌های میان رشتهای برای استخراج حداکثر اطلاعات از داده‌های استخوانی فصل چهاردهم کاوش در شهرسوخته سعی شد DNAمیتوکندری (سلولی) افراد استخراج شود تا بتوان به منشا وقومیت نمونه‌های بدست آمده پی برد.
به گزارش هنرنیوز به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، سید منصور سیدسجادی سرپرست گروه باستان‌شناسی شهر سوخته در نشست گزارش کار به همکار دررابطه با فصل چهاردهم کاوش در شهر سوخته که به تازگی پایان یافت این مطلب را اعلام کرد.
او با بیان مختصری از فعالیتهای انجام گرفته در چهاردهمین فصل از کاوشدر شهر سوخته گفت: گزارش‌های ارایه شده تا امروز تنها مختصری از فعالیتهای گروه کاوشگر در شهر سوخته بوده و گزارش تحلیلی و تفضیلی را به کمککار‌شناسان در همایش سالانه باستان‌شناسی ارایه خواهیم داد.
وی با اشاره به اینکه فصل ۱۴کاوش در شهر سوخته از ۹آذر ماه شروع و در ۳۰ماهامسال به اتمام رسید افزود: کاوش در قبرستان، بررسی‌های انسان‌شناسی، بررسی آسیب‌ها و بیماری‌های جامعه باستانی از طریق تجزیه و تحلیل بقایای انسانی و خاک قبور، طبقه بندی و مطالعه مواد ارگانیک، مطالعه و تحلیل داده‌های آماری و ایجاد بانک اطلاعاتی بزرگ در شهر سوخته مواردی بود که دراین فصل از کاوش به آن پرداختیم.
این باستان‌شناس اظهار داشت: در فصل‌های پیشین کاوش در این محوطه همیشهاین موضوع مطرح بوده است که گروه ما بیشتر در گورستان فعالیت می‌کنند امسالبرای بر طرف کردن این شبهات بیشتر فعالیت‌ها را در بخش مسکونی متمرکزکردیم.
سید سجادی با اشاره به تعدادی از اشیای یافت شده در این کاوش از قبیل جاممرمری، قطعه چرم نقاشی شده، عود سوز منحصر به فرد و... عنوان کردکه دراین کاوش علاوه بر مرمت اشیای کشف شده به حفاظت و نگهداری آن‌ها نیز توجه ویژه شده است.
سر پرست گروه باستان‌شناسی محوطه شهر سوخته با بیان انیکه چهار سال وقفه درکاوش آسیب‌های زیان باری به ادامه روند کاوش وارد کرده است تصریح کرد: مسئله ایجاد بانک اطلاعاتی جامع در این فصل بسیار برای ما مهم بود از اینرو با همکاری دانشگاه تربیت مدرس توانستیم مراحل اولیه تشکیل این بانک اطلاعاتی را طی کنیم و امیدواریم در آینده نزدیک بتوانیم از امکانات این بانک اطلاعاتی بهره‌مند شویم.
مطالعات زمین‌شناختی نخستین گام کاوش
دکتر کوروش محمد خانی عضو گروه باستان‌شناسی شهر سوخته نیز در این نشست بااشاره به فعالیتهای صورت گرفته برای تعیین محوطه‌های مناسب برای کاوشافزود: به منظور انجام کاوش در شهر سوخته در ابتدا بررسی‌های زمین شناختیرا آغاز کردیم و حدود ۱۲هکتار از وسعت این موطه تاریخی مورد بررسی قرارگرفت.
او با اشاره به مراحل انجام بررسی در مطالعات زمین‌شناختی افزود: ابتداتوسط دستگاه مغناطیس سنج که به اشیا زیر زمین حساس بوده و واکنش نشان می‌دهد مناطق مورد نظر را بررسی کردیم تا محوطه‌هایی را برای کاوش در نظربگیریم.
این کار‌شناس افزود: امسال ۱۰مکان براساس نقشه‌های زمین‌شناختی مشخض شد و دراین فصل بر روی برخی از آلومانی‌های مغناطیسی گمانه در نتیجه به ساختارویژه رسیده و کار کاوش را در آن مکان‌ها آغاز کردیم.
کشف بنایی منحصر به فرد در کارگاه شماره ۲۶
حسین مرادی دانشجوی دوره دکترا در رشته باستان‌شناسی و عضو دیگر گروه نیزگفت: این فصل از کاوش‌های باستان‌شناسی در بخش مسکونی شهر سوخته در کارگاه ۲۶ادامه یافت و باستان‌شناسان موفق شدند بنایی متعلق به دوره چهارم استقرار در شهر سوخته را مورد کاوش قرار دهند.
به گفته او این ساختمان که در بخش مسکونی مرکزی شهر سوخته واقع شده بنایی بسیار ویژه دارد که تا کنون مورد کاوش قرار نگرفته است.
مرادی اظهار داشت: دراین ساختمان ۲دیوار هر کدام به قطر یک متر در یک متربه همراه ۹عدد پشتیبان در اندازه یک متر در یک متر در هر سمت یک دالان راتشکیل داده که تا بستر تالاب مرکزی ادامه دارد.
به گفته وی در مجموع می‌توان گفت: تمامی گمانه‌های مورد کاوش در کارگاه ۲۶را در سه لایه می‌توان طبقه بندی کرد که عبارتند از لایه بالایی، لایه سفر و لایه نخست.
انواع تدفین نشان از آزادی اعتقاد در شهر سوخته دارد
دکتر حسن سرحدی استادیار رشته باستان‌شناسی دانشگاه زابل و عضو دیگر گروهگورستان شهر سوخته را با وسعت بیش از ۲۵هکتار یکی از بزرگ‌ترین گورستان هایهزاره سوم در خاور میانه دانست و افزود: حفاری‌ها در این منطقه به ما کمکمی کند که به اعتقادات مردمی که در این شهر زندگی می‌کرده‌اند پی ببریم.
این باستان‌شناس اظهار داشت: بخش گورستان شهر سوخته ویژگی خاص دارد و آناین است که مواد فرهنگی به دست آمده از آن به دلیل پنهان ماندن در زیر لایههای زیرین خاک بکر و سالم هستند.
او گفت: در این فصل ۷۷قبر مورد کاوش قرار گرفت و ۸۴اسکلت و ۵۱شی تاریخی از آن بیرون آورده شد.
سرحدی با اشاره به اینکه در این گورستان ۱۰نمونه ساختار قبر داشته ایمافزود: این نشان دهنده وجود آزادی اعتقاد در زمان حیات مردم در این شهربوده است.
این کار‌شناس باستان‌شناسی اظهار داشت: در این کاوش ۴نوع قبر با عنوان هایچاله‌ای ساده، دو قسمتی، کاسه‌ای و سردابه‌ای یافت شد که از خصوصیات قبورکاوش شده در این فصل نبود بقایای قربانی در قبور و نبود مهر بود.
خاک شهر سوخته محلی امن برای پارچه ها
هاله هلالی اصفهانی کار‌شناس ارشد مرمت اشیا تاریخی و فرهنگی و عضو دیگرگروه باستان‌شناسی شهر سوخته نیز گفت: در این فصل ازکاوش حجم زیادی ازپارچه در بخش گورستان و مسکونی پیدا شد که عمدتا از الیاف حیوانی و گیاهی تشکیل شده بودند.
او با اشاره به حجم زیادی از پارچه که در این محوطه تاریخی تا کنون کشفشده است افزود: بافت خاک شهر سوخته به دلیل نمکی که دارد باعث شده پارچههای در آن مقاوم باقی بمانند.
این کار‌شناس تصریح کرد: اغلب پارچههای یافته شده در این فصل از کاوش از پشم ش‌تر تهیه شده‌اند.
زنی چشم مصنوعی با ۱۸۰سانتی متر قد
دکتر مریم رمضانی از اعضای دیگر گروه با اشاره به مطالعات انسان‌شناسی که در این فصل از کاوش در شهر سوخته انجام گرفته است اظهار داشت: از نمونه های استخوانی و دندانی ساکنان شهر سوخته در این فصل از کاوش برای آزمایشهای ژنتیک نمونه برداری شد.
به گفته وی، تمامی جمجمه‌های مورد مطالعه در این فصل از دسته دلیکو سفالی ومزوسفالی بودن و در آن‌ها یک جمجمه با عارضه پوستی و یک جمجمه مبتلا به بیماری هیدوسفالی (بزرگی جمجمه) پیدا شد.
او افزود: با تأکید دکتر سید سجادی مبنی بر استفاده از دانش‌های میان رشتهای برای استخراج حداکثر اطلاعات از این داده‌های استخوانی و دندانی در اینفصل از کاوش سعی کردیم با برداشت صحیح نمونه استخوانی بتوانیم DNA میتوکندری (سلولی) این افراد را استخراج کنیم و با تعیین ترکیب ژنتیکی ومقایسه هاپلو گروپ این افراد در بین موقعیت‌های مختلف بتوانیم به منشا ونوع موقعیت نمونه‌های شهر سوخته و اختلاف آن‌ها در جمعیت جهان بپردازیم تاگامی بلند در شناخت بیشتر این منطقه برداریم.
این کار‌شناس تصریح کرد، میانگین سنی مردمان شهر سوخته بالا نیست و تنها یک زن با سنی بیش از ۴۵ سال مشاهده شده است.
به‌گفته او، مردم شهر سوخته از قامت متوسطی برخوردار بودند به‌طوری کهمیانگین قد خانم‌ها از ۱۶۰ تا ۱۶۵ و میانگین قد آقایان از ۱۶۵ تا ۱۷۰برآورد می‌شود. البته در این میان زن صاحب چشم مصنوعی استثنا محسوب می‌شودچراکه قامت او از ۱۷۶ تا ۱۸۰ سانتی‌م‌تر تخمین زده می‌شود.
کشف ۳مورد ابزار شمارشی در شهر سوخته
شادی گنجی عضو دیگر گروه و دانشجوی دکترای باستان‌شناسی که در این فصل ازکاوش به بررسی اشیا به جا مانده از ساختار اداری شهر سوخته، شامل مهر‌ها واشیا شمارشی به دست آمده در سالهای ۸۸و۹۳ پرداخته است گفت: در این کاوش‌ها ۱۴مهر با نقوش مختلف مورد برسی قرار گرفت.
او با اشاره به اینکه در این سال‌ها ۵۶اثر مهر به دست آمد افزود: ابزارشمارشی یا ژتون‌هایی شامل ژتون ساده، پیچیده و پاکت‌های گلی در طول تحقیقدر این سال‌ها یافت شد.
دکترغلامرضا مولوی دانشیار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران وازاعضای گروه باستان‌شناسی شهر سوخته نیز با اشاره به اینکه در تحقیقاتباستان‌شناسی حضور پاتولوژیست لازم و ضروری است گفت: در تحقیقات انجام شدهدر این فصل از کاوش فضولات گوسفند، بز، فک جانوران و.... مورد بررسی قرارگرفت.
به گفته او در این فصل از کاوش ۱۰۰نمونه انسانی بسته بندی و به آزمایشگاه فرستاده شد.
کد خبر: 78822
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcgx79u.ak97x4prra.html