گفتگوی هنرنیوز با تیم مستندساز ایرانی مستقر در لیبی/3

روی ساخت مستند سرمایه گذاری نمی شود

20 دی 1391 ساعت 13:25

در آخرین بخش مصاحبه با مستند سازان ایرانی حاضر درلیبی از امام موسی صدر، خاطرات لیبی و درد دلهای مستندسازان می خوانیم.

خاطره ای از لیبی دارید؟
خوش نژاد: لیبیایی ها با خود عهد کرده بودند هر کس به انقلاب آنها کمک کند پرچم آن کشور را در کشورشان بلند کنند. پرچم های ناتو بود، فرانسه، ترکیه، قطر، ایتالیا،انگلیس و آمریکا... به راننده مان که سلفی بود پرچم ایتالیا را نشان دادم و گفتم دوباره پرچم استعمار برافراشته شد و او گفت«من لَم یشکر المخلوق، لم یشکرو الخالق» پرسیدم مگر همین ها قاتلین عمر مختار نبودند، جواب داد نه اینها عوض شده اند و آن آدم های سابق نیستند. در یکی از مصاحبه ها یکی از رهبران سلفی لیبی در خصوص جاسوس یهودی که در انقلاب لیبی حضور داشت گفت که بیرون کردن او رسم جوانمردی نبود ولی همین جماعت تقریباً دو ماه پیش به بارگاه یکی از نوادگان امام حسن مجتبی بنام «عبدالسلام الأسمر» در شهر زلیتن در ۶۰ کیلومتری طرابلس که اهل سنت لیبی به نام او قسم می خوردند رحم نکردند و با بولدزر به آنجا حمله را با خاک یکسان کردند و حتی اقدام به نبش قبر این امامزاده نمودند. چندین نفر از اهالی منطقه در دفاع از آن به شهادت رسیدند. جماعتی که از غرب و جاسوس یهودی احساس خطر نمی کند آرامگاه یک عابد بالله را برای خود تهدید می داند.
اسلام زاده: می خواهم به ذکر توضیحی بپردازم درباره انقلاب لیبی با توجه به اتفاقاتی که افتاده با خود فکر می کنم بهتر بود قذافی می ماند و یا انقلابی رخ می داد. به نظر من در خلوص نیت انقلابیون لیبی و اینکه با فریاد ا... اکبر آمدند و علیه یک طاغوت و دیکتاتور قیام کردند نمی توان شکی کرد اما بالاخره مردم لیبی ۴۲ سال از دنیای سیاست دور بودند. البته می توان گفت در سال های آخر که قذافی پز دموکرات به خود گرفته بود و اصلاحاتی می خواست در لیبی انجام دهد فضا کمی بازتر شد، اما در کل مردم لیبی فضای فکری بکری دارند و زود بازی می خورند و جایی که آگاهی کم باشد جریان هایی مانند سلفی گری رشد می کنند که جریان های بی بصیرتی هستند. این جریان ها به راحتی آلت دست قرار می گیرند و بازی می خورند تا جایی که ما شاهد هستیم که ایتالیا را دشمن خود نمی دانند اما مزار یک صالح را که مردم زیارت می کردند می گویند باید خراب شود که این ناشی از تحریکات کشورهای واسطه است. 

شما ۴۲ روز با مردم لیبی بودید آیا انقلاب مردم لیبی به آن اهدافی که می خواست رسید؟
اسلام زاده: شاید به انقلابیون لیبی خرده گرفته شود که چرا از ناتو و غرب کمک گرفته اند.باید در نظر داشت که زمان حکومت قذافی ۳۰۰ اقدام براندازی انجام شده بود که قذافی همه اینها را سرکوب کرده بود. فکر و ذکر اول مردم لیبی این بوده که هر طور شده باید قذافی از صحنه قدرت کنار برود تا بعد بتوانند تصمیم گیری کنند. در روزهایی که ما آنجا سپری کردیم می دیدیم که مردم غرق در شادی بودند اما کسانی هم بودند که پیش بینی می کردند روزهای سختی پیش روی مردم لیبی است.
خوش نژاد: مهمترین چیزی که انقلاب لیبی کم داشت کسی بود که بتواند انسجام انقلاب را حفظ کند و همه او را قبول داشته باشند، چنین کسی را ندارند. تمام کشورهایی که در آنها انقلاب شده یا در آستانه انقلاب هستند همین مشکل را دارند.

شد راجع به امام موسی صدر با مردم صحبت کنید؟
خوش نژاد: ایرانی ها را به نام امام موسی صدر می شناختند. قرار بود روزی به زندان انقلابیون برویم که افراد قذافی در آن زندانی بودند، آنجا با فردی مصاحبه گرفتیم که ۲۰ سال نیروی اطلاعاتی قذافی بود. در حال گرفتن مصاحبه رئیس مرکز انقلابیون گفت من خبری برای شما دارم ما به دنبال پیکر امام موسی صدر در شهر سبها هستیم. پرسیدم شما مطمئن هستید به شهادت رسیده گفت: مطمئنیم ایشان را ترور کرده اند و چند نفر از معتمدین قذافی و قبایل هم پیمان با او هم قسم شده اند و شبانه پیکر این بزرگوار را دفن کرده اند اما خطاب به کسانی که به دنبال پیکر امام موسی صدر می گردند یک مثال ساده برایشان می زنم کشتار در ابوسلیم سال ۱۹۹۶ اتفاق افتاده تعداد ۱۲۷۰ نفر هم آنجا کشته شدند. مادرهای این کشته شدگان هنوز هم به دنبال پیکر فرزندانشان هستند در حالی که حتی یک بند انگشت از آنها پیدا نشده. با این وجود آیا می توان اثری از امام موسی صدر که در سال ۱۹۷۸ ربوده شد پیدا کرد. انشاا... که ایشان در صحت و سلامت باشند اما بعید است. 

شما در افغانستان پاکستان، ونزوئلا و لیبی کار کرده اید، آیا تا به حال خطری شما را تهدید کرده است که مرگ را احساس کنید؟
اسلام زاده: مستندسازی به این شیوه مشکلات خاص خودش را دارد. دو سه مورد که خیلی ترسیدم بوده ولی من از این خیابان انقلاب و موتورهایش بیشتر می ترسم بس که تند رانندگی می کنند. این سفرها بدون خطر نیست اما من زیاد احساس ناامنی نمی کنم. 

کاری بوده که بخواهید انجام دهید ولی تا به حال موقعیت اش پیش نیامده باشد؟
اسلام زاده: بله در حوزه داخلی انتقادهای درون گفتمانی البته امیدوارم بسترش بیشتر آماده شود تا بتوانیم در این مورد برنامه سازی کنیم. بالاخره ما فیلمسازهایی هستیم که قائل به نظام و ارکانش هستیم اما یک سری مشکلات ما را آزار می دهد، که می توانیم درموردش بدون سیاه نمایی برنامه سازی کنیم. در حوزه بین الملل هم دوست دارم بیشتر در مورد گروه های جهادی غیر تکفیری اهل سنت برنامه سازی کنم. اما امروز غربیها متوجه شده اند که نباید ارتباطی میان ما و این گروه ها برقرار شود. توکلت الی ا... 

تا به حال کارهایی که تولید کرده اید خارج از کشور انعکاس داشته است؟
اسلام زاده: یکی از برنامه هایی که در بلوچستان تولید کردیم به زبان عربی از شبکه الکوثر پخش شد، یا کار «مادران انقلاب» در همایش بیداری و زنان که به همت روایت فتح توزیع شد. اما به نظر من شبکه های بین المللی صدا و سیما آنطور که باید، به اینگونه مستندها بها نمی دهند. من می توانم برنامه های لیبی را به شبکه بی.بی.سی عربی بفروشم یا الجزیره، اما اعتقادی به این کار ندارم. از این طرف باید بروم به شبکه های برون مرزی خودمان التماس بکنم که بیایید این کار من را بخرید و پخش کنید. حتی جاهایی بوده که حاضر بودم رایگان آثارم را در اختیار آنها بگذارم ولی دریغ از گوش شنوا، کی می خواهند بیایند روی مستند سرمایه گذاری بکنند نمی دانم. 

برخورد صدا و سیما با آثار تولیدی شما و دوستانتان در مجموعه «میثاق» چگونه است؟
اسلام زاده: در کل به تلویزیون و فضایی که نسبت به مستند در آن وجود دارد بدبین و نا امید هستم، چرا؟ چون انتظار من به عناون یک مستند ساز انقلابی این است کسی از اینها بیاید علم این را بردارد که کسانی را که در حوزه انقلاب اسلامی مستند سازی می کنند-چه درون مرزی و چه برون مرزی-شناسایی بکند، با آنها جلسه بگذارد، طرحهای آنها را ببیند، آنها را سازماندهی بکند و... الان موسساتی هستند که این کار را می کنند ولی آنها پخش قوی مانند تلوزیون ندارند، این بحثها چندین بار مطرح شده اما ما عزمی نمی بینیم. البته اقداماتی شده ولی توقع ما همان است که گفتم «سازماندهی و سیاست گذاری.» 
 
و حرف آخر؟
اسلام زاده: مهمترین عامل در تولید این مستندهای لیبی گروه انسجام و همدلی گروه بود. از تهیه کننده محترم «سید سلیم غفوری» تا مترجم ما جناب «خامه یار» که با ۵۹ سال سن دستشان دو هفته بعد از ورود ما به طرابلس شکست ولی تا آخر ما را همراهی کردند. مهدی که بدون استرس آنجا یاور من بود و تدوین گرهای کار آقایان «امیر کیانی» و «اسماعیل علی زاده» و البته مترجم های مصاحبه ها علی الخصوص آقای «محمد باقر اسدی» و همچنین جا دارد از «آقای مهرداد جلوخانی» که کار طراحی و ترکیب صدا و موسیقی کار را بر عهده داشتند تشکر کنم. البته کار بدون عیب و ایراد نبوده ولی امیدوارم تاثیرگذار باشد و بتوان به آن به عنوان یک سند تاریخی استناد کرد. جا دارد از «استاد حسن عباسی»، «دکتر صادق حسینی»، و«سید محسن موسوی» که از کمک ها و راهنمایی هایشان بهره بردیم هم تشکر کنم.
خوش نژاد: این پروژه به عنوان اولین کار مستندم باعث شد جدی تر به ابن قضیه نگاه کنم و بسیار خوشحالم که اولین کارم را با محسن انجام دادم.او موجب شد از وارد شدن به عرصه مستند پشیمان نشوم. قصد دارم حالا حالاها در این مسیر شاگردی کنم و یا بگیرم.

کد خبر: 52236

آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdch-inm.23nixdftt2.html