هنر نیوز - علیپور: فضاهای جدید شعری را مدیون نیما یوشیج هستیم/ نیما برای مخاطب منظره‌سازی می‌كرد

علیپور: فضاهای جدید شعری را مدیون نیما یوشیج هستیم/ نیما برای مخاطب منظره‌سازی می‌كرد

مصطفی علیپور، شاعر، بیان كرد: مخاطبان شعر نیما، مانند گردشگرانی هستند كه در اشعار او با یك منظره مواجه میشوند.
به گزارش هنرنیوز، سه شنبه ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۵، در كارگاه شعر مصطفی علیپور كه با حضور شاعران جوان و مشتاقان ادبیات فارسی در حوزه هنری برگزار میشود، شعر نیما یوشیج و ویژگیهای آن بررسی شد.

مصطفی علیپور با بیان این كه نظریه‌های نیما بر همه جریانهای شعری از جمله غزل تاثیر گذاشته است، گفت: اغلب غزلهایی كه بعد از دوره نیما سروده شد، شباهتی به غزل پیش از او ندارد. و موضوعاتی كه در این غزلها شاعران به آنها اشاره میكنند، جنبه های حسی، شهودی و كشف لحظه های ناب در غزل بعد از نیما به قدری متفاوت است كه میتوان آنها را از غزل سنتی جدا كرد.

این شاعر كشورمان اشاره كرد: به عنوان مثال در اشعار حسین منزوی كه غزلسرای بزرگ بعد از نیماست میتوان این تفاوت را به خوبی دید یا در اشعار هوشنگ ابتهاج كه زبان شعری او تلفیقی از سنت و مدرنیسم است، میتوان دید كه با چه زبان نو و چه مضامین تازه ای شعر میسراید و میگوید: نشود فاش كسی آنچه میان من و توست/ تا اشارات نظر نامه رسان من و توست ...

وی همچنین با اظهار این كه خلق هر نوع فضای جدید در شعر را مدیون نیما هستیم، تاكید كرد: تئوریهای نیما در زیبایی شناسی، زبان و ... اگرچه به دلایل مختلف از جمله مرگ نیما به تمامی در اشعار خودش پیاده نشد، اما مسیری را برای شاعران باز كرد كه بتوانند بدون محدودیتهایی كه در قالبهای كلاسیك وجود داشت، سخن بگویند.

خالق مجموعه اشعار «در چهارراه بهارنارنج» و «در پیراهن اردیبهشت» افزود: نیما معمولا چیزی را به چیز دیگری تشبیه نمیكرد و از این اتفاق كه در شعر كلاسیك بسیار رخ میداد دوری كرد. كاری كه او كرد این بود كه چیزی را خودش خلق میكرد. نیما برای مخاطب، منظره سازی كرد و میتوان گفت مخاطبان شعر نیما، مانند گردشگرانی هستند كه در اشعار او با یك منظره مواجه میشوند.

علیپور ادامه داد: عده‌ای میگویند این تغییر ساختار در اشعار كلاسیك، به این دلیل بوده است كه نیما وزن و نحو را نمیشناخته، در حالی كه اینگونه نیست. او با آشنایی كافی به سنتهای ادبی، عامدانه آنها را به هم ریخت تا بدعت ویژه ای در شعر فارسی ایجاد و فضا را برای سخن گفتن شاعران بازتر كند.

در ادامه این نشست، علی داودی نیز درباره اشعار نیما بیان كرد: شعر نیمایی به دلیل موسیقی كه در خود دارد، هم میتواند برای مخاطب عام قابل توجه باشد و هم محدودیتهای قالب كلاسیك را برای شاعر نداشته باشد.

این شاعر افزود: شعر نیمایی كه امروزه با آن مواجهیم، با شعر نیمایی زمان خود نیما بسیار متفاوت است چرا كه حالا شاعران ما تجربه و پشتوانه سالها شعر سپید و شعر ترجمه را نیز با خود دارند و این تجارب را به دستاوردها و پیشنهادهای نیما برای شعر مدرن اضافه كرده اند.

وی همچنین گفت: شعر نیمایی ظرفیت‌های زیادی دارد اما در ارتباط برقرار كردن با آحاد مردم فراموش و كم‌رنگ شده و از یاد خیلی‌ها رفته است. شعر سپید از شعر نیمایی امكانات كمتری دارد اما اغلب شاعران این روزها خود را به شعر سپید محدود می‌كنند.

داودی در ادامه، اشعاری از كتاب «گاهی حواست نیست» را كه در قالب نیمایی سروده و از سوی انتشارات شهرستان ادب منتشر شده، برای حاضران خواند كه از این اشعار میتوان به سروده‌های زیر اشاره كرد:

برج‌ها برای كیست؟

برج‌ها كه پله پله می‌روند ناكجا

برج‌ها برای سركشی به كیست؟

......

از شناسنامه‌ام

صفحه‌های بیخودی سیاه را

پاك كرده‌ام

من گذشته‌ای ندارم و نداشتم

من كه خویش را به چرخ دنده‌ها سپرده‌ام

خویش را هلاك كرده‌ام

اینك این منم

مرده‌ام

من كه مرد عصر آهنم ...