در استان البرز،

کاروانسرای شاه‌عباسی کرج را ببینید

7 فروردين 1391 ساعت 13:02

کاروانسرا شاه عباسی در ابتدای ساخت برای کاروان‌ها به عنوان مکان استراحت بوده و در اوایل دوران قاجاریه تبدیل به پادگان نظامی شد و در اواخر دوران قاجار نیز به عنوان مدرسه از آن استفاده می‌شده‌است.

به گزارش هنرنیوز، کاروانسرای شاه‌عباسی کرج بنایی سنگی-آجری و دارای بیش از ۳۰۰۰ متر مربع مساحت است. این کاروانسرا متعلق به دوران صفویه بوده و بین سال‌های ۱۰۷۸ تا ۱۱۰۹ در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شده‌است. این بنا در بخش مرکزی شهرستان کرج در استان البرز و در سمت جنوب شرقی میدان توحید و تقاطع خیابان‌های شهدای محراب و قدس قرار گرفته‌است.

این کاروانسرا در ابتدای ساخت برای کاروان‌ها و مرکب‌هایشان به عنوان مکان استراحت بوده و در اوایل دوران قاجاریه تبدیل به پادگان یا قلعه نظامی شد و در اواخر دوران قاجار نیز به عنوان مدرسه (موسوم به فلاحت) از آن استفاده می‌شده‌است. کاروانسراي شاه عباسي ، در تقاطع خيابان هاي شهداي محراب و قدس ، در سمت غرب خيابان قدس واقع شده است. 

اين بنا، متعلق به دوران صفويه و در زمان حکومت شاه سليمان صفوي، بين سال هاي ۱۰۷۸ تا ۱۱۰۹ هجري قمري به سبک چهار ايواني ساخته شده است. مساحت کل بنا ۳۰۰۰ مترمربع و مساحت حياط مرکزي آن ۹۰۰ مترمربع است . درب ورودي اين بنا از ايوان شمالي باز مي شود. دور تا دور حياط ۲۱ حجره جهت استراحت مسافرين و ۵ بارانداز براي نگهداري کالاها و استقرار همراهان و نگهبانان طراحي شده است.
 
قناتي در مسير شمال به جنوب از اين کاروانسرا مي گذشته که حلقه چاه آن در حياط کاروانسرا موجود است. يک حوض سنگي در وسط حياط بوده که قسمتي از آن در زير کف فعلي مدفون است. پي بنا از سنگ و ديوارهاي آن ، از آجر و ملاط ساروج ساخته شده است. کاروانسراي شاه عباسي کرج در ابتدا به عنوان پناهگاهي براي استراحت کاروانيان بوده و در اواخر دوره قاجاريه تعميرات جزئي در بنا ايجاد شده و از آن به عنوان مدرسه برزگران استفاده مي شده است.
 
بعد از سقوط قاجاريه حدود سال هاي ۱۳۳۰ هجري قمري از اين مکان به جاي انبار غله کشاورزي استفاده مي شده که بيشترين آسيب در اين زمان به آن وارد شده است. در سال ۱۳۵۳ بناي فوق ، توسط وزارت فرهنگ و هنر آن زمان يک اثر ملي اعلام شد و بعد از پيروزي انقلاب ، دفتر ميراث فرهنگي شهرستان کرج ، به اين مکان منتقل شد و در حال مرمت و بازسازي است. 

کاروانسرای شاه عباسی در طول حیات خود کاربری های متنوعی داشت؛ ابتدا به عنوان پناهگاه برای استراحت کاروانیان و حیوانات آنها به کار می رفت و در اوایل دوره قاجار به عنوان اردوگاه نظامی استفاده می شد. در اواخر دوره قاجار هم با تغییرات و تعمیراتی که در بنا به وجود آمد به عنوان اولین مدرسه برزگران ایران مورد بهره برداری قرار گرفت.
 
در دوران پهلوی با انتقال مدرسه برزگران به محل دانشکده کشاورزی فعلی ، بنا به عنوان انبار غله اداره کشاورزی کرج مورد استفاده قرار گرفت. با تأسیس اداره میراث فرهنگی کرج و استقرار آن در محل کاروانسرا ، عملیات حفاظت و مرمت بنا آغاز شد و انبار غله به جای دیگری انتقال یافت.
 
كاروانسراي شاه عباسي ۲۲ حجره ایوان دارد در اطراف حیاط مرکزی و۵ بارانداز درپشت اتاق ها ست که یک حوض سنگی در وسط جاده و دو شاه نشین درجهت شرقی و غربی قرار دارد. درحال حاضر، طرح مرمت واحیاء کاروانسرا درحال اجرا بوده وطرح هایی ازجمله ایجاد فضاهای فرهنگی – خدماتی ، موزه تاریخی وکارگاه هنرهای سنتی بعد ازمرمت پیش بینی شده است. این اثربه شماره ۱۳۶۸ در تاریخ ۱۱/۱/۱۳۵۶ درفهرست آثارملی ایران به ثبت رسیده است.
 
این کاروانسرا در ابتدای ساخت برای کاروان‌ها و مرکب‌هایشان به عنوان مکان استراحت بوده و در اوایل دوران قاجاریه تبدیل به پادگان یا قلعه نظامی شد و در اواخر دوران قاجار نیز به عنوان مدرسه (موسوم به فلاحت) از آن استفاده می‌شده‌است.

کد خبر: 38764

آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdchkqnx.23n6-dftt2.html