هنر نیوز - حاصل سی سال تلاش هنرمندان سوخت حتی خبرش راهم نزدند

انتقاد شدید از سکوت حوزه هنری در قبال آتش سوزی و از بین رفتن تاریخ هنری انقلاب

حاصل سی سال تلاش هنرمندان سوخت حتی خبرش راهم نزدند

به گزارش هنر نیوز به نقل از وبلاگ محمد تاجیک ،در حالی که یکی دو هنر مند شناخته شده حوزه هنرهای تجسمی در گفت وگویی با خبر گزاری اصولگرای فارس از عملکرد حوزه هنری در قبال از بین رفتن آثار هنری تاریخ انقلاب در آتش سوزی اخیر به شدت انتقاد کرده اندبرخی مسئولان حوزه هنری در واکنش به این انتقادات ُرسانه ها وهنرمندان را متهم به بزرگنمایی دراین زمینه کرده اند . خبر گزاری دولتی برنا نیز گزارش قابل توجهی درباره از بین رفتن آثار مهم تاریخ انقلاب دراین آتش سازی منعکس کرده است .مرکز اسناد انقلاب اسلامی نیز در سایت خود این موضوع مهم را منعکس نموده است .رجا نیوز نیز با تیتر :هنر انقلاب در کنار برنج و قند و شکر سوخت به استقبال این واقعه تلخ رفته است . این در حالی است که برخی مسئولان حوزه هنری منکر هرگونه از بین رفتن آثار تاریخ انقلاب شده اند .
حوزه هنری : بار دیگر در آتش
اما به نظر نمی رسد که این نخستین بار باشد که حوزه هنری دچار حریق شده باشد .در آزماه سال ۸۷مدیر روابط عمومی سازمان آتش نشانی شهرداری تهران از اطفاء حریق در ساختمان حوزه هنری خبر داده بود .
بهروز تشکر با تایید خبر آتش سوزی در ساختمان حوزه هنری گفت: این آتش سوزی به علت اتصال سیم برق کولر آبی در پشت بام این ساختمان رخ داده بود. وی با عنوان این مطلب که حریق در این ساختمان با حضور نیروهای آتش نشانی ساعتی قبل اطفاء شده است، گفت: در حال حاضر ماموران آتش نشانی در این مکان حضور داشته و مشکل خاصی نیز وجود ندارد.
آتش سوزی به روایت یک نقاش
دو روز پیش بود که «مرتضي اسدي» هنرمند نقاش از آتش‌سوزي انبار آذوقه و آثار هنري تاريخ انقلاب حوزه هنري خبر داد.
آقای اسدی به خبر گزاری فارس گفته بود: روز جمعه، انبار آذوقه حوزه هنري دچار آتش‌سوزي شد و آثار هنري مربوط به تاريخ انقلاب اسلامي نيز كه در اين انبار در كنار نخود و لوبيا و برنج و قند و شكر نگهداري مي‌شد در آتش سوخت و جالب آن كه براي بيرون كشيدن مواد غذايي از آتش تلاشي صورت گرفته است اما بخش بسياري از آثار هنري موجود در اين انبار در آتش سوخته است.
اثر هنری با رب و روغن متفاوت است
اسدي با انتقاد از عدم انتشار اين خبر از سوي حوزه هنري گفته بود : اگر جايي در اين كشور متولي فرهنگ است كه نيست، بايد براي تابلوهاي هنري ارزش بگذارد و آن‌ها را كنار نخود و لوبيا و قند و شكر نگذارند و اين را بدانند كه اثر هنري با رب و روغن و برنج متفاوت است.
وي افزود: چرا مسئولاني كه پز ارتقاي فرهنگ و هنر را مي‌دهند در برابر اين حادثه سكوت كرده‌اند، و نسبت به آثار تاريخ هنر انقلاب و نگهداري صحيح اين آثار توجه نشان نمي‌دهند.
اسدي درباره آثار هنري سوخته در اين انبار توضيح داد: بخشي از اين آثار مربوط به جشنواره هنر جوان بوده است و بخشي ديگر آثار هنرهاي تجسمي حوزه هنري بود كه ماحصل تلاش هنرمندان انقلابي طي سي سال پيش است.
آيا جاي نگهداري آثار هنري در انبار قند و نخود و لوبيا است؟
اين هنرمند نقاش كه آثار وي نيز در زمره آثار تاريخ هنر انقلاب حوزه هنري قرار دارد در ادامه تصريح كرده : مسئولان بايد پاسخگو باشند كه آيا جاي نگهداري آثار هنري در انبار ‌آذوقه و كنار قند و نخود و لوبيا است؟
وي درباره خبر احداث مكاني استاندارد براي نگهداري آثار هنري در حوزه هنري هم توضيح داده: مكاني كه ساخته شده است استاندارد نيست، ضمن اين كه براي نگهداري آثار در اين محل نيز آن‌ها را درجه‌بندي كرده‌اند و آثار درجه يك از هنرمندان درجه يك را در آن جا نگهداري مي‌كنند، ولي چه كسي اين درجه‌بندي را انجام مي‌دهد و آيا آثاري كه طي سي سال پيش از سوي هنرمندان مختلف خلق شده است جزء آثار تاريخ هنر انقلاب محسوب نمي‌شود و نبايد براي نگهداري صحيح آن‌ها برنامه‌ريزي كرد؟
حاصل سی سال تلاش هنرمندان سوخت حتی خبرش راهم نزدند
وي تأكيد كرد: مهم اين است كه حاصل سي سال تلاش هنرمندان دوران انقلاب سوخته است و كسي حتي خبر آن را هم منتشر نكرده است و در برابر اين حادثه سكوت كرده‌اند.
اسدي دليل وقوع اين آتش‌سوزي را بنا بر آن چه شنيده است جرقه سيم برق عنوان كرده است.
گشودن درها به روی خبرنگاران
پس از انتشار این خبر توسط فارس ،خبر گزاری ایسنا خبری منتشر کرد که با گشودن درهاي شبستان، آرشيو اصلي «تابلوهاي تاريخ هنر انقلاب » به خبرنگاران نشان داده شد. بازديد از آرشيو اصلي «تابلوهاي تاريخ هنر انقلاب» به خبرنگاران درواقع در پاسخ به انتشار اخباری بود که درباره‌ي سوختن آنها در اثر اتصالي برق در حوزه‌ي هنری منتشر شده بود.
براساس گزارش ایسنا ، در اين بازديد اعلام می شود تابلوهاي آتش‌گرفته در شبستان حوزه‌ي هنري مربوط به آثار هنرجويان جشنواره‌ي هنرهاي تجسمي جوان مي‌شود كه دوسال پيش قرار بوده آثارشان را از حوزه هنري پس بگيرند كه مراجعه نكرده بودند و تعداد آن‌ها حدود 30 اثر بوده است. شهاب‌الدين شكيبا ـ روابط عمومي و ستاد خبري حوزه هنري ـ در حاشيه بازديد از آثار آرشيو اصلي حوزه هنري به ايسنا می گوید: تابلوهايي كه در شبستان بوده مربوط به هنر انقلاب نمي‌شود و تابلوهاي مربوط به هنر انقلاب در طبقه منفي دو ساختمان اداري حوزه‌ي هنري قرار دارد و هيچ آسيبي به آنها وارد نشده است. او درباره‌ي ساختمان آتش‌گرفته در حوزه‌ي هنري نيز می گوید : اين ساختمان نيز ثبت ميراث فرهنگي نبوده است.
ايسنادر ادامه می نویسد ، در آرشيو اصلي حوزه‌ي هنري 600 تابلو از هنرمندان «علي وزيريان»، «عبدالحميد قديريان»، «غلامعلي طاهري»، «مرتضي اسدي»، «حسين خسروجردي»، «ابراهيم صاحب‌اختياري»، «مصطفي گودرزي»، «حسن اسماعيل‌زاده»، «كاظم چليپا»، «حبيب‌الله صادقي»، «ايرج اسكندري»، «مرتضي گودرزي»، «ناصر پلنگي»، «حسن ياقوتي» و «مصطفي ندرلو» قرار دارد. اين آثار قرار است قاب شوند و در موزه‌ي انقلاب كه در ساختمان حوزه‌ي هنري قرار دارد، به نمايش درآيند.
آتش سوزی به روایت برنا
همچنین یک منبع آگاه به خبرنگار تجسمی خبرگزاری دولتی برنا درباره آتش‌سوزی حوزه هنری تهران گفته است : حقیقت مطلب این است که این آتش سوزی در روز جمعه 1389/4/18 ساعت 4:30 تا 5 صبح در محل شبستان حوزه هنری صورت گرفته است که طی آن بسیاری از آثار نفیس دوره انقلاب و آثار تجسمی جوانان بر اثر بی‌تدبیری مسئولین حوزه هنری در آتش سوخت.
برنج تاید وبیسکویت
وی با اشاره به محل آتش‌سوزی در حوزه، گفته است : محل آتش سوزی به لحاظ جغرافیایی ضلع جنوب غربی حوزه هنری بوده است. این محل قدیمی تحت عنوان شبستان بوده که مدتی به عنوان رستوران در اختیار بخش خصوصی قرار گرفته و بعد از رفتن آنها مدتی به محل ناهارخوری کارمندان حوزه تبدیل شده بود. این مسئله مربوط به پیش از ساختن ساختمان جدید حوزه هنری بوده و بعد از ساختن این محل همه به آنجا رفتند. کنار شبستان محلی به نام تعاونی مصرف وجود دارد که مختص ارائه کالاهای مورد نیاز کارمندان حوزه است و بخشی از شبستان هم به محل نگهداری برخی کالاهای این تعاونی اختصاص داشته است و در آن اقلامی از جمله برنج و تاید و بیسکویت و... نگهداری می‌شود.
این منبع آگاه در ادامه افزوده : ساختمان جدید که درست شد ما جایی داشتیم در خیابان ارباب جمشید به نام استودیو بعثت که یک دوره‌ای متروک بود و در آن دوره به خاطر کمبود جا آثار تجسمی از جمله نقاشی و گرافیک و سایر کارها را در آن مجموعه نگهداری می‌کردند. این دوره شاید نزدیک به 5 تا 6 سالی طول کشید تا اینکه سال گذشته این ساختمان جدید که آماده شد و بخشی را در آن به عنوان آرشیو آماده کردند و استودیو بعثت بار دیگر به عنوان استودیو مورد استفاده قرار گرفت و آثار جای گرفته در آن به بخش آرشیو ساختمان جدید حوزه هنری منتقل شد وهمه آثار از استودیو بعثت خارج شد. بخشی از آثار به بخش آرشیو رفت و بخشی دیگر به علت زیاد بودن آنها، به طور موقت و بدون هیچ تدبیر خاصی به شبستان منتقل شد.
قند وشکررا خارج کردندولی...
وی همچنین با بیان اینکه شبستان نه به لحاظ گرما و سرما و نه به لحاظ ایمنی وضعیت مناسبی برای نگهداری این آثار نداشته است، تصریح کرد: جالب این است که حتی تا امروز هیچ کس اقدامی به خارج کردن آثار از محل آتش سوزی نکرده است. برنج و قند و شکر را خارج کردند اما نقاشی‌ها و آثار تجسمی همانطور باقی مانده است.
آثار نفیسی که جایگزینی ندارند
به نوشته برنا ،از نمونه‌های آثار سوخته شده در آتش می‌توان به کاری از مرتضی افشاری، از نقاشان انقلاب و استاد دانشگاه اشاره کرد که چهره امام در آن کار شده بود. همچنین آثار صدیقه سلمان و آقای بخشی نیز دیده شده است اما به علت خرابی‌های بیش از حد امکان بررسی دقیق همه آثار وجود نداشته است اما به طور حتم آثار نفیس بسیاری در این آتش‌سوزی از بین رفته است که به هیچ عنوان نمی‌توان جایگزینی برای آن داشت.
تابلوهای سوخته درانبار
سيدحميد شريفي آل هاشم هنرمند نقاش و طراح گرافيك در گفت وگو با فارس با تأييد وقوع آتش‌سوزي در انبار حوزه هنري و نابود شدن بخشي از تابلوهاي هنر انقلاب كه در اين انبار نگهداري مي‌شده است، گفت: به همراه سه هنرمند ديگر بعد از آتش‌سوزي به اين محل مراجعه كرديم و با تابلوهاي سوخته‌اي روبه رو شديم كه بخشي از آن‌ها مربوط به آثار هنري دوران انقلاب و دهه 60 بوده است.
آثاری از گنجینه هنر انقلاب
به گفته حمید شریفی از ميان آثار سوخته شده، تنها سه تابلوي قابل شناسايي مربوط به دهه اول بعد از انقلاب مشاهده شده كه مربوط به هنرمنداني چون «مرتضي افشاري»، «صديقه سلمان» و «رضا بخشي» بود و مابقي آثار سوخته بودند. اين آثار در زمره آثار گنجينه هنر انقلاب است.
بدترین رفتار و بی مبالاتی مدیران
شريفي با انتقاد از شيوه نگهداري آثار هنري در حوزه هنري گفت: حوزه هنري هيچ گونه اهتمام جدي در قبال نگهداري صحيح آثار هنري خود ندارد و بدترين رفتار را نسبت به آثار داشته‌اند و آسيب ديدن اين تابلوها در انبار حوزه هنري نيز نشان‌دهنده اين بي مبالاتي مديران است.
نگهداري آثار هنري در كنار برنج و روغن
به اعتقاد شريفي : محل نگهداري آثار هنري در كنار برنج و روغن و در فضاي رستوران متروك نيست بلكه اين ها آثار هنرمنداني است كه در دهه اول انقلاب خلق شده است و در محيط كاملا مناسب بايد نگهداري شود.
شريفي با اشاره به اقداماتي كه در جهت ساخت موزه هنر انقلاب در حوزه هنري داشته است گفته است : ساختمان جديد حوزه هنري محلي با عنوان آرشيو آثار هنري دارد كه برخي از آثار هنري دوران انقلاب در آن نگهداري مي‌شود و بخش ديگري كه در اين فضاي محدود جا نشده است به مكان‌هاي ديگري از جمله شبستان و انبار منتقل شده است. البته استاندارد بودن محل آرشيو آثار در ساختمان جديد نيز جاي سؤال دارد اما به هر صورت بهتر از فضاي شبستان و محل هاي نامناسب است.
بارها به نام موزه هنر انقلاب بودجه گرفته‌اند
وي در ادامه گفت‌وگو با فارس، به نکته مهمی اشاره کرده وگفته : تلاش كرديم تا در ساختمان قديمي موزه محلي را با عنوان «موزه هنر انقلاب» آماده كنيم كه آثار هنري باقي‌مانده در اين محل نگهداري شوند اما با گذشت 9 ماه از موضوع ساخت اين موزه،‌هنوز ساخت آن متوقف است و اين به عدم احساس مسئوليت مديران حوزه بازمي‌گردد.
شريفي درباره مشكل بودجه براي ساخت اين موزه نيز توضيح داد: كمبود بودجه صحت دارد،‌اما بارها بودجه‌هايي به نام موزه هنر انقلاب گرفته شده كه صرف امور ديگري شده است و اين موضوعي كه به صورت عيني شاهد آن بوده‌ايم.
وي افزود: با تلاش خودجوش برخي از هنرمندان و پيگيري مستمر آن‌ها در زمان مديريت آقاي نيرومند سعي كرديم با حداقل امكانات شرايط موزه هنر انقلاب را براي ارائه آثار مهيا كنيم كه روند ساخت اين موزه ادامه يافت و تقريبا براي بازگشايي آماده شده بود كه به دلايلي نامعلوم افرادي‌ مانع از راه اندازي آن شدند.
به گفته شریفی : قرار بود تا 22 بهمن سال 87 اين موزه افتتاح شود كه متاسفانه اين اتفاق نيفتاد.
شريفي تصريح كرد: اگر چه موزه آماده است اما چندان استاندارد و بين المللي نيست ولي براي شروع كار، فضاي قابل قبولي است و بهتر از نگهداري آثار در شبستان و انبار حوزه هنري است.
تیغه ای میان نخود لوبیا و تابلوهای نقاشی
روزنامه همشهری نیز در گزارش دیگری درباره این واقعه نوشته :جمعه ۲ هفته پیش یعنی ۱۸ تیر، شبستان حوزه هنری، همان فضای باصفایی که تا چند سال پیش رستوران سنتی با معماری کاه‌گلی و مخلفات معمولش بود، آتش گرفت. حالا شبستان، انباری است که مسئولان حوزه هنری تیغه‌ای وسطش کشیده و در یک طرف، قندوشکر و نخود و لوبیا گذاشته بودند و سوی دیگر، تابلوهای شرکت‌کنندگان در جشنواره هنر جوان را.
تابلوهایی که درزمان ارتحال امام دیده شده اند
مرتضی افشاری از هنرمندان مطرح انقلاب و استاد نقاشی دانشگاه شاهد با تائید اثر سوخته شده در آتش‌سوزی شبستان حوزه هنری تهران، به برنا گفته است : این اثر به همراه 4 اثر دیگر مربوط به اواخر دهه 1360 هستند که من در حوزه هنری انجام داده‌ام و برخی از این پرتره‌های امام (ره) از آثار معروفی هستند که همه ساله در زمان ارتحال امام خمینی دیده شده‌اند.
افشاری در ادامه با اشاره به تعداد این نقاشی‌ها که غالبا با موضوع حضرت امام کار شده‌اند، تصریح کرد: من این آثار را طی یک سال و نیم قراردادی که با حوزه هنری داشته‌ام کار کرده‌ام و بعد از آن قرارداد هم هیچ فعالیتی در آنجا نداشته‌ام. این هنرمند و استاد دانشگاه در پایان افزود: اگر این آثار متعلق به جوانان بوده است چطور است که با ما قرارداد بسته‌اند و کار گرفته‌اند؟ و چطور از ما خواسته‌اند که به طور فعال و حرفه‌ای آنجا کار کنیم؟ آن زمان طبق شناختی که از افراد وجود داشت از هنرمندان دعوت به همکاری می‌شد اما من بعد از پایان قراردادم دیگر نخواستم که در آنجا حضور داشته باشم و از حوزه بیرون آمدم. آن زمان مسئول تجسمی حوزه آقای کاظم چلیپا بودند و آقای ریاضی نیز کارها را تحویل می‌گرفتند.
افشاری در پاسخ به این سوال که چه احساسی نسبت به این اتفاق دارد، گفت: هیچ نظری درباره این اتفاقات ندارم.
بزرگنمایی از آتش‌سوزی در حوزه هنری ؟
روز نامه جوان نیز در واکنشی به انتشار این خبر ،انتشار چنین خبری را شتابزده خوانده است .بعد از انتشار این خبر خبرنگار«جوان» گفت‌وگویی با ‌محمد زرویی نصرآباد، مدیرروابط عمومی ‌و اطلاع‌رسانی حوزه هنری داشت تا به واقعیت امر بیشتر پی ببرد. ‌‌زرویی که خود در محل حادثه بود اصل خبر را تکذیب نکرد، ولی عنوان داشت که در اطلاع‌رسانی این خبر بزرگنمایی شده است. ‌‌وی با اشاره به اینکه هم اکنون از خبرگزاری‌های مختلف برای گرفتن گزارش و عکس در این محل هستند در تشریح ماجرای رخ داده گفته است : ‌‌‌روز جمعه در انبار تعاونی حوزه هنری که مربوط به نگهداری غلات بوده بر اثر اتصال برق آتش‌سوزی صورت گرفته است که بر اثر آن گوشه‌ای از این انبار و محتویات داخل آن سوخته است. ‌‌
اثر مهمی نسوخته است!
آقای زرویی در پاسخ به سؤال «جوان» که آیا در این انبار آثار هنری مربوط به انقلاب اسلامی ‌نگهداری می‌شده است و آیا آنها دچار حریق شده‌‌اند، عنوان داشته است : ‌‌‌به هیچ عنوان این گونه نیست. ‌‌دراین انبار فقط بوم‌های خام نقاشی و یک سری مواد مصرفی نقاشی و هنرهای تجسمی نگهداری می‌شده است و هیچ گونه تابلو و یا آثاری که مربوط به تاریخ انقلاب اسلامی باشد اساساً در این جا نبوده است ‌‌‌و فقط یک سری از تابلوهای مربوط به جشنواره جوان که از سوی جشنواره پذیرفته نشده‌‌اند و خود هنرمندان هم رغبت نکرده‌‌اند بیایند و آثارشان را ببرند در این جا بوده که آن هم تا حدودی دچار حریق شده‌‌اند، ولی هیچ کدام از این آثار، آثار نفیسی نبوده اند. ‌‌
وی همچنین در مورد مرکز آرشیو آثار هنری حوزه هنری گفته است : ‌‌‌کارهای نفیس و ارزشمند ما در ساختمان 2نگهداری می‌شود که به لحاظ امنیتی دارای شرایط کاملاً استاندارد می‌باشد و دارای سیستم ضد حریق و دوربین مدار بسته نیز است. ‌‌
ضعف اطلاع‌رسانی
مدیر اطلاع‌رسانی حوزه در مورد اظهارات مرتضی اسدی، هنرمند نقاش که مدعی شده است آثار نفیسی از ایشان و دیگر هنرمندان در آتش سوزی سوخته است، عنوان داشته : ‌‌‌اساساً نمی‌دانیم که ایشان این صحبت‌ها را بر اساس چه مدارک و مستنداتی زده‌‌اند، ولی اگر ایشان مدرکی در این خصوص دارند خوشحال می‌شویم که ارائه دهند و‌گرنه این موضوع را از طریق مجاری قانونی حتماً پیگیری خواهیم کرد، زیرا تهمت زدن و خبر کذب دادن راجع به یک دستگاه دولتی جرم و غیر قانونی است. ‌‌
زرویی در ادامه با این پرسش که چرا خود حوزه هنری این خبر را منتشر نکرد که باعث سوء‌استفاده و نگرانی هنرمندان نشود، گفت: ‌‌‌حق با شماست، ولی باور کنید موضوع از نظر ما اینقدر کوچک بود که نخواستیم آن را منتشر کنیم چون واقعیت این است که هیچ اتفاقی برای هیچ کار نفیسی نیفتاده است. ‌‌