هنر نیوز - جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک از همدان تا همدان

جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک از همدان تا همدان

پس از پایان جنگ تحميلي در سال 1368 گروهي از كودكان و نوجوانان در شهر همدان چند نمايش را با موضوعات مختلف از جمله جنگ؛ پيامدهاي بمباران مناطق مسكوني بر روي صحنه بردند كه اين آثار توجه افكار عمومي را به خود جلب كرد و همين حركت بنيان و شالوده برگزاري جشنواره‌هاي تئاتر كودك و نوجوان شد.
جشنواره نخست با عنوان«اميد» در مهرماه 1370 و باحضور 6گروهنمايشي از سراسر كشور در همدان برگزار شد كه در زمان خود به عنوان حركتي فرهنگي وهنري در سراسر كشور انعكاس خوبي داشت.
برگزاري جشنواره هاي دوم تا نهم با وجود مشكلات مالي و تامين بودجه جشنواره به طور پيوسته تا سال 78 در همدان ادامه يافت و هر ساله نيز با افزايش سطح كيفي و كمي جشنواره و آثار شركت كننده (همچون برگزاري همايش تئاتر كودك و نوجوان با حضور جمعي از استادان و كارشناسان تئاتر كودك و نوجوان؛ برپايي نخستين سمينار ادبيات كودك و نوجوان؛ برگزاري سخنراني هاي تخصصي و علمي درباره تئاتر كودك و نوجوان؛ و همچنين توجه به داوري كودكان و نوجوانان) به شكل تخصصي تري نسبت به سال هاي قبل برگزار شد. به طوري كه در دوره هشتم با برپايي جلسه هاي نقد و تحليل نمايش‌هاي بخش مسابقه و همچنين انتشار نشريه روزانه و نشر مقاله تخصصي در خصوص تئاتر كودك و نوجوان با استقبال شركت كنندگان در جشنواره روبرو شد.

بی اعتنایی برخی مدیران در استان همدان و بی مهری به جشنواره
اما جابجايي مديران در اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي همدان و بي اعتنايي مديران جديد به تئاتر باعث شد تا جشنواره اي كه به نام همدان شكل گرفته بود؛ از اين شهر به شهر ديگري منتقل شود و جشنواره دهم و يازدهم به‌ترتيب در ارگ جديد بم و شهر زاهدان برگزار شود و جشنواره دواردهم نيز در سال 80 در شهر گچساران پيش بيني و در سال81 برگزار شد. سال82؛83؛84 نيز به دليل نبود حامي مالي جشنواره برگزار نشد. از سال 85 تا 88 برگزاري جشنواره در اصفهان ادامه يافت و جشنواره 17 به زادگاه خود همدان بازگشت و براي اولين بار به شكل بين‌المللي برگزار گرديد و امسال نيز جشنواره بين المللي تئاتر كودك قرار است در همدان برگزار شود تا هم پاسخي به مطالبات هنرمندان بخصوص جامعه تئاتري استان باشد و هم به عقيده بعضي مسولان فرصت مناسبي باشد تا كودكان و نوجوانان مسلمان؛ با ايمان و با نشاط بسياري از مفاهيم مورد نياز را از طريق زبان هنر فرا بگيرند. كه البته با داشتن صرفا چنين عقيده‌اي از سوي مسولان انتظار مي‌رود در آينده ي نه چندان دور جشنواره بين المللي تئاتر كودك يا جنبه داخلي پيدا كند و يا در صورت بين المللي بودن در حد چند كشور اسلامي خواهد بود.
جالب است اظهار نظر برخی از مسوولان استان همدان به گونه‌ای است که چندان موافق حضور چنین فعالیت‌های فرهنگی در کشور نیستند؛ یک مقام مذهبی در اظهار نظری درباره جشنواره فیلم کودک که از همدان رخت بربست عنوان داشته که «متاسفانه در برخي از صحنه هاي جشنواره فيلم كودك شاهد مواردي چون زير سوال بردن حجاب؛ اختلاط دختر و پسر و همچنين حضور برخي از هنرمندان باوضعيت نامطلوب در استان از ديگر مواردي بود كه با اصول مردم متدين همدان سنخيتنداشت و از برگزاري جشنواره به عنوان بهترين فرصت براي اشاعه اصل مهم امر به معروف و نهي از منكر بهره گرفته نشد.»
ايشان همچنين بر اين عقيده اند كه به هزينه‌هاي ميلياردي در طول اين 3 سال ميزباني همدان صرف موضوعاتي شد كه معلوم نيست حاصلي در بر داشته باشد و برگزاري اين جشنواره در استان جز صرف بودجه فرهنگي براي كاري كه چند روزي فضاي تبليغي ايجاد مي‌كند؛ دستاورد ديگري ندارد. در صورتي كه مي‌توان اين بودجه‌ها را در ديگر بخش ها هزينه كرد.
البته باوجود چنين فضايي در استان كساني هم بر اين باورند كه همدان در فراهم كردن زيرساخت‌هاي فرهنگي از تراز بالايي برخوردار است و با وضعيت سطح مديريتي استان مي‌توان به راحتي جشنواره هاي كشوري و بين المللي را در اين استان برگزار كرد. معاون استانداري همدان در گفتگو با فارس بيان داشت كه جشنواره فيلم كودك جشنواره اي بي روح ؛ مرده و به هم ريخته بود كه پس از محول شدن به همدان احيا شد.

اولويت استان جشنواره بين المللي تئاتر كودكو نوجوان است

به هر حال جامعه هنري و خصوصا تئاتر استان مصمم بر اجراي جشنواره بين المللي تئاتر كودك است به طوري كه مجيد فروتن معاون فرهنگي و هنري اداره كل ارشاد اسلامي استان در گفتگو با فارس بيان داشت كه «شان و جذابيت جشنواره تئاتر كودك و نوجوان كمتر از جشنواره فيلم كودك و نوجوان نيست و در مواردي از عظمت بالاتري نيز برخوردار است و در حال حاضر اولويت استان جشنواره بين المللي تئاتر كودكو نوجوان است». از طرفی سطح كارهاي ارسالي از استان همدان در طول 17دوره برگزاری جشنواره نشان از ضعیف بودن کارها دارد به طوری که در سال گذشته از همدان 2نمایش در جشنواره حضور داشتند اما متاسفانه مقامی کسب نشد».

آنچه امروز تئاتر کشور را درگیر کرده است؛ نابسامانی‌های تئاتر در کل کشور است
همچنین «کیانوش بهروزپور» مسول انجمن نمایش استان همدان نیز بزرگترین مشکل تئاتر چه در سطح استان بلکه در کشور را جدی گرفته نشدن تئاتر از سوی مسولان عنوان کرد و افزود: «ضعف کاری هنرمندان در آثار نمایشی نیز از دیگر مسائل و مشکلات عرصه تئاتر به شمار می‌رود که نیازمند برگزاری کلاس های آموزشی است. هرچند کارگاه آموزشی مستلزم هزینه است و بودجه ای برای این کار اختصاص نمی‌یابد». ایشان در ادامه بیان داشت: «آنچه امروز تئاتر کشور را درگیر کرده است؛ نابسامانی‌های تئاتر در کل کشور است.به طوری که کارگردانان نمی دانند چه کارهایی برعهده انجمن نمایشی و چه کارهایی بر عهده ارشاد است که این خود موجب نابسامانی هایی می شود». وی همچنین با اشاره به حمایت مادی و معنوی از عوامل تئاتر نیز گفت: «فعالان عرصه تئاتر در خصوص حمایت مادی با بیان عدم داشتن بودجه کافی قانع می شوند؛ اما حمایت‌های معنوی باید بیش از اینها باشد.»
البته بنابر صحبت های مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان، ارشاد در حوزه تئاتر به جایی بدهکار نیست و اگر بدهی هم بوده پرداخت شده است. وی در خصوص تعهدات و قراردادهای جشنواره فیلم کودک نیز ابراز داشت، قبل از انجام هر برنامه ای قراردادی بسته می شود و در جشنواره فیلم کودک نیز تعهداتی ایجاد شدکه در هیچکدام ارشاد طرف قرارداد نیست و تفاهم نامه ها همواره با فارابی است.
رضا فیاضی بازیگر و کارگردان تئاتر نیز معتقد است یکی از آفت های این جشنواره در حاشیه بودن هنرمندان با سابقه تئاتر کودک است و اظهار امیدواری کردکه در دوره های آینده در جشنواره تئاتر کودک و نوجوان شرایط مساعدتری برای حضور وشرکت هنرمندان پیشکسوت فراهم شود و در این عرصه رقابت بین المللی، محلی برای حضورداشته باشند.

حمیدرضا مقدم