گذری بر ضعف موسیقی عامه‌پسند؛

سراشیبی موسیقی پاپ در انتظار نگاهی تازه

6 خرداد 1392 ساعت 10:28

موسیقی پاپ به عنوان گونه‌ای تجاری در موسیقی عامه پسند مطرح است که یکی از بزرگترین نقاط توجه آن منفعت مادی است. این حقیقت که موسیقی پاپ به رویکردی ویژه نظر دارد و سلیقه مخاطبان به خصوصی را در نظر می‌گیرد؛ جای بحث نیست. اما حقیقت این است که موسیقی پاپ یا همان موسیقی (papular) که در واقع برای طبقه متوسط و یا به زبان ساده تر برای عامه مردم ساخته می‌شود؛ دامنه وسیعی از موضوعات و مسائل مربوط به مردم طبقه متوسط را در بر می‌گیرد. در حالی که در ایران شرایط بدین منوال نیست.

موسیقی پاپ که این روزها به گونه‌ای محبوب در موسیقی ایران بدل شده و طرفداران بی‌شماری هم پیدا کرده، نزدیک به ده‌سال است که جای خود را در میان توده‌ مردم یافته و به سبکی پر مخاطب بدل شده. گرچه روزگاری نه چندان دور موسیقی پاپ ایرانی در دهه‌های سی و چهل شمسی توسط ویگن و خوانندگان و نوازندگان هم عصرش به شکوفایی رسید؛ اما بعدها به سرعت این روند متوقف شد و تا دهه گذشته کمتر اثری از پاپ در موسیقی داخلی یافته می‌شد.

از روند موسیقی پاپ که بگذریم، یک حقیقت تلخ درباره این گونه موسیقایی وجود دارد و آن این است که موسیقی پاپ در ایران صدای دردهای طبقه متوسط جامعه نیست. موسیقی پاپ رویه اجتماعی خود را در سفر به ایران از دست داده و امروز تنها یک جنبه عاشقانه را از دغدغه های مردم در این گونه می‌شنویم. نغمه‌های موسیقی پاپ غالباً ساده انگارانه سروده می‌شود. عشق‌های پایان پذیر را مد نظر قرار می‌دهد و درباره عواطف زودگذر به توصیف می‌نشیند.

شاید بتوان در یک عبارت گفت، موسیقی پاپ ایرانی آهنگ‌های اغلب غمگین کننده که بخش عمده آن‌ها حکایت از بی وفایی یک محبوب خیالی دارند و در نهایت تنها چیزی را که عاید شنونده خود می‌کنند؛ اندوه و یادآوری خاطرات تیره زندگیست. در حالی که موسیقی پاپ در زادگاه اصلی خود چنین رسالتی را دنبال نمی‌کند.

پاپ در امریکا و اروپا علاوه بر آن‌که موسیقی پر مخاطب و بازاری‌ست، دامنه ای بسیار گسترده از عواطف، احساسات، علایق، و حتی دامنه وسیعی از اعتراضات اجتماعی و سیاسی را در بر می‌گیرد. موسیقی پاپ درباره همه مسائلی سخن می‌گوید که مخاطب عامه با آن‌ها روبرو می‌شود.

اما موسیقی پاپ ایران این روزها تنها به سبب یک وجهی بودنش مورد انتقاد نیست. روند موسیقی پاپ در سال‌های اخیر، به دور باطلی بدل شده که حتی ریتم‌های متنوعی را نیز در بر نمی گیرد. این روزها تفاوتی میان نغمه‌ها نیست و همه شعرها یک حرف را تکرار می‌کنند.

آن‌چه امروز در موسیقی پاپ نمی‌بینیم؛ تنوع فرمی نغمه‌های موسیقایی و تنوع مضمونی در گونه‌ایست که آن را موسیقی همه فهم و مورد پسند بدنه اصلی جامعه می دانیم. شاید بیراهه نرفته‌ایم اگر ادعا کنیم که موسیقی پاپ خود روندی روبه فقر در پیش گرفته و اگر خوش‌بینانه نگاه کنیم می‌توانیم ادعا کنیم؛ با روند کنونی طومار موسیقی پاپ در هم پیچیده نشود و این گونه موسیقایی بتواند به روند  سینوسی خود ادامه دهد.

اما محققان بر این اعتقادند که اگر موسیقی پاپ قرار است هم‌چون اکنون در قله محبوبیت بماند؛ باید روند خود را تغییر دهد و از دور باطلی که در آن گرفتار آمده رهایی یابد. در غیر این صورت نمی‌توان انتظار داشت، ده سال بعد روند موسیقی پاپ بدین شکل باقی بماند.

مینا عبدی

کد خبر: 58861

آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdchz6nm.23n6-dftt2.html