به گزارش هنرنیوز؛ نشست رسانه‌ای امروز صبح در پژوهشگاه میراث فرهنگی با حضور «هانس مارتین هینز» رییس ایکوم جهانی و سید احمد محیط طباطبایی رییس ایکوم ایران برگزار شد. رئیس ایکوم جهانی که روز گذشته وارد تهران شده است قرار است در طول اقامتش درایران ضمن بازدیداز آثار تاریخی شیراز با موزه داران و شخصیت های فرهنگی این شهر دیدار داشته باشد.

او در روز جهانی موزه نیز در مراسم ویژه ای که در موزه ملی برگزار می شود شرکت خواهد کرد. از آنجا که وی تا زمان برگزاری نشست از موزه‌های ایران به جز موزه سبز دیدن نکرده بود بنابراین سوالاتی پیرامون این موضوع که نظر وی در مورد وضعیت موزه‌های ایران چیست بی‌معنا بود و مقرر شد پس از بازدید وی باز هم نشست رسانه‌ای در این باره برگزار شود.

نخستین گام، ارزیابی

رییس ایکوم جهانی در پاسخ به پرسش خبرنگار هنرنیوز که ایکوم جهانی در مورد حفاظت از آثار موزه‌های کشورهایی چون عراق و سوریه که وارد جنگ می‌شوند یا کشورهایی که دچار بحران بلایای طبیعی هستند چه تصمیماتی اتخاذ می‌کند، توضیح داد: اصولاً در هر کشوری که دچار جنگ یا بلایای طبیعی یا قیام و شورش و انقلابی شود معمولاً موزه‌ها به شدت در معرض غارت قرار می‌گیرند و این یک عمل جنایتکارانه است که یا توسط باندهای گانگستری انجام می‌شود یا بوسیله یکسری از مردم غارت می‌شود. در هر صورت ما یک سری نیروی ویژه داریم که متخصص هستند و در نخستین گام ایکوم این افراد را راهی کشور مذکور می‌کند تا بداند چه بلایی بر سر آن موزه آمده است به عبارتی در نخستین گام یک ارزیابی از آن منطقه می‌شود.

سومین قاچاق سودآورجهانی

او اظهار کرد: یکی از کارهایی که در غارت اموال تاریخی- فرهنگی صورت می‌گیرد روانه کردن و فروختن این آثار در بازارهای قاچاق آثار هنری است. همانطور که می‌دانید بعد از قاچاق اسلحه و مواد مخدر قاچاق اشیا تاریخی- فرهنگی مقام سوم را در جهان داراست.

به گفته‌ی وی از سال ۲۰۰۲ یعنی حدود ۱۵ سال پیش ایکوم فهرست قرمزی از اموالی که غارت می‌شوند، تهیه کرد.

کتاب قرمز اموال به غارت رفته

رییس ایکوم جهانی تشریح کرد: کتابی با تصاویری از اشیا موزه‌های به غارت رفته تهیه و چاپ می‌شود و در کنفرانس‌های عمومی ایکوم آن را با حضور وزرای کشورها مطرح می‌کنند تا بین ملت‌ها پخش شود. این کتاب قرمز به پلیس اینترپل، پلیس داخل کشور، بنادر، گمرک‌ها و فرودگاه‌ها ارسال می‌شود تا اگر به شی‌یی شک کردند آن را مورد بررسی قرار بدهند. نتیجه چاپ این کتاب از فهرست قرمز آثار تاریخی غارت شده هم این بود که توانستیم بسیاری از اثار واقعی و اصل را ردیابی کرده و به کشور مبدا بازگردانیم.

وی اظهار کرد: به خاطر همین کتاب و اطلاع‌رسانی به موقع بسیاری از اشیا در افغانستان به موزه کابل و بسیاری از اشیا عراق به موزه بغداد بازگردانده شد.

هنوز کتاب قرمز ایران تهیه نشده است

در این هنگام خبرنگار هنرنیوز از وجود آثار ایرانی در این فهرست پرسید که رییس ایکوم ایران محیط طباطبایی با اشاره به این که در ایران اکنون جنگی رخ نداده که اموال فرهنگی به غارت برود، توضیح داد: کتاب قرمز را باید هر کشوری تهیه کند. کمیته ایکوم ایران هم از اداره اموال فرهنگی سازمان میراث فرهنگی خواسته که این فهرست را در اختیار ایکوم بگذارد تا این کتاب منتشر شود و ایکوم جهانی از سرقت‌های احتمالی و ... مطلع شود. پس ضروری است که اداره اموال فرهنگی میراث فرهنگی زودتر این فهرست را تهیه کند.

«هانس مارتین هینز» همچنین با اشاره به این که داستان این موفقیت شاید خیلی هم کامل نباشد، گفت: اما به هرحال تا حدودی جواب داده و توانسته‌ایم بسیاری از اموال را به کشورهای خودشان بازگردانیم.

خلبانان به تصاویر ماهواره‌ای ارسالی احترام گذاشتند

وی از دست‌یافته‌های جدید ایکوم در مورد جنگ خبرداد و اظهار کرد: ایکوم نمی‌تواند وارد منطقه جنگی شود و بگوید چه کاری انجام دادنش صحیح است مخصوصاً در جنگ‌های خاورمیانه و افریقای شمالی که معمولاً از نوع بمباران هوایی است. برای جلوگیری از این فجایع ایکوم کار جالبی کرده است. به خلبان‌های نیروهای هوایی کشورهای جنگ کننده یکسری تصاویر ماهواره‌ای ارسال کردیم که مطابق این تصاویر ماهواره‌ای یکسری جاها کاخ، بناهای تاریخی و موزه اعلام شد و از انها درخواست کردیم این مناطق را بمباران نکنند. این کار در لیبی موفق بود و وقتی که جنگ لیبی تمام شد تصاویری که به دستمان رسید با تصاویر ماهواره‌ای که ارسال کرده بودیم مطابقت داشت و نشان می‌داد خلبان‌ها به ابنیه تاریخی احترام گذاشتند و واقعا آنها را بمباران نکردند.

لیبی خوش شانس؛ عمان بدشانس

رییس ایکوم جهانی گفت: ما در لیبی واقعاً موفق عمل کردیم اما در یمن چنین موفقیتی نداشتیم. به هر حال در مناطق دیگر این شانس را داشتیم که تا حدودی به کمک تصاویر ماهواره‌ای و با کمک خلبانان بناها و موزه ها را از گزند جنگ در امان نگه داریم. و از این متد در سایر جنگ های هوایی هم بهره خواهیم برد.

نگهداری اشیا کشورجنگ‌زده در کشوری دیگر

وی توضیح داد: یکی دیگر از کارهایی که انجام شده طرحی است برای کمک به اشیا موزه‌های مناطق جنگی، به این شکل که اشیا موزه‌های مناطق جنگی برای یک مدت معین به یک کشور امن سپرده می‌شود و پس از خاتمه جنگ اشیا موزه مذکور بازگردانده می شود.

محیط طباطبایی هم اظهار کرد: با پیشرفت تکنولوژی از سال ۲۰۰۰ به این طرف سازمان یونسکو چه در افغانستان و چه در عراق از مراکز فرهنگی استعلام گرفت  و این مناطق به جنگنده‌ها اعلام شد. در خود حملات هیچ تخریبی متوجه موزه ها نشد بلکه اثار موزه‌ای در غارت‌ها و تخریب‌های بعدی از بین رفت.

هنر نیوز