به مناسبت 104 سالگی «الیا کازان»؛

هر فیلم که موفق است معجزه‌ای در خود دارد

17 شهريور 1392 ساعت 13:02

هنگامی که هالیوود تصمیم گرفت به پاس یک عمر دستاورد هنری یک اسکار افتخاری به او بدهد بسیاری با سرو صدای زیاد به انتخاب او اعتراض کردند و خیلی های دیگر هم مانند نیک نولتی و اد هریس از تشویق او خودداری کردند.

 چهره های سرشناس دیگری هم بودند که ایستاده او را تشویق کردند مانند «وارن بیتی»، «مریل استریپ»، «کارل مالدن»، «کورت راسل»، «کتی بیکر». انتخاب او برای دریافت این جایزه خشم خیلی ها را برانگیخت. زیرا او در سال ۱۹۵۲ با کمیته فعالتهای غیر آمریکایی که منجر به تشکیل لیست سیاه شد همکاری کرده بود. لیستی که بسیای را به دلیل عقاید سیاسی شان از هالیوود اخراج کرد. کازان هیچ وقت از اعمال خود اظهار پشیمانی نکرد. 

نامش الیاس کازان اغلو بود و 7 سپتامبر سال ۱۹۰۹ از پدر و مادری یونانی در شهر کنستانتینوپل﴿استانبول﴾ متولد شد . در سن ۴ سالگی با والدینش به نیویورک آمریکا مهاجرت کرد. پس از پایان تحصیلات متوسطه به کالج ویلیامز، در دانشگاه ییل رفت و در رشته درام نویسی ثبت نام کرد. پس از فارغ التحصیلی در دهه ۱۹۳۰ با یک گروه تئاتر مشغول به کار شد و اولین نمایشنامه اش را در ۱۹۳۵ روی صحنه برد و در مدت کوتاهی به یکی از با استعدادترین کارگردانان تئاترهای برادوی مبدل شد. 

کازان کار خود به عنوان یک فیلم ساز را با فیلم های مستند آغاز کرد و نخستین فیلم بلند داستانی اش را با نام «درختی در بروکلین می روید» با اقتباس از رمانی به همین نام نوشته «بتی اسمیت» سال ۱۹۴۵ به روی پرده برد. فیلم برای بازیگرش جیمز دان یک اسکار به ارمغان آورد. ۱۹۴۷ به موسسه اکتورز استودیو رفت و به آموزش متد اکتینگ پرداخت و از شاگردانی که آنجا تربیت کرد بعدها در فیلم هایش استفاده کرد. 

تئاترهایش از نمایشنامه های حالا دیگر کلاسیک مانند «اتوبوسی به نام هوس ﴿۱۹۴۷﴾» نوشته «تنسی ویلیامز» و «مرگ دستفروش﴿۱۹۴۸﴾» اثر «آرتور میلر» مورد تحسین قرار گرفت. ۱۹۴۷ «دریای علف ها»، «بومرنگ» و «توافق یک جنتلمن» را ساخت و این سومی با بازی «گریگوری پک» اولین اسکار کارگردانی را برای کازان به ارمغان آورد. «پینکی (۱۹۴۹)»، «وحشت در خیابان ها(۱۹۵۰)» اثرات بعدی کازان است. کازان «اتوبوسی به نام هوس» را در سال ۱۹۵۱ با بازی مارلون براندو به فیلمی به یاد ماندنی تبدیل کرد. «ویوین لی»، «کیم هانتر» و «کارل مالدن» از دیگر بازیگران این فیلم بودند. 

در سال ۱۹۵۲کازان در برابر کمیته فعالیت های ضد آمریکایی مک کارتی حاضر شد و به عضویت سابق خود در حزب کمونیست آمریکا اقرار کرد و رفقای کمونیست سینمایی اش را به کمیته مک کارتی لو داده و نام آنها را به لیست سیاه افزود. این عملش لکه سیاهی در کارنامه و زندگی او شد. کازان «زنده باد زاپاتا» اثر «جان اشتاین بک» را در سال ۱۹۵۲ دستمایه ساخت فیلمی به همین نام قرار داد. نقش اصلی این فیلم را هم مارلون براندو بازی می کرد. «مردی بر طناب بندبازی (۱۹۵۳)» فیلم بعدی کازان بود ، فیلمی هیجان انگیز و ضد کمونیستی درباره یک گروه سیرک در چک اسلوواکی که اعضایش می خواهند از پشت پرده آهنین(اصطلاحی برای مرزهای شوروی سابق) بگریزند. 

«در بارانداز» با اقتباس از داستانی اثر «باد شولبرگ» و باز هم با بازی براندو یکی از مهم فیلمهای کازان است که او در سال ۱۹۵۴ ساخت. فیلم ۸ جایزه اسکار از جمله اسکار بهترین کارگردانی برد و گیشه هم فروش حوبی داشت.سال ۱۹۵۵ کازان دست روی رمان «شرق بهشت» اثر «جان اشتاین بک» گذاشت. با این فیلم بود که «جیمز دین» بازیگر نقش اصلی به شهرت رسید. در همین سال کازان کمپانی فیلم سازی اش به نام «نیو تاون پروداکشن» را تاسیس کردجایی که می توانست فیلمهای بعدی اش را در آن بسازد. 

«عروسک (۱۹۵۶)»، «سیمایی در میان جمع (۱۹۵۷)»و «شکوه علفزار(۱۹۶۱)» از دیگر آثار کازان هستند که آنها را با اقتباس از داستانها و نمایش نامه ساخت. «ملاقات کنندگان(۱۹۷۲)» درباره دو سرباز سابق ویتنام است که به خانه سرباز همرزم دیگرشان حمله می کنند و «آخرین ثروتمند( ۱۹۷۶)» با اقتباس از «اف. اسکات فیتزجرالد» درباره هالیوود دهه ۱۹۳۰ دو فیلم دیگر کازان هستند که او در دهه هفتاد ساخت. 

کازان پس از این بیشتر وقت خود را صرف نوشتن و انتشار رمان کرد از جمله زندگی نامه خودش را نوشت. او بازی هم می کرد و اولین انتخاب فرانسیس فورد کاپولا برای بازی در نقش «هیمن روث» در قسمت دوم «پدر خوانده» بود. فیلمهای کازان در ۶۲ مورد کاندید اسکار شدند و ۲۲ اسکار را به خود اختصاص دادند و که از این مجموع ۲ اسکار بخاطر کارگردانی به خود کازان تعلق گرفت. ۲۱ بازیگر که در فیلمهای کازان با او همکاری کرده اند نامزد دریافت جایزه اسکار شده اند که از آنها می توان به «جیمز دان»، «جیمز دین»، «سلست هولم»، «گریگوری پک»، «دوروتی مک گوآیر»، «آن ریور»، «کارل مالدن»، «ویوین لی»، «مارلون براندو»، «آنتونی کوئین»، «لی جی کاب»، «راد استایگر» و «ناتالی وود» از آن جمله اند. 

الیا کازان در ۲۸ سپتامبر سال ۲۰۰۳ در ۹۴ سالگی درگذشت.

کد خبر: 63450

آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdchvkn-.23nxmdftt2.html