هنر نیوز - آرزویی که کمپوت نماند

آنچه پیش روی شماست نسبت به سال ۱۳۸۹ غنی‌تر شده ولی بازهم از آرزوی اصلی مان فاصله دارد؛ چنان که خواجه شیراز می فرماید‌: حافظ! عروس طبع مرا جلوه آرزو است / آینه ندارم ، ازآن آه می کشم.

به گزارش هنرنیوز؛سالنامه تئاتر ایران پس از پنج سال با بروزرسانی اطلاعات، یک هفته مانده به آغاز سال ۹۵ منتشر و توزیع شد. در همین راستا علی‌اکبر عبدالعلی‌زاده که این سالنامه زیرنظر و با مدیریت او آماده و تولید شده است یادداشتی را در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار داده که بدین شرح است:

انتشار سالنامه تئاتر ایران آرزویی بود که در سال ۱۳۸۸ واقعیت پیدا کرد و مانند بسیاری از نیازهای بدیهی جامعه تئاترایران درکمپوت آرزوها نماند.گرچه این آرزو مصداق سخن لسان الغیب است که می فرماید: «در آرزو گشته گرانباره غم دل / آوخ که آرزوی من آسان نمی رسد» تنها انگیزه های قوی برای خدمت به حوزه تئاتر سبب ورود و عبور از دشواری های تامین اطلاعات پایه هنرمندان و ایجاد بانک اطلاعات کاربردی در ضمیمه‌های تخصصی شد. این تجربه دوسال پیاپی قوام یافت و با تغییر مدیریت مثل همیشه به محاق رفت.

حالا پس از پنج سال با درایت مدیرکل محترم هنرهای نمایشی و حمایت مدیر انجمن هنرهای نمایشی ایران باردیگر فرصت پیدا کردیم آن را به روز رسانی و پربارتر کنیم. باعث خرسندی است که سالنامه تئاتر با وجود اینکه به نظر می‌رسد باید پس از پایان سال ۸۹ باطل شده باشد، در تمام این سال‌ها به عنوان تنها منبع موثق اطلاعات پایه تئاتر همچنان در دست پژوهشگران، هنرمندان، مدیران و اهالی رسانه باقی است و بکار می آید و باعث تاسف است که اهمیتی که از سوی بدنه تئاتر کشور برا این مکتوب مشخص شد برای مدیران گذشته ناشناخته باقی ماند.

افزایش اسامی ۱۰۰ تن از هنرمندان به صفحه‌های روزانه

وقتی می خواستیم نخستین سالنامه را در سال ۱۳۸۸ منتشر کنیم نام بیش از ۷۶۰ هنرمند ایرانی و خارجی را در آن منتشر کردیم و در بخش هنرمندان ایران علاوه برهنرمندان ملی از هنرمندان فعال استان‌های سراسر کشور و براساس کسوت و میزان تاثیرگذاری در تئاتر هر استان را در جمع هنرمندان سالنامه آوردیم. امسال اما با توجه به کثرت هنرمندان تصمیم براین شد که اسامی هنرمندان دارای درجه یک هنری را به این فهرست بیفزاییم و علاوه برآن بیش از ۷۰ تن از هنرمندان جوان و نخبه تئاتر که دارای معیارهای شورای سالنامه بودند به اسامی صفحات روزانه بیفزاییم. این بخش با تمام اهمیت خود شاید امسال تحت الشعاع ضمیمه‌ها قرار گرفت.

تجمیع اسامی و تاریخ تولد تمامی هنرمندان عضو خانه تئاتر در سالنامه

در این دوره فهرست تفکیکی براساس تخصص‌های اعضای انجمن های مختلف خانه تئاتر به همراه تاریخ تولد و نشانی الکترونیکی شان را منتشر کرده‌ایم. امید که از این طریق پل ارتباطی گسترده‌ای را میان فعالان حوزه تئاتر برقرارکنیم. مبنای این فهرست‌ها اعلام رسمی انجمن‌های خانه تئاتر است که با هماهنگی صورت گرفته با هیات مدیره خانه تئاتر، تایید جناب ایرج راد، مدیر عامل محترم خانه تئاتر و پیگیری و تلاش بی‌دریغ محمد بهرامی عزیز و هادی نوید مهربان انجام شد. در این میان بسیاری از انجمن‌ها بخش نشانی الکترونیک را کامل نکرده‌اند و یا اطلاعات تاریخ تولد‌ها را ناقص ارائه کرده‌اند و پیگیری گروه آماده‌سازی سالنامه نیز تا مقداری آن را کامل‌تر کرد و در نهایت با احترام به هنرمندان تئاتر فهرست‌ها در ضمیمه سالنامه منتشر شد‌. امید است این امکان فرصت های رسانه‌ای و ارتباطی بیشتری را برای تئاتر ایران تامین کند. از موثرین انجمن‌ها تقاضا دارم جای خالی نواقص را پرکنید و از طریق پل ارتباطی نشانی الکترونیکی سالنامه در اختیارمان بگذارید تا در سال آبنده فهرست‌های کامل‌تری را عرضه کنیم.

بداقبالی این است که در سال ۸۹ نیز با همین نقص روبرو بوده‌ایم و گویی از آن سال تا به امروز هیچ اقدامی برای تجمیع این اطلاعات پایه صورت نگرفته است! و خبر خوش اینکه فهرست اعضای خانه تئاتر برای اولین بار در این سالنامه تجمیع شده است.

اعضای ۱۰۰ گروه تئاتر رسمی شهرستان ها

در بخش دیگری با هدف تامین و انتشار اطلاعات تقویمی هنرمندان تئاتر کشور با استناد به گروه های ثبت شده تئاتر در سایت رسمی اداره کل هنرهای نمایشی اسامی بیش از ۱۰۰ گروه با بیش از ۷۰۰ هنرمند که تا پاپان دی ماه مجوز فعالیت گرفته‌اند با افزودن تاریخ تولد اعضای هیات مدیره در ضمیمه مستقلی منتشر شده است. یادآوری می‌کنم که تعداد این گروه ها تا زمان انتشار سالنامه به بیش از ۴۰۰ گروه رسید ولی متاسفانه به دلیل زمانبر بودن تامین اطلاعات تکمیلی، افزودن این گروه ها به فهرست موجود امکان پذیر نبود. امید است در سال بعد این فهرست کامل‌تر شود.

کانون ملی منتقدان را فراموش نکردیم

علاوه براین فهرست اعضای کانون ملی منتقدان تئاتر را نیز به ضمیمه افزودیم و تلاش کردیم اعضای دیگر مجامع تئاتری نیز در این میان از نظر دور نمانند ولی بسیاری از این گروه‌ها امروزه خالی از اعضا هستند. جالب اینکه سه ماه طول کشید و در نهایت کانون ملی منتقدان تنها اسامی اعضای خود را ارایه داد و نیم روز طول کشید تا همکاران سالنامه تاریخ تولد اعضای این کانون را تکمیل کنند. این نقص در تمام گروه‌های دیگر هم بود و به آن اشاره می‌کنم با این تاکید که هیچ منبع موثقی برای اطلاعات تئاتر کشور وجود ندارد؛ حتی صنوف اطلاعات پایه اعضای خود را ندارند و این به معنی واقعی زنگ خطری است برای تئاتر کشور به ویژه برای مدیران و برنامه ریزان که داده های پایه ابزار کار برنامه ریزی و مدیریتشان است.

تاریخ تولد بیش از ۳۰۰۰ هنرمند فعال سراسر کشور

تا اینجای کار به لطف پروردگار توانسته‌ایم نام و تاریخ تولد بیش از ۳۰۰۰هنرمند ایرانی حوزه تئاتر کشور را در سالنامه تئاتر ایران مدون سازیم.

خبر بد اینکه همچنان جمع‌آوری اطلاعات مربوط به سال تولد و فوت هنرمندان تئاتر ایران با همان دشواری های گذشته انجام شد و بدتر اینکه حتی منابع محدود گذشته نیز در این دوره مخدوش و غیرمطمئن شده است.

نبود منابع، فقدان فهرست‌نویسی‌های اصولی و عدم دسترسی به اطلاعات دقیق به ویژه حالا که می‌خواهیم سالروز تولد افراد را مبنا قرار دهیم باعث شد همکارانم همچنان از ابتدایی‌ترین روش‌ها استفاده کنند که این زنگ خطری برای تئاتر سرزمین ماست. در این روند پس از تهیه فهرست‌ها با یکیک هنرمندان و فعالان حوزه تئاتر به صورت مستقیم و گاهی غیرمستقیم تماس گرفته شد و تاریخ تولد هر یک به روز، ماه و سال مشخص شد. به صورت موازی برای کنترل اطلاعات از اصناف مختلف خانه تئاتر و مراکز استان‌ها، فهرست‌های جامع و کاملی جمع‌آوری شد که هر یک زمانی طولانی و مرارت‌آور را به خود اختصاص داد. البته در مورد درگذشتگان نیز به اقوام و دوستان نزدیک قابل دسترسی مراجعه شد تا تاریخ‌ها دقیق و بی‌نقص باشد.

امسال نیز با به روز رسانی ضمیمه «فصل کوچ» که روز، ماه و سال مرگ هنرمندان ایرانی و خارجی را در خود جای داده است، سعی کردیم این کاستی را به حداقل برسانیم.
تاسف بیشتر از این است که حذف شدگان از چهره‌های نامدار کشور هستند و همچنان به دلیل نبود منابع، امسال نیز سالنامه از حضور نام برخی از آن‌ها بی‌نصیب ماند. پس از انتشار خبر به روز رسانی سالنامه امیدوار بودیم تمام دوستانی که از این سالنامه استفاده میکنند و به هر نحوی از اشکالات و نواقص اطلاعات آن مطلع می‌شوند این موارد را از طریق پست الکترونیکی با ما در میان بگذارند تا در سالنامه امسال اصلاح شود، اما به غیر از مواردی انگشت شمار، دوست‌داران تئاتر بیشتر پیام‌های تشکر و قدردانی خود را به این نشانی ارسال کردند.

به روز رسانی ضمیمه های تخصصی

در بخش گاهنویسی تاریخ تئاتر ایران و گاهنویسی تاریخ تئاتر جهان نیز تلاش بر این است که در ادامه روند گذشته، اتفاقات تاریخ تئاتر مروری شود. برای این منظور فهرست وقایع از منابع موجود و حافظه شفاهی افراد استخراج شد و گروه مشاوران آن را تصحیح کردند و سپس در مرحله دادهپردازی به یک فهرست جامع تبدیل شد.که امسال با عنوان اتفاقات سال ۱۳۹۴ به روز شده است . در بخش کتابشناسی نیز مانند گذشته به ارائه گزیده عناوین پرداختیم. با توجه به اهمیت بخش اجرا نویسی همت کردیم و فهرست کامل اجراهای تئاتر را آماده کردیم که به دلیل حجم زیاد ( بیش از ۳۰۰ صفحه ریز نویس ) بنا است در درگاه سالنامه در سایت ایران تئاتر منتشر شود.

افزایش سرفصل ها

امسال ضمائم اطلاعاتی دیگری نیز به سالنامه افزوده شده است ازجمله فهرست کامل محصولات انتشارات نمایش ، فهرست آموزشگاه های تخصصی تئاتر به همراه آموزشگاه هایی که دوره بازیگری دارند ،فهرست رسانه های حوزه تئاتر و چند ضمیمه دیگر.

سالنامه ای که غنی تر شده است

آنچه پیش روی شماست نسبت به سال ۱۳۸۹ غنی‌تر شده ولی بازهم از آرزوی اصلی مان فاصله دارد؛ چنان که خواجه شیراز می فرماید‌: حافظ! عروس طبع مرا جلوه آرزو است / آینه ندارم ، ازآن آه می کشم ... اما مطمئن باشید گروه آماده سازی سالنامه تئاتر با حسن نیت و انرژی بسیار در مراتب و جایگاههای مختلف با همراهی و همدلی ستودنی در ارتقاء کیفی آن کوشیده‌اند. با تبریک سال نو امیدوارم حاصل این تلاش با عنایت پروردگار برکات بی شماری برای تئاتر ایران داشته باشد و مورد توجه طبع پرطراوت هنرمندان قرار گیرد.

انشاءا...
ارادتمند جامعه تئاتر ایران
علی‌اکبر عبدالعلی‌زاده
اسفندماه ۱۳۹۴