نگاهی به نمایشگاه پنجاه سال نقاشی خط ایران؛

نقاشیخط ایران در انزوا و سکوت

29 تير 1390 ساعت 16:00


این نمایشگاه مجموعی از 129 اثر از آثار هنرمندان بزرگ نقاشیخط ایران، حسین زنده رودی، محمد احصایی، جلیل رسولی، اسماعیل رشوند، خسرو روشن، مهدی فلاح، علی تن، رأفت نگارنده، احمد محمد پور، نصرالله افجه ای، رضا مافی، طاها بهبهانی، فرامرز پیلارام، صادق بریرانی، احمد آریا منش، اسد الله کیانی، جواد بختیاری، ابوالقاسم عتیقه چی، علی شیرازی، ابراهیم حقیقی، عین الدین صادق زاده تبریزی، صداقت جباری است. نمایشگاه حاضر گلچینی از هنر بزرگان هنر جدید ایران است.
نقاشی خط هنری است دیرپا که بر پایه‌های فرهنگ ایرانی اسلامی استوار است. هنر تراوشات ذهنی خلاق بشر است که از دریچه تاریخ رخ نموده و بی‌شک در حیات اجتماعی بشر اثری عمیق و انسانی داشته است. در هر کجای تاریخ و در هر جغرافیا هنر راهبر اجتماع بوده است و گاه آئینه دوران خود. تمامی محققان بر این عقیده پایبندند که هنر زندگی با اجتماعی پیوندی ازلی دارد.
و شاید بتوان گفت هنر راهی برای سهل کردن زندگی اجتماعی توسط مردمی بود که بدان خو گرفته بودند. در واقع هنر در زندگی بشر اولیه خاصیتی جادویی داشت.
بعدها بشر خاصیت زیبایی را در وجود هنر شناخت و از آن پس نه تنها نقش جادویی و اثر بخشی که جنبه تزئین هنر را به کاربرد، و دنیای خود را به آن آراست. در طول تاریخ و عرض جغرافیا هر مکان که مقدس‌تر بود از هنر سیراب‌تر و در آراستگی رنگین‌تر بود. این امر مقارن با عصری بود که بشر نیروی آرامش بخشی و تزکیه را نیز در هنر شناخت و آن را دستاویزی برای فرار از رنج‌های بشر دانست. این حقیقت که هنر جامعه را به تعالی راهبر است در همگامی اسلام با هنر ایرانی به وضوح پیداست. ایرانیان اولین مردمان هنر پرور در جهان باستان و خیال نگاران نخستین تاریخ‌اند.
انسان های نخستین، هر آنچه می‌دیدند و مفید می دانستند برای زندگی طلب می‌کردند به زینت‌ها می‌آراستند و از این رو می‌توان ایرانیان را هنر آفرین‌ترین مردمان دنیای باستان دانست. این بدان علت است که بیش از سایر تمدن‌ها به آفرینش در هنر و تطبیق زیبایی با کاربری توجه داشتند. در انتزاع آن کوشیدند و بعدها با ورود اسلام به ایران و محدودیت در خلق تصاویر انسانی و حیوانی به گونه‌ای تازه از تزئین دست یافتند. ابتدا خط را چنان پروراندند و زیبا نوشتند که تعالی یافت و سپس به نقش و رنگ زینت دادند و هنری بی‌بدیل از این آمیختگی پدید آوردند.
در سراسر جهان اسلام نقش به خط آمیخت و حامل کلام الهی شد و بناها و ظروف و هر آنچه در زندگی بدان نیاز بود آراست. می‌توان به حق گفت بستر هنر اسلامی ایران بود و این امر به ذکر اسناد مشهود است .
نقاشی خط ریشه در چنین گذشته‌ای دارد. خط بستر زیبایی به معنای انتزاع مطلق است و نقش بازنمودی از طبیعت. این دو در آمیختگی با مکان و زمان شناسنامه هنر اسلامی را می‌سازند. این هنر گرچه در ابتدا معماری مقدس را آراست اما به مرور زمان هنری مستقل را تشکیل داد.
این هنر در جریان جنبش هنر نوگرای ایران و در جریان استحاله خویش، به نوعی تعالی دست یافت.
و هنرمندان از این دست، این استحاله به خوبی به چشم می‌خورد. نقاشی خط به شیوه جدید رقص خط و نقش است. در سطحی دلپذیر که گویای هنر جدید در سطحی متعالی است .
موزه هنرهای معاصر بستری مناسب برای نمایش سیر تحول این امر فراهم آمده است که می‌توان از این رهگذر به اوج شکوفایی هنر ایران در دهه 40 و 30 پی برد.
خط در شکل امروزی خود، کاربردهایی متفاوت و نقوشی مختلف به خود پذیرفته است. یکی از این کاربردهای استفاده خط و نوشته در تبلیغات به صورت تایپوگرافی است. تایپوگرافی گونه‌ای مدرن از نوشتار است. آمیختگی فرم‌های تصویری با خط به صورتی که امروز در تبلیغات به کار می‌رود برداشتی مدرن از خط است. استفاده از فرم‌های جدید و بهره‌گیری از سطوحی که در نوشتار سنتی کمتر به چشم می‌آید وجه تمایز این صورت نوشتاری است.
در آثار حسین زنده رودی ، نصرالله افجه ای ، فرامرز پیلارام و هنرمندانی ازین دست سیر این روند به وضوح به چشم می خورد.
حال این سوال مطرح است که نقاشیخط ایران پس از سال ها تعالی و شکوه برای فردای خویش حرف تازه ای خواهد داشت؟


کد خبر: 29963

آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcip3ar.t1a3q2bcct.html

هنر نیوز
  http://www.honarnews.com