هنر نیوز - پارسال خوشحال بود امسال خوش حال

اکنون سوال پسرم سوال من هم بود که به همين دليل با چند معلم و يکي ازاستادان زبان و ادبيات فارسي دراين زمينه هم کلام شدم.
يک معلم پايه چهارم ابتدايي با اشاره اينکه امسال- سال تحصيلي -88-89- بايد کلمه "خوش حال" به اين صورت نوشته شود، گفت: کلمه جست و جو (جستجو ) چسبيده و گاهي جدا نوشته مي شود و مشخص نيست بر چه اساسي اين کار صورت گرفته است.
"فاطمه پورعنقا" افزود: بر اساس آموخته هاي ما در کلمات مرکب اگر اجزاي آن به تنهايي داراي معنا باشد ، جدا نوشته شود.
وي که شش سال است در اين پايه تدريس مي کند، ادامه داد: تنها دستوري که در رسم الخط فارسي رعايت مي شود استفاده از حرف(ي) به جاي همزه در آخر کلماتي چون ، خانه ي من و نامه ي شماست.
پورعنقا با اشاره به جدا نوشتن پيشوند "هم" با کلمات ديگر گفت: جدا نوشتن کلمه (هم سر) همسر در کنار کلماتي مانند هم درس، هما‌هنگ، همدل و رعايت نکردن آن در درس هاي ديگر همين کتاب و همچنين در کتاب هاي درسي مانند علوم و تعليمات اجتماعي نيز بچه ها را دچار دوگانگي و سردر گمي مي کند.
وي با اشاره به ناهماهنگي‌هاي داستان‌هاي کتاب‌هاي درسي در رعايت قواعد درست نويسي گفت: بعضي از درس هاي کتاب هديه‌هاي آسماني موضوع نداشته و مشخص نبودن مقدار متن آن براي دانش آموز از کارايي و سودمندي درس مي کاهد.
وي، تغييرات کتاب‌هاي درسي را در چهار سال گذشته چشمگير دانست و گفت: يادگيري در دوره قبل از تغيير، بهتر بود و آموزش در روش جديد سخت و مشکل شده است، اگرچه در ابتدا مطلوب به نظر مي رسيد.
معلم ديگري که در پايه چهارم تدريس مي کند، گفت: استفاده از علامت تشديد براي کلمه (مهم) در همه جاي کتاب يکسان نيست و به عنوان نمونه در صفحه 40 کتاب بخوانيم پايه چهارم سال 1388 مشهود است.
"افسانه محمد جعفر" درمورد مشکل ديگر کودکان دراين زمنيه گفت: خواندن "خط تحريري" براي دانش آموزان قدري مشکل است و آن ها مجبورند هم زمان با تحرير نويسي ، املاي کلمه را ياد بگيرند.
وي افزود: انجام هم زمان خواندن، نوشتن و يادگيري درست کلمه در مقطع ابتدايي مشکل بوده و دانش آموزان را خسته مي کند.
معلم با سابقه اي که مدت 40 سال در پايه هاي مختلف ابتدايي تدريس کرده است، گفت: ما به بچه‌ها مي گوييم متني که از کتاب درسي شما گفته مي شود بايد مطابق آنچه در کتاب شما آمده ،نوشته شود.
"شهلا نوروز زاده" تاکيد کرد: هرچند دقت بچه ها زياد شده و گاهي هم از نوشته‌هاي معلمان خود ايراد مي گيرند اما علاوه بر ناهماهنگي رسم الخطي در کتاب‌هاي يک پايه درسي ، روزنامه‌ها و کتاب‌هاي غيردرسي و نحوه نوشتن والدين نيز تفاوت فاحشي با سيستم آموزشي جديد دارند که بچه ها را سردرگم و مردد مي کند.
وي در ادامه گفت: هرچند با توجه به روش نوشتن خط تحريري بيشتر بچه‌ها خوش خط مي شوند اما اين کار نيازمند تذکر و نظارت بيش از اندازه است.
يکي ديگر از معلمان که 38 سال سابقه تدريس در مقطع ابتدايي دارد، گفت: در پايه دوم از بچه‌ها خواسته مي شود که از علامت تشديد استفاده کنند و پس از دو سال در مقطع بالاتر الزامي در استفاده از اين علامت ندارند که اين خود به صورت معضلي براي آن‌ها در آمده است.
"منيره بختياري" افزود: بچه‌ها در مطالعه کتاب‌هاي داستان دچار تضاد شده و ضمن مراجعه به معلم دلايل غلط بودن کلمه‌ها را سوال مي کنند.
وي گفت: سال‌هاست "به نام خدا" جدا نوشته مي شود اما در شبکه‌هاي مختلف رسانه ملي - سيما- اين کلمه را سرهم مي نويسند و بچه‌ها با مشاهده آن دچار دوگانگي مي شوند.
بختياري بيان داشت: در کتاب درسي سال چهارم کلمه "ورزشکاران" به دو صورت "ورزشکاران" و "ورزش کاران" نوشته شده که قبل از هرچيز لازم است کتاب‌هاي درسي مدارس ابتدايي هم گون، هم شکل و هم آهنگ شوند.
معلم مقطع ابتدايي نيز با انتقاد از ناهماهنگي بين والدين، جامعه، رسانه‌هاي ديداري و مکتوب گفت: کتاب‌ها از پايه ايراد دارد، در حالي که دانش‌آموز هنوز با شکل حروف آشنا نشده و به درستي آن‌ها را تشخيص نمي دهد، شکسته نويسي و خط تحريري به او آموزش داده مي شود.
"بيتا محرابيان" افزود: بهتر بود، کودکان پس از شناخت کامل حروف در سال‌هاي بالاتر اقدام به خوش نويسي مي کردند.
استاد ادبيات دانشکده خبر نيز ازبرخوردهاي متفاوت و سليقه اي با زبان و نگارش فارسي گفت و به نقل ازاستاد ادبيات،"نادر ابراهيمي" افزود:" اين زبان بهشتي، محصول ترکيب و امتزاج قدرتمندانه دو زبان پارسي و عربي است، که بدون هيچ ترديدي، زيباترين، خوش آهنگ ترين، عميق ترين، ريشه دارترين، زنده ترين، پرخون ترين، رنگين ترين، حسي ترين، غني ترين و کارآمدترين زبان دنياست."
"مريم اسديان" با اشاره به سخن نادر ابراهيمي درباره "زبان فارسي" افزود: زباني که امروز با آن سخن مي گوييم، زباني که بيش از هزار سال، نه تنها وسيله ارتباط ميان مردم بوده است بلکه ميراث عظيمي از تفکر و فرهنگ غني ايراني و اسلامي را در طول قرون متمادي از خود به جاي گذاشته است.
استاد دانشگاه آزاد واحد رودهن ادامه داد: زبان فارسي وسيله اي براي خلق هنر و ايجاد اثري ماندگار از ترکيب موسيقي، عاطفه و تخيل و عرصه شعر آن، جولانگاه تفکر و انديشه نوابغ و بزرگان اين سرزمين کهن است.
استاد ادبيات دانشکده خبر با اشاره به وصف بي پايان اين ميراث گران بها ، بيان داشت: ستايش به تنهايي سودي ندارد زيرا در عمل با کاربرد نادرست بر درخت کهنسال فرهنگ و ادب کشور لطمه وارد مي کند.
اسديان اضافه کرد: اين روزها بيش از هميشه شاهد نوشته‌ها و گفته‌هايي هستيم که تصوير نامطلوبي از زبان فارسي را در ذهن نقش مي زند که بي شباهت به تخريب ذره ذره بناي کهن فرهنگ و ادب و به شماره افتادن نفس هاي آن نيست.
وي با اشاره به مطالب تابلوهاي تبليغاتي نصب شده در خيابان‌هاي شهر و خطاهاي بارز دستوري و نگارشي در آن‌ها، گفت: عبارت غلط «آگهي تبليغاتي خود را در روزنامه ... چاپ و جايزه بگيريد.» از اشتباهات فاحش- آنهم در انظار عمومي- است که بي شباهت به قرباني کردن زبان فارسي نيست.
اسديان افزود: اين گونه غلط نويسي ها در جامعه فرهنگي ما ريشه دوانده است. وقتي به کسي مي گويي: «معروف حضور» درست است نه «معرّف حضور»، ابرو درهم مي‌کشد و به کاربردن آن را نشانه بي سوادي مي داند.
استاد ادبيات دانشگاه آزاد رودهن با انتقاد از اختلاط سره و ناسره در زبان و ادبيات فارسي جاري جامعه تاکيد کرد: دراين زمينه سکوت جايز نيست چراکه «اگر در سکوت راه نجاتي بود، مردگان فاتحان جهان بودند.».
اسديان افزود: بايد از جايي اصلاح را آغاز کرد، تا به کي به جاي «چنانکه» بگوييم «چنانچه»، به جاي «استادان» بگوييم «اساتيد»، به جاي «گزارش‌ها» بگوييم «گزارشات»، به جاي «عليه» بگوييم «برعليه» و هزاران به جاي ديگر....
وي ادامه داد: اگر از برخي عوام که هيچ تلاشي در اصلاح زبان روزمره ندارند و خواسته و ناخواسته به اين زبان لطمه مي زنند، بگذريم، برخي سردمداران دستور زبان و نگارش فارسي نيزاقدام درخوري انجام نمي دهند. عده اي هم درچند سال اخير بر سر رسم الخط فارسي بحث هايي مي کنند که سودي جز ايجاد تشويش در خط فارسي و سردرگمي نويسندگان فارسي زبان نداشته است.
اين استاد ادامه داد: برخي صاحبان فن هنوز هم برسر نوشتن «دانشکده» يا «دانش کده»، «بيشتر» يا «بيش تر» اختلاف دارند. فرزندان ما در کتاب هاي درسي مدرسه مي خوانند «کم تر» و وقتي وارد دانشگاه مي شوند در همه کتاب هايشان مي خوانند «کمتر»؛ حال آن که در هر دو صورت يک معنا را دريافت مي کنند. اين جنگ بي پايان جز آن که رسم الخط هزارساله ما را دچار تشتت کند، چه کرده است؟
وي با اشاره به آثار بزرگاني چون حافظ ، سعدي و مولانا و پيشينه تاريخي خط فارسي که گنجينه اي از شعر و نثر از آن باقي مانده است، گفت: تغيير رسم الخط در معناي واژگان و جمله ها هيچ گونه تغييري ايجاد نمي کند و اين تقيّد و تصلب جز آن که فارسي آموز و فارسي زبان را از راه درست زبان دور کند هيچ سودي ندارد.
اسديان افزود: آيا بهتر نيست به جاي آن که خود را به اتصال و انفصال کلمات مقيّد کنيم، به فکر درست نويسي و درست گويي باشيم.
وي ادامه داد: به بهانه فارسي کردن رسم الخط، «مسأله» را «مسئله» مي نويسند، حال آنکه «مسئله» با وجود همزه بر روي پايه «ي» همچنان عربي است و اگر قرار بر فارسي کردن آن باشد بايد بنويسيم «مسيله»؛ چنانکه «فائده» را «فايده»مي نويسيم!
وي افزود: بهتراست، درست نويسي، دستورزبان و نگارش فارسي را خوب بياموزيم. آنچه امروز موجب نگراني است نقش رسانه‌هاي جمعي در اين زمينه است ،چرا که هر روز شاهد اشتباهات فاحشي از سوي گويندگان و نويسندگان اين رسانه‌ها هستيم.
اين استاد زبان وادبيات فارسي ازدغدغه هاي ديگر خود گفت که " لزوم آموزش «نگارش و ويرايش» در سطح عمومي از جمله مسايلي است که بايد توسط مسوولان و مردم جامعه جدي گرفته شود. "
اسديان با اشاره به لزوم پاسداشت و نشر زبان فارسي در سطح عمومي، تاکيد کرد: در کنار اين همه آموزش‌هاي رايگان در فرهنگسراها و مکان هاي فرهنگي، اجتماعي - از آموزش گل کاري و گل سازي گرفته تا آموزش‌هاي قبل از ازدواج و آيين همسرداري - کارگاه هايي نيز براي آموزش درست نويسي و آموزش دستور زبان و نگارش فارسي دايرشود، تا فردوسي بزرگ افسوس نخورد که چرا هزار سال پيش گفت:
"بسي رنج بردم در اين سال سي - عجم زنده کردم بدين پارسي"

آموزش و پرورش به عنوان متولي امردر تلاش است تا با تغيير ساختار تعليم و تربيت بناي کاخ عظيم فرهنگ و هنر اين مرز و بوم را مستحکم کند.
هماهنگي اين دستگاه با ديگر ارکان جامعه همچون رسانه هاي ديداري، مکتوب، مجازي و اولياي دانش آموزان که به نحوي درآموزش و تربيت فرزندان ايران اسلامي نقش دارند، الزامي به نظر مي رسد.
در نخستين گام شايسته است کارشناسان اين وزارت خانه کتاب‌هاي آموزشي رشته‌هاي مختلف پايه‌هاي ابتدايي را با کتاب‌هاي "بخوانيم و بنويسيم" ويرايش کنند.
هرچند در اين ميان تفاهم و هم فکري صاحبان قلم و خرد ادبي نيز در راستاي اصلاح رسم الخط شيرين فارسي بي تاثير نيست که با تکيه بر مشترکات و پرهيز از مفترقات نيز شيرين ترخواهد شد.
ايجاد وحدت رويه در فرهنگستان‌ها، مطبوعات، صدا و سيما، آموزش‌ و پرورش، فرهنگ و ارشاد سلامي و آموزش عالي در قالب شورايي براي انتخاب رسم الخط واحد بي تاثير نخواهد بود.
زبان ابزاري براي تبادل اطلاعات انسان است که با اختراع خط او قادر به ذخيره حجم عظيمي از اطلاعات شده است.
غلط بودن نمادها و نشانه‌هاي تبادل اطلاعات مانع ازانتقال درست انديشه‌ها مي شود.
داشتن زبان و رسم الخط مشترک منجر به درک مشترک از يک موضوع واحد مي شود.بزرگي مي گفت: "اگر مي خواهي جامعه اي اصلاح شود ،بايد زبان آن نکو شود."
بي شک اين نوشتار نيز از ديد چيره دستان رسم الخط فارسي خالي از ايراد نيست هرچند سعي شده رضايت خاطر اکثريت جلب شود اما پذيراي خطا هستيم.