هنر نیوز - ایرانی‌ها ۵هزار سال قبل سفال صادر می‌کردند

ایرانی‌ها ۵هزار سال قبل سفال صادر می‌کردند

کشف کوره پخت سفال در تپه "یلدا"ی سیستان مشخص کرد، که اهالی این منطقه حدود ۵هزار سال پیش علاوه بر تولید سفال به اندازه نیازشان تولیدات‌شان را به دیگر مناطق نیز صادر می‌کردند.

به گزارش هنرنیوز؛ «حسینعلی کاوش»، سرپرست چهارمین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی و برنامه آموزشی تپه «طالب‌خان۲» (یلدا) سیستان گفت: چهارمین فصل کاوش این محوطه به کشف کوره پخت سفال، ۵ فضای معماری، پیت باستان شناسی (زباله‌دانی) پیکرک‌های انسانی و حیوانی منحصر به فرد، مُهرهای مسطح، اثر حصیر و اشیاء شمارشی منجر شد.

وی با بیان این‌که این فصل از حفاری به مدت ۳۵ روز و با حضور ۲۵ نفر از دانشجویان کارشناسی رشته باستان شناسی دانشگاه زابل در تپه طالبخان۲ در دشت جنوبی سیستان انجام شد، افزود: در این فصل از کاوش یک گمانه با هدف لایه‌نگاری و آگاهی از توالی استقراری در این تپه باز شد که با ادامه حفاری شناخت نسبی از لایه‌های فرهنگی و دوره های استقراری تپه به دست آمد.

او با اشاره به کشف یک کوره پخت سفال در این گمانه بیان کرد: این کوره بیانگر تولید سفال در محوطه است که نشان می‌دهد، اهالی این منطقه علاوه بر تامین نیاز اولیه خود می‌توانستند تولیدات‌شان را به دیگر مناطق نیز صادر کنند.

استادیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه زابل هدف اصلی از حفاری در این محوطه را آموزش نیروهای جوان باستان شناسی دانست که در آینده وارد بازار کار خواهند شد و ادامه داد: هدف بعدی گروه باستان‌شناسی فعالیت‌های پژوهشی و کسب اطلاعات جامع از زندگی انسان‌ها و شیوه معیشت ساکنان دشت جنوبی سیستان در ادوار باستانی بود.

کاوش با اشاره به کشف یک پیت (زباله‌دانی) باستانی که نهشته‌های فرهنگی زیادی از قبیل زغال و خاکستر را در خود جای داده بود، افزود: حجم زیادی از این مواد برای شناورسازی و یافتن گونه‌های گیاهی و حیوانی برداشت شد که با مطالعه روی این مواد از نوع رژیم غذایی ساکنان و شیوه معیشت آنها مطلع می‌شویم.

این باستان‌شناس با اشاره به حساسیت کار باستان‌شناسی، زمان‌بر و دقیق بودن آن افزود: کاوش این فصل در ۳۷ متر مربع صورت گرفت و با نهایت دقت و ظرافت کار در زباله‌دانی باستانی ادامه پیدا کرد.

* کشف پیکرک‌های منحصر به فرد

این باستان شناس از جمله آثار مکشوفه از چاله باستانی تپه یلدا سیستان را پیکرک‌های انسانی و حیوانی اعلام کرد که نمونه‌هایی از پیکرک‌های انسانی آن منحصربه فرد بوده است.

کاوش با بیان اینکه برای شناسایی و معرفی پیکرک‌ها نیاز به مطالعه بیشتر است، افزود: دو نمونه از پیکرک‌های انسانی یاد شده دارای گردنبند و پلاک دکمه‌ای شکل بوده و در پشت یکی از پیکرک‌ها چیزی شبیه شنل تا پائین بدنه ادامه دارد .

وی از دیگر آثار یافت شده در این پیت باستانی را پیکرک های حیوانی دانست که معروفترین و بیشترین آنها مربوط به پیکرک‌های گاو کوهاندار سیستانی در ابعاد و اندازه های مختلف است و گفت: مُهرهای مسطح، اثر مهر، اثر حصیر، سفال، استخوان، اشیای شمارشی از دیگر یافته‌های چاله باستانی کشف شده در این محوطه تاریخی است.

سرپرست حفاری تپه طالبخان ۲ گفت: در این فصل از حفاری، ۵ فضای معماری به طول ۵ متر و عرض ۳۰ سانتی‌متر به دست آمد که احتمالاً کاربرد انباری داشته و در داخل آنها پهن حیوانی و سفال یافت شده است.

* راه‌اندازی موزه در دانشگاه زابل

کاوش با اشاره به برگزاری یک کاوش در هر سال توسط دانشگاه زابل نیز گفت: این کاوش‌ها که در محوطه‌های در اختیار دانشگاه انجام می‌گیرد، به کشف اشیای زیادی از حفاری‌ها منجر می‌شود .

او با اشاره به ارزش معنوی، علمی و آزمایشگاهی این اشیا پیشنهاد کرد که با همکاری دانشگاه زابل و سازمان میراث فرهنگی کشور در محل دانشگاه یک موزه راه اندازی شود تا این اشیاء به صورت امانی برای مدت خاصی در اختیار دانشگاه قرار گیرد.

وی تشکیل یک موزه در هر دانشگاهی که رشته های باستان شناسی و مرمت در آنها تدریس می شود را ایده خوبی دانست و ادامه داد: با توجه به اینکه در دنیای امروز افراد در تلاش‌ هستند از ساده ترین راه به مقصد برسند دسترسی مستقیم به موزه که در نزدیکی محل تحصیل دانشجویان باشد باعث می‌شود آنها از نزدیک با افتخارات گذشتگان خویش مواجه و به مطالعه آنها بپردازند و احساس هویت و سرزندگی کنند.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، کاوش‌های صورت گرفته در ۳ فصل گذشته بیانگر استقرار در این محوطه باستانی در دوره‌های دوم، سوم و چهارم شهر سوخته یعنی از سال ۲۹۰۰ قبل از میلاد به بعد است.

تپه یلدا محوطه‌ای با وسعت کم در فاصله ۶۷کیلومتری زابل و در حدود ۱۱کیلومتری شهر سوخته قرار داردکه برای نخستین بار توسط حسینعلی کاوش در سال ۱۳۸۹کشف شده است . مجوز کاوش در تپه طالبخان ۲(یلدا) توسط ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری صادر شده است .