گابریل گارسیا مارکز در بسیاری از کشورهای اسپانیایی زبان بعد از «میگوئل سروانتس» محبوب‌ترین نویسنده محسوب می شود. بسیاری آثار این مرد دوست داشتنی را با کارهای ادبی «مارک تواین» و «چارلز دیکنز» مقایسه می کنند. مارکز که در ایران هم شناخته شده و محبوب است روز ۶ مارس ۱۹۲۷ در روستای کوچک آراکاتاکا، در ساحل دریای کارائیب به دنیا آمد و زیر نظر پدربزرگ و مادربزرگش او بزرگ شد. او تحت تاثیر پدربزرگش بود، مردی ایده آلیست و آزادیخواه که در هر دو جنگ داخلی کلمبیا شرکت کرده بود. کمی بعد گابریل در بوگاتا، پایتخت کلمبیا، به مدرسه رفت و خیلی زود دست به قلم شد. ابتدا به تشویق خانواده به تحصیل حقوق پرداخت، اما گم شده اش را در ادبیات پیدا کرد.

مارکز از سال‌های جوانی در اواسط دهه ۱۹۴۰ روزنامه‌نگاری را دنبال و در کنار گزارش‌هایش، اولین داستان‌های کوتاه خود را هم منتشر کرد. او تحت تاثیر «ویلیام فالکنر» آمریکایی بود و اولین کتابش در ۲۳ سالگی منتشر شد که واکنش مثبت منتقدان را در پی داشت. مارکز از مادربزرگش داستان های مردمی و سحر و جادو را یاد گرفته بود. مادربزرگ برای مارکز خردسال با زبانی بسیار خشک و جدی قصه هایی در مورد اجداد مرده خانواده، ارواح و اجنه تعریف کرده بود، داستانهایی که بعدها روی سبک مارکز تاثیر گذاشتند.

مارکز همچون دیگر مردم آمریکای لاتین از سیاست دور نبود. در دهه 50 که نظامیان با حکومت‌های کودتایی (خونتا) بر بیشتر کشورهای آمریکای لاتین حکومت می‌کردند، او با قلم خود از جنبش‌های دموکراتیک ملی و مبارزه ستمدیدگان در آمریکای لاتین دفاع می‌کرد. مارکز کم کم به نویسنده ای جدی تبدیل شد و زندگی اش داشت به سمت نوشتن کتابی بزرگ هدایت می شد، «صد سال تنهایی»؛ ایده اولیه برای نوشتن اولین فصل کتاب صد سال تنهایی در سال ۱۹۶۵ وقتی که مشغول رانندگی به سمت آکاپولکو در مکزیک بود به ذهنش رسید. او در همان لحظه به خانه برگشت و با حبس کردن خود شروع کرد به نوشتن، شش ماه مدارم، او بالاخره کتاب را به چاپ رساند. تمام نسخه های چاپ اول صد سال تنهایی به زبان اسپانیایی در همان هفته اول کاملا به فروش رفت و به یکی از پر فروش ترین کتابهای جهان تبدیل شد. فرهنگستان سلطنتی اسپانیا که پاسدار و داور زبان اسپانیایی است، چهلمین سالگرد انتشار این رمان را جشن گرفت.کاری که فقط یک بار قبلا برای یک کتاب، «دن کیشوت» اثر سروانتس کرده بود.

موفقیت این اثر مارکز زمانی به حدی رسید که در ۳۰ سالی که از اولین چاپ این کتاب گذشت بیش از ۳۰ میلیون نسخه از آن در سراسر جهان به فروش رفته و به بیش از ۳۰ زبان ترجمه شد. تاکنون بیش از ۵۰ میلیون نسخه از این کتاب به فروش رفته است. از دیگر آثار «گابو» می‌توان به «پاییز پدرسالار»، «ژنرال در هزار توی خود» و «گزارش یک مرگ» اشاره کرد.

او در سال ۱۹۸۲ برنده جایزه نوبل ادبیات شد و آثارش در کشورهای اسپانیایی زبان بعد از انجیل بیشترین فروش را داشته است. ولی پس از نوشتن مقاله ای در مخالفت با دولت کلمبیا به اروپا تبعید و با انتشار کتاب «عشق سالهای وبا» در سال ۱۹۸۵ موقعیت وی به عنوان یک نویسنده بزرگ بیشتر تثبیت شد. این کتاب نیز به یکی از آثار ادبی بسیار پرفروش در دنیا بدل شد، داستان کتاب عشق وسواس گونه و قوی یک مرد به زنی را روایت می کند که بالاخره پس از گذشت ۴۰ سال به سرانجام می رسد، داستانی که در سال 2007 به کارگردانی «مایک نیوئل» و با بازی «خاویر باردم»  به فیلمی دیدنی تبدیل شد.

گرایش چپ او در آثارش مشهود بود و هنگامی که کتاب غیر داستانی سفر مخفیانه «میگل لیتین» به شیلی را در سال ۱۹۸۶ نوشت، حکومت دیکتاتوری ژنرال پینوشه ۱۵ هزار نسخه از آن را در آتش سوزاند. مارکز از دوستان صمیمی «فرانسوا میتران» رییس جمهور سوسیالیست فرانسه بود و «فیدل کاسترو» هم رفاقتی دیرینه داشت. رفاقتی که چالشهای زیادی را میان روشنفکران و نویسندگان با مارکز به وجود آورد. همین دفاعش از حکومت کوبا باعث شده بود مدتی حق ورود به آمریکا را نداشته باشد. دولت آمریکا بعدها در این تصمیم خود تجدید نظر کرد و مارکز بارها برای معالجه سرطان غدد لنفاوی به کالیفرنیا سفر کرد. مارکز یکی از محبوب ترین نویسندگان دوران جوانی «باراک اوباما» بود. رییس جمهور آمریکا در ملاقاتی که با مارکز داشت، نسخه امضاشده‌ صد سال تنهایی را از او هدیه گرفت.

به مرور خلاقیت و توان نویسندگی او رو به کاهش گذاشت. مارکز که برای نوشتن کتاب خاطرات «روسپیان غمگین من» حدود ده سال وقت گذاشته بود در ژانویه ۲۰۰۶ اعلام کرد که دیگر تمایل به نوشتن را از دست داده است. او اوایل این ماه جاری به دلیل ابتلاء به ذات‌الریه یک هفته را در بیمارستان گذراند و سپس برای طی دوران نقاهت، به خانه خود در مکزیکوسیتی که از سه دهه پیش ساکن آن بود بازگشت و بالاخره روز پنجشنبه ۱۷ آوریل (۲۸ فروردین) در سن ۸۷ سالگی، در حالی که همسر و دو پسرش در کنارش بودند، درگذشت و میلیون ها طرفدارش در سراسرجهان را در هزار توی خود تنها گذاشت.

هنر نیوز