بهروز شیخ رودی - رییس گروه اطلاعات مدیریت سازمان میراث فرهنگیدر سال‌های ۸۷-۸۵ - در گفت و گو با هنرنیوز درباره این که چرا حریم تعیین شده در برخی از موارد ابلاغ نمی‌شود؟ گفت: اگر ثبت حریم را از ابتدا که همراه با ثبت اثر یا حداکثر ۶ ماه پس از آن انجام می‌دادیم، ثبت و ابلاغ حریم به نوسانات بازار مسکن و زمین نمی‌خورد.

او ادامه داد: امروز به اعتقاد من این نوسانات بر پذیرش مفهوم حریم توسط شهروند و مالکان آثار تاریخی تاثیرگذار است. و آن را درک نمی‌کنند. چون سازمان متولی از سال ۱۳۰۹ این کار را آغاز نکرده است.

وی تصریح کرد: امروز اگر سازمان میراث فرهنگی حریم را ابلاغ کند باید از سوی مالک و سایر مراجع قانونی و اجرایی مورد پذیریش قرار گیرد. اما این فاصله تاریخی باعث شده اگر امروز برای اثری تعیین حریم کنیم چون با منافع شخصی افراد تضاد دارد مورد پذیرش آنها نباشد و سازمان هم نمی‌تواند در حفاظت حریم آثار قوی عمل کند.

شیخ‌رودی افزود: در صورتی که اگر ثبت و حریم همراه هم انجام می‌شد. امروز حریم هم یک مفهوم پذیرفته شده‌ای توسط همه افرادی بود که در جوار بناهای تارخی سکنی داشتند.

وی اظهار کرد: نمونه بارز آن اگر شما در جوار یک اثر تاریخی ملکی داشته باشید بواسطه عدم ثبت حریم و عدم حساسیت جامعه ده سال یا بیست سال پیش توانسته باشید ملک را نوسازی کنید اما همسایه رو به رویی یا دست چپی که امسال می‌خواهد این کار را انجام دهد، با این جمله از سوی سازمان میراث فرهنگی مواجه شود که « شما در حریم اثر قرار دارید » دچار تناقص می‌شود که مگر همسایه دست راستی در حریم اثر نبوده است؟ ! در یک کلام منافع و آنچه در اجرای قانون می‌بینید باعث عدم پذیرش این حریم از سوی او می‌شود.

او درباره ‌این که چه پیشنهادی برای حریم دارد؟ گفت: ابتدا باید ضوابط حریم آثار تاریخی به صورت شفاف تعیین شود. آیا شما تا کنون ضوابط شفافی درباره حریم در جایی خوانده‌اید؟ آیا وظایف، منافع و اینکه تا چه ارتفاع و با چه مصالحی می‌توانیم بلند مرتبه‌سازی کنم برای من مالک که در حریم آثار تاریخی هستم، شفاف است ؟

رییس گروه اطلاعات مدیریت سازمان میراث فرهنگی در سال‌های ۸۷-۸۵ گفت: اگر سازمان میراث فرهنگی می‌خواهد از حریم آثار دفاع کند باید این ضوابط شفاف باشد، یعنی در اختیار و دید عموم باشد و ضوابط حریم متناسب با رابطه و قدرت مالک مجاور در حریم تعیین نشود.

او اضافه کرد: شورای شهر مصوبه‌ای دارد که بر اساس آن آثار ثبت شده تاریخی باید به عمق یک پلاک حریم تعیین شود. بعد شمای مالک بنای تاریخی به مصوبه حمایت از احیا اماکن تاریخی تهران استناد می‌کنید. در عین حال سازمان میراث برای مالک مجاور شما تعیین می‌کند چند طبقه می‌تواند ساخت و ساز کند. این جا تناقض بوجود می‌آید. مثلاً شهرداری گفته تا سقف تراکم ۶۰ درصد می‌توان در این محل ساخت و ساز انجام داد اما سازمان میراث فرهنگی می گوید تا ۲۰۰ درصد یا ۹۰ درصد مالک می‌تواند ساخت و ساز انجام دهد. خوب مالک بنای تاریخی دچار تعارض می‌شود که حرف شورای شهر درست است یا میراث ؟

شیخ‌رودی در پاسخ به این پرسش که از نظر قانون‌گذار حق با کیست ؟ گفت: شورای شهر مصوبه‌اش ارشادی است نه اجرایی. ارشادی از این منظر که اگر بنای تاریخی ثبت شده باشد و حریم نداشته باشد پلاک برایش در نظر می‌گیریم اما همان بنای ثبت شده را هم مناطق شهرداری از میراث استعلام می‌کنند و تاریخ استعلام مالک ملاک عمل قرار می‌گیرد.

او درعین حال تصریح کرد: خانه بوذرجمهری را با بنایی که در جوار آتشکده آدریان ساخته می‌شود مقایسه کنید. هر دو اثر تاریخی‌اند اما آیا هر دو اثر از یک قاعده تبعیت می‌کنند؟ آیا سازمان میراث فرهنگی برای هر دو اینها که در حریمشان ساخت و ساز صورت گرفته به یک اندازه مجوز بلندمرتبه‌سازی داده است؟ اینها نتیجه عدم وجود ظابطه مشخص و شفاف سازی ظابطه است .

شیخ‌رودی با بیان این که رسانه، شهروند و فعال میراث فرهنگی باید بتواند براساس ضوابط نسبت به عملکرد سازمان میراث فرهنگی قضاوت کند، تاکید کرد: ما اکنون بیش از ۳۱ هزار اثر ثبتی داریم. که اینها نیازمند تعیین حریم هستند. این ۳۰ هزار اثر با منافع شخصی یا گروهی مالکان مجاور آنها تعارض دارند اما وقتی ضوابط مشخص حفاظت از این ۳۰ هزار اثر که باز تاکیید می‌کنم در قانون عتیقات به آن اشاره شده، اجرایی شود حفظ آنها راحتر خواهد بود.

وی تاکید کرد: در حال حاضر به علت عدم شفافیت و به استناد همان قانون عتیقات می‌توان گفت: سازمان میراث فرهنگی در اجرای قوانین موفق نبوده است. چون در حریم آثار تاریخی شاهد فعالیت‌هایی هستیم که مغایر با اصل قانون عتیقات است. اگر به عملیاتی که در مجاورت آثار تاریخی که سبب تزلزل بنیان آنها می‌شود نگاهی بیندازیم متوجه می‌شویم قانون چقدر اجرا می‌شود چرا که طبق یکی از بند‌های قانون عتیقات این عمل ممنوع است و جریمه نقدی هم برای آنها درنظر گرفته شده است. حال این پرسش مطرح است که تا کنون چقدر این قانون اجرایی شده است؟

هنر نیوز