هنر نیوز - ایرادی به نام تنبلی ما

مینو فرشچی

طبیعی است سینمای ما نسبت به سینمای جهان، آن هم در قیاس با کشورهایی که صاحب سینما هستند و به این هنر به چشم صنعت می‌نگرند عقب‌تر است و در نتیجه تالیفات و آثار تحقیقی کمتری هم نسبت به این کشورها دارد و آنها در حوزه‌ تالیف کتاب‌های سینمایی پیشروترند. البته ما هم کمتر دوست داریم به زحمت بیفتیم که این ایرادی بزرگ برای نویسندگان سینمای ما به شمار می‌آید.

نکته‌ی مثبتی که درباره‌ ترجمه‌ آثار سینمایی به چشم می‌خورد این است که می‌توانیم از تجربه‌های آنها الگوبرداری کنیم و دانش آنها چرغ راه ما باشد. من به خاطر حوزه‌ کاری‌ام، فیلمنامه‌های منتشر شده را بیشتر مطالعه می‌کنم. ترجمه‌هایی که در بازار است، انسان را به این فکر می‌اندارد که این کتاب‌ها می‌توانند ترجمه‌های بهتری داشته باشند.

اصطلاحاتی که درکلاس‌های آموزشی مطرح می‌شوند، گاهی بسیار بد و غلط ترجمه شده‌اند و متاسفانه باید گفت به این آثار نمی‌توان خیلی اعتماد کرد. فکر می‌کنم بیش از انتظار فیلمنامه، جامعه‌ ما به کتاب‌های آموزشی نیاز دارد، چون فیلمنامه خوانی به آن شکلی که در ایران رایج است، در دیگرکشورها متداول نیست و ما بیشتر به عنوان یک سند و تغییراتی که در ساخت در فیلم اعمال شده، فیلمنامه را مطالعه می‌کنیم. آموزش سینما بسیار مهم‌تر از انتظار فیلمنامه‌های سینمایی است: به این خاطر که می‌توان از تجربه‌ دیگران برای افزایش سطح آگاهی هنرمندان کشورمان استفاده کرد.

اغلب در این کتاب‌ها به صورت فشرده‌ بسیاری از دوره‌های آموزشی سینما را در دل خود توضیح داده‌اند و می‌تواند اطلاعات ارزشمدی را از این آثار به دست دهد. بسیاری از این اطلاعات را از راه مطالعه و جست وجو در کتاب‌های سینمایی به صورت مکتوب و الکترونیکی به دست آورده‌ام.

سینمای ایران همچنین می‌تواند با جمع‌آوری اطلاعات کاملی از رویدادهای سینمای جهان، گنجینه‌ای کامل از فرصت‌های آموزشی را در اختیار جوانان قرار دهد.

واقعیت این است که باید در این زمینه کار ریشه‌ای و اصولی صورت بگیرد و امتیاز نگارش کتاب‌های سینمایی در دست صاحب‌نظران و دلسوزان سینما قرار گیرد تا بهره‌ی آموزشی کافی از این منظر نصیب هنرجویان سینما شود.

برای این که بتوانیم همگام با سینمای مدرن جهان قدم برداریم باید نگاه خود را نسبت به انتشار کتاب‌های سینمایی تغییر داده، شیوه‌های تازه‌ای را در این باب پیدا کنیم. سینمای ایران در مسیری است که بیش از پیش به تفکر و دانش نیاز دارد و باید حوزه‌ نگاه خود را نسبت به انتشار این گونه آثار گسترش دهیم تا بتوانیم سینما را وارد دوران تازه‌ای کنیم. ما باید واقعیت را در نظر داشته باشیم و بتوانیم روی تالیفات ارزشمندی که از دانش خودمان ناشی می‌شوند حساب کنیم.

بسیاری از استادان سینمایی ما از راه تجربه دانش خود را به دست آورده‌اند، اما برای این که تئوری را به سینما تزریق کنیم، باید از افرادی بهره ببریم که خودشان آموزش تئوری را به شکل کامل دیده‌اند و این کار به زمان نیاز دارد تا سینما بتواند چنین الگوهای را در دل خود پرورش دهد.