هنر نیوز - گم شدن آیین‌های مردمی محرم میان صداهای بلند

گم شدن آیین‌های مردمی محرم میان صداهای بلند

تهیه‌کننده مستند «آیین هم‌آوایی» گفت: این مجموعه، مردم را با عزاداری‌ها و آیین‌های مردمی محرم که میان صداهای بلند و بسته شدن خیابان‌ها در حال گم شدن است، آشتی می‌دهد.

مونا زندی در گفت‌وگویی درباره مجموعه مستند «آیین هم‌آوایی» که اخیرا رونمایی و توسط موسسه رسانه‌های تصویری در شبکه نمایش خانگی توزیع شده است، بیان کرد: اهمیت ساخت این مجموعه مستند در پرداختن به آیین‌هایی است که سینه به سینه به ما منتقل شده، ولی متاسفانه امروز در حال فراموش شدن هستند، در حالی که اتفاقا همان آیین‌ها، مهم بودن واقعه عاشورا را به درستی ارج می‌گذارنداین فیلمساز ادامه داد: در مناسبت‌ها و عزاداری‌های مربوط به ماه محرم از بحث بومی، مردمی و فرهنگی ماجرا دور شده‌ایم و آنچه این مستند را ارزشمند می‌کند، همین است که باورهای عمیق و خالصانه مردم را در آیین‌های عزاداری روایت می‌کند، چون بومی و مردمی بودن این اتفاق (مراسم عزاداری) فراتر از آن چیزی است که به شکل بیرونی، سیاسی و اجتماعی جلوه پیدا می‌کند. زندی با اشاره به برنامه‌های تلویزیون در رابطه با آیین‌های مختلف عزاداری محرم که بیشتر به وجه بیرونی قضیه پرداخته و کمتر لایه‌های عاطفی آن را نشان داده است، افزود: در مستند «آیین هم‌آوایی» باورهای مردم بدون واسطه و بدون هیچ سوء استفاده‌ای تصویر شده‌اند، چون واقعیت این است که با حمایت‌های ویژه‌ای که معمولا برای برپایی این نوع مراسم انجام می‌شود، سودجویی‌ها بیشتر شده و دغدغه‌هایی نظیر اینکه تکیه را کجا بزنیم یا دسته عزاداری بزرگتر و چشمگیرتری داشته باشیم، پررنگ شده و اصل ماجرا را از بین برده است و به این ترتیب به چرایی واقعه عاشورا کمتر پرداخته می‌شود. وی گفت: جایگاه ماه محرم آن چنان در میان مردم بالاست که حتی آمار جرم و جنایت هم در این روزها کمتر می‌شود و ما در این مستند تلاش کردیم همین حرمت‌ها را حفظ کنیم؛ حرمتی که ترانه‌های مدرن و اکوهای زیاد این روزها آن را حفظ نمی‌کند. زندی با اشاره به اینکه بسیاری از آیین‌های قدیمی عزاداری در شهرهای بزرگ کشور از جمله تهران تغییر کرده است، اضافه کرد: ثبت این وقایع و آیین‌هایی که مرسوم بوده، اهمیت زیادی دارد، چون معلوم نیست تا 10- 15 سال دیگر چه شکلی از عزاداری اجرا و چه شعرهایی خوانده می‌شود، آن هم در شرایطی که همین امروز جز در و دیوارهای شهر که با بنرهای براق و شعارهای عاشواریی پر شده یا موسیقی‌های غلط و بد آهنگی که با صدای بلند، گوش‌خراش شده‌اند، چیز بیشتری برای عزاداری نمی‌بینیم. وی با تاکید براینکه زور کردن مردم به شنیدن این صداهای بلند و بسته شدن خیابان‌ها شکل عزاداری‌های محرم را تغییر داده است، بیان کرد: پرداختن به آیین‌های سوگواری مردمی و حفظ آن به اندازه آیین‌های باستانی نوروز اهمیت دارد و اگر امروز همه ایرانی‌ها نوروز را با کمترین تغییرات جشن می‌گیرند، به دلیل نبود سود جویی و سیاسی کاری است. کارگردان فیلم سینمایی «عصر جمعه» هم چنین در این گفت‌وگو درباره این مستند توضیح داد: مجموعه مستند «آیین هم‌آوایی» که به آیین‌های عاشورایی می‌پردازد، از 10 فیلم مستند تشکیل شده که هر قسمت را یک کارگردان تولید کرده است. به گفته وی مستند «آیین هم‌آوایی» که فعلا 10 قسمت آن ساخته شده، مربوط به مراسم عزداری در استان‌های تهران، لرستان، خوزستان، سیستان و بلوچستان، آذربایجان شرقی، یزد، اصفهان، مازنداران، گیلان و خراسان(رضوی و جنوبی) است. هم چنین مستند مربوط به استان لرستان توسط مونا زندی ساخته شده و کارگردانی بقیه مجموعه را فرهاد ورهرام،‌ شهروز توکل، مازیار مشتاق گوهری، یونس مقدم، مجید برزگر، محسن استادعلی، مهدی باقری، بابک بهداد و حسن نقاشی برعهده داشته‌اند. مونا زندی در پایان خاطرنشان کرد: قرار بود 10 قسمت دوم این مجموعه امسال و 10 قسمت سوم سال دیگر ساخته شود تا کل مجموعه به 30 مستند برسد، اما سیاست‌های موسسه رسانه‌های تصویری از طرف وزارت ارشاد تغییر پیدا کرده و امکان ساخت ادامه این کار فعلا فراهم نیست، در حالی که پیش از این تحقیقات مربوط به تمام استان‌ها به طور کامل انجام شده بود.