هنر نیوز - تاریخ معماری قرون گذشته گنگ و تاریک است

سید محمد بهشتی در مراسم رونمایی کتاب گذری بر معماری متقدم اسلامی:

سید محمد بهشتی در مراسم رونمایی کتاب «گذری بر معماری متقدم مسلمانان»، تاریخ معماری قرون متقدم اسلامی را بسیار گنگ و تاریک شمرد.

به گزارش هنرنیوز، مراسم رونمایی از کتاب «گذری بر معماری متقدم مسلمانان» ترجمه مهدی گلچین عارفی عصر شنبه ۲۴ آبان با حضور معماران، استادان و دانشجویان برگزار شد. در این مراسم سیدمحمد بهشتی، رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی ترجمه و انتشار کتاب را کاری ارزشمند شمرد و عنوان کرد: خوشنودی من از چاپ این کتاب از جهات مختلفی است؛ اول آنکه همه کسانی که در حوزه مطالعات تاریخ معماری فعالیت می‌کنند، می‌دانند قرون متقدم اسلامی، در زمینه تاریخی بسیار گنگ و تاریک است که البته دلایل مختلفی دارد.

وی سپس به نکاتی که موجب ابهام در این دوره شده، اشاره و ادامه داد: یکی از دلایل آنست که آثار زیادی از این زمان باقی نمانده و یا اگر مانده مورد دخل و تصرفات فراوانی قرار گرفته است و رد پای آن چیزی که باقی‌مانده، مربوط به فعالیت باستان‌شناسان است اگرچه باستان‌شناسان ما زحمات بسیاری را متحمل شده‌اند اما همچنان کارهای کمی صورت گرفته است.

بهشتی توجه متخصصان این امر را بیشتر به آثار داخلی معطوف دانست و افزود: هنگامی که از معماری دوران اسلامی بحث می‌شود متخصصان ما بیشتر به آثار معماری داخل کشور توجه می‌کنند حال آنکه منبع عظیمی از آثار این دوران در خارج از مرزهای جغرافیایی ما قرار دارد و بدون آگاهی از دانش و اطلاعات کافی کار برای دانشجویان سخت‌تر می‌شود.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی از قرون متقدم اسلامی به عنوان قرون گذار یاد کرد و تصریح کرد: نکته دیگری که ارزش این کار را معلوم می‌کند این است که قرون متقدم قرون گذار هستند و ما از یک دوره به دورهٔ دیگر منتقل می‌شویم، خصوصا در سرزمین‌هایی مانند شامات و بیزانس که دارای تمدن درخشانی هستند به خوبی این تغییرات مشاهده می‌شود.

بهشتی به ترجمه کتاب‌هایی که دچار خلاء زبان فارسی هستند اشاره و خاطر نشان کرد: درباره ترجمه‌ای که آقای عارفی انجام داده‌اند، باید گفت کارشان بسیار ارزنده است بسیاری از آثار ترجمه‌ای خصوصا ترجمه‌های تخصصی خلاء‌ای در زبان فارسی دارندکه متاسفانه موجب می‌شود خواننده ارتباطی با عمق مطالب پیدا نکند ولی خوشبختانه این کتاب بسیار خوب ترجمه شده که از نکات مثبت آن است. ما مانند پدران و مادران که آرزو دارند تا فرزندانشان از آن‌ها پیشی بگیرند، آرزوی موفقیت این عزیزان را در تمام مراحل داریم و امیدواریم قبیله‌ای‌ از فرزانگان در کشور خود داشته باشیم.

روزگار کارهای دشوار به سر آمده

مهرداد قیومی بیدهندی، پژوهشگر و استاد دانشگاه سخنران بعدی این مراسم به دقت و عمقی که مترجم داشته اشاره کرد و گفت: در روزگاری که انجام کارهای سخت و دشوار به سر آمده، می‌بینم که مترجم در ‌‌نهایت عمق و دقت خاصی کتاب را ترجمه کرده است. این ترجمه در زمانی که همه به دنبال راحتی و آسایش خود هستند، صورت گرفته است. آقای عارفی با دغدغه‌ها و مشکلاتی که دارند زحمت زیادی کشیده تا کاری اینچنین ارزشمند را خوب و خلاقانه ارائه دهد.

مولف کتاب «معنا در معماری غرب» کار ترجمه را کمتر از تالیف ندانسته و ادامه داد: زحمت مترجم،‌گاه کمتر از کار تالیف نیست چرا که مترجم علاوه بر داشتن اطلاعات زیاد باید خلاقیت داشته باشد و تسلطش بر کار آنقدر باشد که اثر با نثر ارزنده، روان و محکم عرضه شود.

قیومی افزود: تصور عوام از ترجمه، ترجمه لغت به لغت است در صورتی اولین کاری که مترجم باید انجام دهد پژوهش برای انتخاب و گزینش بهترین اثر برای ترجمه است. آقای عارفی تحصیلاتشان در زمینه معماری است اگرچه صرف تحصیلات مرتبط به ترجمه خوب کمک نمی‌کند ولی ایشان با تسلطی که به مفاهیم داشته‌، توانستند که این کار را بسیار خوب انجام دهند.

این استادیار دانشگاه ادامه داد: به دلیل آنکه زبان فرانسه زمانی زبان بین‌المللی محسوب می‌شده در نقاطی آمیختگی با زبان انگلیسی دارد، بعضا مشکلاتی در امر ترجمه پدید می‌آورد که با توجه به فهرستی که از اصطلاح و اعلام در این کتاب وجود دارد، به خواندن مطالب و فهم آن کمک می‌کند.

این مراسم با توضیحات هایده لاله باستان‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تهران درباره کتاب، نویسنده و دوران تالیف کتاب و مترجم به پایان رسید.

کتاب «گذری بر معماری متقدم مسلمانان»، نوشته جان کرس‌ول، بازنگری جیمز آلن و ترجمه مهدی گلچین‌عارفی توسط موسسه تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری (متن) وابسته به فرهنگستان هنر منتشر شده است. این کتاب به بررسی دقیق و موشکافانه از آثار برجسته معماری که ریشه در وقایع تاریخی و پیدایش سنت معماری اسلامی دارد، می‌پردازد. نگارنده با ارائه فهرستی از آثار و بناهای بر جای مانده از معماری اسلامی با ترتیبی تاریخی در دو بخش با عناوین «امویان» و «عباسیان» به شرح و تحلیل دقیق آثار صدر اسلام تا نیمه دوم قرن سوم پرداخته است. در این بررسی که شامل بیست و دو فصل است با توجه به منابع دست اول تاریخی، گزارش سیاحان، کاشفان و باستان‌شناسان به زبان‌های گوناگون نسخه مجملی از معماری متقدم مسلمانان فراهم آمده است.