گفتگوی اختصاصی هنرنیوز با دبیر بیست و یکمین دوره جایزه جهانی کتاب؛
برخی از محققان ما قربانی ضعف دیپلماسی فرهنگی شدند
19 بهمن 1392 ساعت 11:07
محمدرضا وصفی دبیر بیست و یکمین دوره جایزه جهانی کتاب گفت: اتفاقاتی که در سالیان اخیر افتاده بی سیاستی دستگاه های فرهنگی ما را در خارج از کشور می رساند و اینکه نتوانستیم از زیر ساخت های لازم برای دیپلماسی فرهنگی استفاده کنیم چراکه این طور افراد می توانند سفرای ایران بشوند.
وصفی که چندی پیش در نشست خبری جایزه کتاب سال به هنرنیوز گفته بود «ما در را بر روی یارشاطر و سید حسین نصر نبسته ایم» در گفتگوی اختصاصی با هنرنیوز در پاسخ به این پرسش که «با توجه به جایگاه علمی و رتبه درخشان دانشنامه ایرانیکا و منزلت پروفسور احسان یارشاطر در این جایگاه و اینکه مدتهاست در دولت جدید از افتراق مدیریت سیاسی از کارهای علمی صحبت می شود؛ آیا محدودیتی برای حضور ایشان و آثارشان در ایران قائل هستید؟» اظهار داشت: برخی افراد برای اینکه به ایران بیایند خودشان محدودیت هایی دارند و البته گاه نیز این محدودیت ها دو طرفه است؛ ما گاهی با آثار علمی شاخصی مواجه می شویم و از پژوهشگر آن اثر وعدت می کنیم که در داخل کشور حضور پیدا کند اما به علل عدیده ای که بخشی از آن مربوط به خود آن افراد است نمی توانند در ایران حضور یابند؛ در دست کم یازده سالی که بنده دبیر جایزه جهانی بودم، این افراد با وجود آنکه چهره های ممتازی هستند و به ایران دعوت هم شدند اما اغلب بنا به اقتضائات نتوانستند حضور یابند.
وی در توضیح این مطلب افزود: اما در بحث دیده بانی جمیع آثار موجود در حوزه های مطالعات اسلامی، شرق شناسی و ایران شناسی باید بگوییم که ما همه این آثار را رصد کرده ایم و خود من ایرانیکای به زبان آلمانی را شخصا از آلمان به ایران آوردم و در آلمان آنجا به کرسی ایرانشناسی در دانشگاه برلین رفتم و با خانمی که در آنجا بر روی ایرانیکا کار می کردند و خود حقوقدان بوده و حوزه مطالعات وی دوره ساسانی بود صحبت کردم که برای حضور و دریافت جایزه جهانی کتاب سال به ایران بیایند لیکن ایشان به اقتضای شرایط تصمیم گرفتند به ایران نیایند.
دبیر بیست و یکمین دوره جایزه جهانی کتاب درباره اتخاذ رویکردهای موجود بر بررسی آثار شرق شناسانه و ایران شناسانه با توجه به نگاه ادروارد سعید و امثالهم و دعوت از حامد الگار در سال گذشته، تصریح کرد: اگر رویکرد ما ضد شرق شناسی بود دیگر جایزه جهانی نداشتیم ؛ما اتفاقا یک سر فصل جدید باز کردیم که همه شرق شناسان را نباید با چوب اینکه پشتیبان فرهنگ استعمار هستند نواخت و این جایزه ثابت کرد که هستند کسانی که عاشق حوزه فرهنگ ایرانند و از سر عشقان این مطالعات را انجام میدهند وگرنه ما از آنها پشتیبانی مالی نمی کنیم.
وی با تاکید بر اینکه عرب و ترک دائما برای اینگونه فعالیت ها هزینه می کنند گفت: ما به طور مکرر مثل ترکیه و عرب ها بر روی مطالعات شرق شناسان درباره ایران هزینه نمی کنیم و آنها خود علاقه مند به مطالعه هستند؛ بسیاری دپارتمان ها در گذشته کرسی زبان فارسی بودند اما الان به ترکی یا عربی برگردانده شدند لذا کسانیکه در غرب هنوز بر روی ایران قلم می زنند غنیمت هستند، غنیمت هایی که از روی عشقشان کار می کنند و هیچ انگیزه خارجی درباره آنها نیست که بخواهد آنها را ترغیب به این مطالعات کند.
وصفی با اشاره به رویه نادرست ایران در قبال دیپلماسی فرهنگی بیان داشت: اتفاقاتی که در سالیان اخیر افتاده بی سیاستی دستگاه های فرهنگی ما را در خارج از کشور می رساند و اینکه نتوانستیم از زیر ساخت های لازم برای دیپلماسی فرهنگی استفاده کنیم چراکه این طور افراد می توانند سفرای ایران بشوند.
وی افزود: به هر حال ما حداقل ها را در جایزه جهانی کتاب سال ایجاد کردیم و تنها کشور اسلامی هستیم که به مطالعات اسلامی،ایرانشناسی و شرق شناسی جایزه می دهد و اگر کشور اسلامی دیگری این کار را می کند دین، اندیشه و ملاحظات سیاسی را در نظر می گیرد امابرای ما اصلا این موارد مهم نیست بلکه برای ما آکادمیک بودن و علمی بودن اثر مهم است و می گوییم تو اگر آیینه داری پس اثر تو باید درستی و شفافیت را نشان بدهد؛ ما در حوزه تمدنی این حداقل ایمان را داریم که اندوخته ها و داشته های کهنمان واقعا چیزی نیست که در آن زنگاری باشد و نمی خواهیم کسی بیاید و فرهنگ ما را با زنگار نشان بدهد بلکه اگر آن چه هست را نشان بدهد برای ما بسیار ارزشمند است.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا برای حضور محققانی از مرکز مطاعات اسماعیلیه در لندن، دانشگاه آغاخان، بنیاد سورس و دانشگاه سوآس با توجه به فضای فکری بعد از سال ۸۸ محدودست هایی وجود دارد یا خیر؟ توضیح داد: هیچ محدودیتی وجود ندارد کما اینکه ما شش یا هفت سال پیش اصلا اثر برگزیده از پژهشگران مرکز مطالعات اسماعیلیه در لندن داشتیم که کتابی درباره امیرالمونین (ع) بود.
وی در خاتمه خاطرنشان ساخت: در همین دوره هم ما کتابی درباره ناصر خسرو داریم که توسط پژوهشگری تالیف شده است که با مرکز مطالعات اسماعیلیه کار می کند اما برای ما این مهم است که اثر علمی باشد؛ زیرا که ما ناصرخسرو را پیش از آنکه اسماعیلی بدانیم متعلق به این سرزمین می دانیم و اینکه به هرحال بخشی از فرهنگ و تمدن این سرزمین است و امروز همانطور که ناصر خسرو در دانشگاه های ما تدریس می شود اگر کسی بر شناخت او و آثارش کار خوبی انجام دهد در هرکجای جهان و با هر اندیشه و اعتقادی که باشد، حتما مورد پاسداشت قرار می گیرد.
کد خبر: 69069
آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcjhyem.uqehmzsffu.html
هنر نیوز
http://www.honarnews.com