هنر نیوز - اوشو از واقعيت تا خلسه

كتاب «اوشو؛ از واقعيت تا خلسه» كه در چهار فصل تنظيم شده است. فصل اول آن به معرفي زندگي‌نامه و شالوده فكري اوشو مي‌پردازد. در فصل دوم، الهيات اوشو و در فصل سوم، ديدگاه‌هاي ديگر اشو را مطالعه مي‌كنيم. در آخرين فصل افكرا اشو ه نقد كشيده شده است.
اين كتاب سعي دارد تا در هياهوي انديشه‌هاي انحرافي و از وراي زرق و برلق ظاهري اين افكار درهم آميخته و ناموزون، در پيش‌روي مخاطبان جوان و پرسشگر خود چراغي بر افروزد. در اين كتاب عناويني چون تناسخ، مراقبه، آزادي، عقل، شريعت، پلوراليسم، لذت‌گرايي و دين‌داري كه شاكله‌هاي اصلي انديشه‌هاي اوشو را تشكيل مي‌دهد، در بوته نقد و بررسي قرار گرفته است.
در اين كتاب توضيح داده مي‌شود كه در عبادت مورد توصيه اشو، خدا نقش چنداني ندارد. در نگاه اوشو آنچه عبادت را سودمند يا بي‌فايده مي‌سازد، حالات انساني و توان رواني اوست. خدا در آموزه‌هاي عبادي اوشو در موقعيت انفعال قرار دارد؛ در نگاه او پيش از آنكه خدا به ياري انسان آيد، شادي درون خود افراد سبب اين امر مي‌گردد. اوشو اعتقاد دارد كه انسان تنها موجودي است كه هيچ فرمانروايي براي او فرمان صادر نكرده است؛ بنابر همين اعتقاد است كه پيوسته به شريعت حمله مي‌كند و از آن گريزان است. در نظر اوشو انسان بايد از هر چيزي كه آزادي‌اش را محدود مي‌كند فاصله بگيرد، حتي اگر آن چيز خدا و دستورات او باشد؛ چنان‌كه با صراحت ابراز مي‌دارد همه‌چيز را بايد فداي آزادي كرد حتي زندگي را .... حتي مي‌توان خدا را فداي آزادي كرد، اما نمي‌توان آزادي را فداي خدا كرد.
اوشو به مخاطبان خود توصيه مي‌كند از هرگونه چارچوب، اعم از چارچوب‌هاي شرعي، عرفي، اخلاقي، اجتماعي و ذهني، كناره بگيرند و به هيچ حد و مرزي تن ندهند؛ چرا كه همه اين چارچوب‌ها در حكم زندان‌هايي هستند كه ما را در خود اسير مي‌كنند.
به همين دليل او قديسان را بزرگ‌ترين بردگان روي زمين مي‌داند. شكي نيست كه اوشو از مدافعان سرسخت آزادي اما تفسيري كه او از آزادي ارائه مي‌دهد بسيار قابل تامل است. آزادي در نگاه اوشو همچون آزادي مورد نظر كوئيليو مبتني بر گرايشات فردگرايانه و سودجويانه است. اوشو معتقد است انسان بايد به هر كاري كه دوست دارد اقدام كند، بدون اينكه عواقب آن را در نظر بگيرد. از نظر او مهم نيست كه ديگران چه مي‌گويند و چه مي‌خواهند؛ مهم آن است كه من چه مي‌خواهم و چه چيزي را دوست دارم. اين نوع نگرش او را به جايي مي‌رساند كه حتي حاضر است خدا را فداي تمايلات و خواهش‌هاي نفساني نمايد؛ چراكه هيچ‌چيز براي او مهم‌تر از خودش نيست.
اوشو به اسم آزادي مفاهيمي را به مخاطبان خود عرضه مي‌كند كه سرچشمه هرگونه اسارت و بردگي است. آزادي اوشو بر پايه هوس‌ها و شهوت‌ها شكل مي‌گيرد و مبتني بر بعد حيواني وجود آدمي است.
اوشو از مخالفان سرسخت عقل و منطق است. از نظر وي منطق هميشه مي‌تواند انسان را فريب دهد. چراكه يك نوع هماهنگي را القا مي‌كند وذهن منطقي، ذهني بيهوده‌گو است. اوشو به مخاطبان خود توصيه مي‌كند كه از استدلال و انديشه دست بردارند.
زيرا در نظر او همه انديشه‌ها آلوده‌اند؛ حتي انديشه خدا. اوشو معتقد است كه هر كس به جستجوي دليل براي اثبات خداوند برود در نهايت به اين نتيجه مي‌رسد كه خدا وجود ندارد.
دينداري اوشو كاملا منطبق با اهداف سكولاريستي است. در ديني كه اوشو معرفي مي‌كند احكام، دستورات، آيين‌ها و كتب مقدس جايي ندارد. دين او ديني كاملا فردي و خصوصي است كه هيچ برنامه‌اي براي ساحات مختلف زندگي انسان ندارد. اصرار اوشو براي منفي جلوه دادن نهادهاي ديني از اين‌ روست.
اوشو از شادي به عنوان يگانه معيار انساني نام مي‌برد. البته شادي و خنده‌اي كه او معرفي مي‌كند هيچ پشتوانه معرفتي‌اي ندارد و نشئت گرفته از جهان‌بيني خاص اوشو است. او به همه‌چيز با ديد سرگرمي مي‌نگرد و عقيده دارد هيچ‌چيز را نبايد جدي گرفت. اين مسئله تا جايي پيش مي‌رود كه مرگ هم از نظر او يك بازي و سرگرمي تلقي مي‌شود.
اوشو در زندگي مطالعات بسياري داشته است؛ خصوصا در زمينه فلسفه و روان‌شناسي. اما نكته جالب توجه اينجاست كه او بعدها به شدت با علم اكتسابي مخالفت مي‌كند؛ او بيشتر شاعران را افرادي معمولي و كور مي‌داند كه گاهي قوه تخيلشان را به پرواز در مي‌آورند. درباره موسيقي‌دانان نيز قضاوت بهتري نداشته است، هر چند خود به شعر و موسيقي علاقه‌مند بود و خشو داشت او را شاعر بدانند.
كتاب «اوشو؛ از واقعيت تا خلسه» از سري كتاب‌هاي انديشه كانون انديشه جوان در 2500 نسخه و قيمت 35000 ريال توسط سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي به بازار كتاب ايران تقديم شده است.