هنر نیوز - کتاب پژوهشی «مهلکه‌های سلوک» منتشر شد

کتاب پژوهشی «مهلکه‌های سلوک» به قلم نجمه شمس در شرح موانع سیر و سلوک در مثنوی معنوی در مقایسه با آثار عطار منتشر شد. این کتاب پایان‌نامه کارشناسی ارشد در حوزه ادبیات و عرفان است.

به گزارش هنرنیوز؛ «مهلکه‌های سلوک» به قلم نجمه شمس به موانع سیر و سلوک در مثنوی معنوی در مقایسه با آثار عطار نیشابوری می‌پردازد. مثنوی معنوی، اثری عرفانی، معنوی و سرشار از نکات عرفانی و اخلاقی وسیله راهنمایی و هدایت سالکان است و این منظومه عرفانی همچون مشعل فروزانی است که سالکان پاکدل و خداجو را به سرمنزل مقصود می‌رساند و آثار عرفانی پررمز و راز عطار نیز تجلی‌بخش دل‌های حقیقت‌بین است. انوار معنوی، این گنجینه‌های عرفانی و انسانی پویندگان و سالکان راه حقیقت را همچون نفس مسیحا جان می‌بخشد و ظلمات مسیر سیر و سلوک را تابان می‌کند.

این کتاب شامل هفت فصل است که در فصل اول واژه‌های کلیدی چون تصوف، عرفان، سالک، سیر و سلوک، مراد، مرید، طریقت و... تعریف می‌شوند. در فصل دوم، تاریخچه سیر و سلوک در ایران بررسی می‌شود که این تاریخچه سابقه سیر و سلوک در ایران را به دوره بنی امیه می‌پیوندد و ارتباط تنگاتنگ عرفان ایرانی و شریعت محمدی (ص) را نشان می‌دهد.

در فصل سوم به دلیل این که موضوع رساله موانع سیر و سلوک است و نیاز به شناخت مراحل سیر و سلوک به طور بارز احساس می‌شود، هفت شهر عشق در منطق‌الطیر، منازل و مراحل صدگانه عرفان از توبه تا فنا در صد میدان خواجه عبدالله انصاری و پنج وادی سلوک شامل حس، خیال، عقل، دل و جان در مصیبت نامه عطار بیان می‌شود.

در فصل چهارم، عرفان عطار و آثار و اندیشه‌های وی بررسی می‌شود. فصل پنجم نیز به زندگی مولانا جلال‌الدین رومی، مثنوی معنوی، تاثیرپذیری مولانا از عرفان شمس تبریزی و عطار نیشابوری اختصاص یافته است.

در فصل ششم موانع سیر و سلوک در سه قسم اصلی غفلت، دنیادوستی و کمینگاه‌های ابلیس بررسی می‌شوند. در فصل هفتم نتیجه گرفته می‌شود که مولانا و عطار، موانع سیر و سلوک را همان می‌دانند که در شریعت اسلام، گناه و معصیت خوانده می‌شود و عرفانشان به یکدیگر نزدیک است.

دکتر احمد خیالی خطیبی در مقدمه خود بر این کتاب اشاره می‌کند که مهلکه‌های سلوک اطلاعات مفیدی را درباره عرفان، آثار و اندیشه‌های مولانا و عطار نیشابوری در اختیار قرار می‌دهد و در کنار معرفی موانع سیر و سلوک در سه قسم اصلی، خوانندگان را با مراحل سیر و سلوک از جمله هفت‌شهر عشق، مراحل صدگانه عرفان از توبه تا فنا و پنج وادی سلوک آشنا می‌کند. به گفته این استاد ادبیات، پیش از این نیز کتاب‌هایی درباره مراحل سیر و سلوک در مثنوی و آثار عطار نیشابوری به نگارش درآمده ولی به موانع سلوک به طور جدی پرداخته نشده است.

نجمه شمس اسفند آبادی، دانش آموخته کارشناسی ارشد ادبیات فارسی و مؤلف اثر در پیشگفتار کتاب تاکید می‌کند که برخلاف تصور بعضی که عرفان ایرانی را در مقابل مذهب و شریعت اسلامی قرار می‌دهند، آیات «هُوَ مَعَکُمْ أَینَما کُنْتُمْ»، «وَ لْیَعْفُوا وَ لْیَصْفَحُوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ یَغْفِرَ اللَّهُ لَکُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحیمٌ»، «وَلِلّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ فَأَیْنَمَا تُوَلُّواْ فَثَمَّ وَجْهُ اللّهِ إِنَّ اللّهَ وَاسِعٌ عَلِیمٌ» نمونه‌هایی از آیات عرفانی قرآن هستند.

«مهلکه‌های سلوک» در ۲۷۹ صفحه با شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۱۱ هزار تومان از سوی نشر «پویه مهر اشراق» منتشر شده است.