هنر نیوز - شیرینی ملاقات با مردم کرمان زیر کرسی

فهیمه شانه: آن وقت‌ها که مردمِ ما، هنوزِ توی روزمرگی گم نشده بودند و صبح و شب‌ هر روزشان به دویدن و به نان نرسیدن یکی نشده بود، توی مملکت‌مان آدم‌هایِ ساده اما خوش‌ذوقی بودند که از برکت طبع‌شان، قصه‌های عامیانه (فولکلور) خلق می‌شد. این قسم آدم‌ها حالا دیگر خاطره شده‌اند و قصه‌هاشان، بعضاً خاک‌نشینِ کتاب‌خانه شده است. این «خاک‌نشینی» هم البته به مددِ همتِ کسانی است که قصه‌ها را گردآوری کرده‌اند و در مجلدی منتشر کرده‌اند. و این خاک‌نشینی مدام است؛ تا روزی که یک کتاب‌خوانِ مشتی، راهی کتاب‌فروشی یا کتاب‌خانه بشود و دستی به سر و گوش قصه‌های عامیانهٔ ایرانی بکشد.

از جملهٔ ادبیاتِ عامیانهٔ ما، کتابِ ارزنده و شیرینی است به نامِ «قصه‌های زیر کرسی مردم کرمان» که به همتِ «شمس‌الساداتِ رضوی نعمت‌الهی» گردآوری شده است.
دربابِ قصه‌های زیر کرسی باید گفت که همان جماعتِ روستایی و سادهٔ اهلِ ذوق، توی شب‌نشینی‌های طولانیِ زمستان، زیر کرسیِ گرم، هم‌نشینِ دوست و آشنا می‌شدند و با زبانِ شیرین خود قصه می‌پروراندند... می‌گفتند و دهان شیرین می‌کردند. می‌گفتند و گوش می‌نواختند، می‌گفتند و از معبر این گفتن‌ها، لذتی زلال کسب می‌کردند.

خانم نعمت‌الهی، برای تدوین قصه‌های این کتاب بارها هم‌نشینِ روستائیانِ ساده‌دلِ کرمانی شده و قصه‌ها شنیده است. او، از سال 1352 و زمانی که 32 سال داشته است، شروع به گردآوری این اثر می‌کند. این تلاش، سال‌ها به طول می‌انجامد تا بالاخره، «قصه‌های زیر کرسی مردم کرمان» با لهجهٔ شیرینِ کرمانی، در سال 87 برای اولین بار چاپ می‌شود.

نعمت‌الهی حالا بیش از 68 سال سن دارد و «ننو شمس‌السادات» صدایش می‌کنند. او، شاید از جمله آخرین بازماندگانِ نسلِ مادربزرگانی باشد که برای نوه‌هایشان، قصه‌های شیرین روایت می‌کردند و خوابِ کودکانه‌ٔ آن‌ها را، با قصه‌هایی از پریان، رنگ می‌زدند.
نکتهٔ جالب در قصه‌هایِ این کتاب، شباهتِ برخی از داستان‌های عامیانهٔ مردم کرمان با داستان‌های مشهوری چون سیندرلا است. و این شباهت نه در این کتاب، که در ادبیات عامیانهٔ کشورهای مختلف دیده شده است. این شباهت‌ها، نشان می‌دهد که مردمِ ساده‌دل، از هر مملکتی که باشند، اشتراکاتی برخاسته از فطرت دارند... اشتراکاتی که سرانجام داستان‌هایشان را به هم می‌رساند.

نویسندهٔ این اثر، علاوه بر «قصه‌های زیر کرسی»، آثار دیگری در زمینهٔ ادبیات عامیانهٔ مردمِ زادگاهش دارد. او، روایت‌گرِ امینِ داستان‌هایی است که مردمِ ساده، بر زبان آورده‌اند. نویسنده پیش از آوردن هر قصه، نامِ راوی و سنِ او هنگامِ روایت داستان را نیز نوشته است.
اگر هواخواهِ قصه‌گویی‌های مادربزرگانه‌ هستید، یا می‌خواهید خاطراتِ کودکی را برای خود زنده کنید، «قصه‌های زیر کرسی مردم کرمان» برای‌تان شیرین خواهد بود. نیز، روایتِ قصه‌ها به لهجهٔ کرمانی، قندِ مکرر این شیرینی است خاصه در ایامی که شیرینی خوردن جزئی از زندگی روزمره است. شایان ذکر است، کتاب « قصه‌های زیر کرسی مردم کرمان و اطراف آن» را نشر افکار در 264 صفحه و با قیمت 4هزار تومان منتشر کرده است.