هنر نیوز - حسام الدین سراج: هنرها قابلیت ترجمه به یکدیگر را دارند

گزارش هنرنیوز از مراسم رونمایی کتاب «از گذر گل تا دل»؛

حسام الدین سراج: هنرها قابلیت ترجمه به یکدیگر را دارند

مراسم رونمایی از کتاب «از گذر گل تا دل» تالیف حسام الدین سراج عصر روز گذشته با حضور دکتر سید حسن شهرستانی، دکتر هادی ندیمی و تنی چند از اساتید معماری و موسیقی در تالار بتهون خانه هنرمندان برگزار شد.

شعر فارسی اصولا بدون موسیقی اصلا شعر نیست
به گزارش هنر نیوز در این نشست دکتر سید حسن شهرستانی با اشاره به رابطه متقابل ادبیات و سایر هنرها من جمله موسیقی و معماری اظهار داشت: با وجود تمایز جنس مواد در بنیاد هنرها که برای مثال در ادبیات به خصوص شعر که اندیشه های دقیق ملت است الفاظ، معماری گچ و مصالح و موسیقی اصوات است اما در نهایت این هنرها هم خانواده اند.
وی با بیان این مطلب افزود: همه هنرها از یک آبشخور سیراب می‌شوند و شعر فارسی اصولا بدون موسیقی اصلا شعر بدان معنا نیست لذا یکی از عناصر تعریف شعر، موسیقی است و تاثیر این بزرگان در حوزه بسیار مشهود است.
وی شعر فاخر را زمینه ساز به کاربردن و راه انداختن موسیقی فاخر دانست و بیان داشت: 54 دستگاه در غزلیات شمس دیده می شود و فردوسی برای یک مجموعه عظیم حماسی را در شاهنامه آورده است و از این دست موارد بسیار است در آثار فاخر شعر فارسی که اتفاقا موسیقی فاخر از دل آن متجلی گشته است.

هنرمند باید اثرش را به خدا هدیه کند
در ادامه نشست دکتر هادی ندیمی استاد راهنمای این اثر تالیفی، جهان را مدقق خواند و گفت: ما در جامعه ای قائده مند زندگی می کنیم و در آن حصر شده ایم که به انضمام آن فهم ما از هستی حائز اهمیت است و این نیز که در این هستی قائده مند این فهم چه نوع فهمی است که ما این فهم را از دست داده ایم.
وی تصریح نمود: عالمی که به موجب همین قواعد در آن تنازع و تصادف شکل می گیرد و آسیبی که امروز با از دست دادن این فرض به وجود آمده است در قالب مرگ هنرهاست که فی نفسه جوامع امروز متوجه هنر شده است و به همین جهت است که امروز خیلی ها از مرگ هنر یاد می کنند، هنر به معنای والا و فاخرش وجود ندارد یا اگر دارد خیلی کم لذا این فهم، که ما در عالمی قائده مند زندگی می کنیم اگر باور شود منشاء آثار بسیاری است.
دکتر ندیمی اضافه نمود: فهم ما باید استعلا بیابد و این فهم باید این قائده مندی را بفهمد به دو وجه که هم عالم قائده مند است و هم در مرتبه وحدانی است، این قائده مندی بر اساس وحدت شکل گرفته و همه عالم یک امر ذو مراتب است، پس می شود فهمید که چرا هنر به زعم عده ای مرده است چون هنر با چرایی هستی کار دارد و خارج از آن نیست.
وی به بررسی نظریه معماری الکساندر پرداخت و گفت: دانش به معنای علم به اشیاء و پدیده های ماده رشد می کند، اما آنچه رشد نمی کند معرفتی است که زاییده هنر است، الکساندر معماری نظریه پرداز است که بخشی از عمر خود را بر این مسئله گذاشته و در آخر جلد آخر مسئله ای را تحت عنوان «face of god» معرفی می کند، اگر دو نفر بنایی بسازند یکی برای خودنمایی و دیگری برای «gift for god» آن کیفیتی که در همه جا گفتم این کیفیت در دومی است.
دکتر ندیمی در خاتمه صحبت خویش خاطر نشان کرد: هنرمند باید اثرش را به خدا هدیه کند، اهلیت واژه دیگری است که به معنای اهل الله بودن است یعنی متخلق به اخلاق حسنه و مبری از اخلاق رذیله این شرط ورود به هنر است که اگر کسی اهلیت نمی داند وارد هنر نمی شود یا در آن ماندگار نمی شود.

هنرها از یک منشاء واحد نشئه می گیرند
در ادامه سید حسام الدین سراج مولف کتاب« از گذر گل تا دل» به منشاء واحد هنر اشاره نمود و تصریح کرد: هنرها از آنجا که از یک منشاء واحد نشئه می گیرند قابلیت ترجمه به یکدیگر را دارند مثلا پرسپکتیو در معماری مشابه با (fade out) در موسیقی است یعنی حالتی که یکریتم تکرار می شود و در حالت تکرار ضعیف می گردد تا به خاموشی برسد یا تقارن در معماری مشابه با تقارن آینه ای در موسیقی است.
وی سپس به تشریح تصاویر پاورپوینتی در باب ترجمان تصویری ملودی و ترجمان ملودیک معماری پرداخت.
در خاتمه این مراسم، حسام الدین سراج قطعه ای را به همراهی نغمه تار شهرام میر جلالی اجرا نمود.