هنر نیوز - نیاوران را که به آجیل‌فروشان اجاره ندادیم!

مدیر کل موزه ها و اموال منقول تاریخی می‌گوید: ما کاخ نیاوران را دو شب گذشته به یکسری آجیل‌فروش یا لباس فروش که اجاره ندادیم تا درآمد داشته باشیم. ایجاد یک اتفاق فرهنگی، ایجاد یک درآمد را به دنبال داشت، اشکالی هم ندارد.

به گزارش هنرنیوز؛ اگر میراث فرهنگی در دولت نهم و دهم را به محلی برای آزمون و خطای تصمیمات دولت برای انتقال پایتخت و سپردن سه اثر نفیس به شرکت خصوصی و خروج هر روزه آثار از ثبت و به زیر آب رفتن هزاران اثر تاریخی بر اثر سدسازی می‌شناسیم، میراث فرهنگی در دولت یازدهم را نیز باید دست به گریبان موضوعی به نام درآمدزایی و خصوصی سازی دانست. هنوز مهر انتصاب دومین رییس سازمان میراث فرهنگی در دولت یازدهم خشک نشده بود که در مراسم افتتاح سرای عامری‌ها، یکی از سه بنای نفیسی که در دوره بقایی به شرکت خصوصی سپرده شده بود، او از ابراز تمایلش برای واگذاری کلیه بناها به جز آثار ثبت جهانی به بخش خصوصی خبرداد. اتفاقی که جریان فکری همراه کننده آن به تسریعش کمک کردند تا آنجا که پس از گذشت بیش از دوسال از شکل‌گیری ساختار مدیریتی جدید هنوز تکلیف نفایس و تعریف آن مشخص نیست و از سویی هر روز خبر جدیدی در حوزه میراث فرهنگی با تأییدیه‌‌ها و تکذیبه‌هایی چون ایجاد بورس اشیا فرهنگی- تاریخی مجاز، سپردن کاوش‌ها به بخش خصوصی ، ایجاد سازه جدید در عرصه‌ها برای شکل‌گیری دفاتر فروش اجناس فرهنگی و... شنیده می‌شود. و البته به این‌ فهرست باید مورد آخری را هم اضافه کرد، برگزاری کنسرت های موسیقی یا نمایشگاههایی با اجناس مختلف در محیط‌های تاریخی که مخالفان و موافقان خاص خود را دارد.

حال با توجه به اتفاقات اخیر در اجرای کنسرت و رونمایی از آلبوم‌های موسیقی «چارتار» در مجموعه تاریخی – فرهنگی نیاوران که شبی پر از هرج‌ومرج و بی‌برنامگی را برای این مجموعه رقم زده است. محمد رضا کارگر – مدیر کل موزه‌ها – توضیحاتی را در این زمینه می‌دهد.

مدیر اداره کل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی معتقد است که با توجه به طبقه‌بندی که نسبت به بناهای تاریخی در میراث فرهنگی وجود دارد‌، نمی‌توان گفت همه ضوابط و شرایطی را که باید برای بناهایی مانند کاخ گلستان یا میدان نقش جهان در نظر می‌گیریم، باید برای کاخ نیاوران هم در نظر بگیریم.

محمدرضا کارگر این اقدام را تغییری مثبت در مجموعه‌های تاریخی می‌داند، تغییری که برای موزه‌ها اهمیت دارد، حتی در شرایطی که موزه‌ها بُعد تجاری بگیرند.

شرایط کاخ نیاوران فرق می‌کند

وی اظهار می‌کند: کاخ نیاوران بنایی با مصالح بتن آرمه و قدمتی به اندازه نیمی از عمر شهر تهران با حدود ۵۰ سال است و حتی در مقابل زلزله ۹ درجه ریشتر مقاوم است، در حالی که درباره‌ی عالی‌قاپو و کاخ گلستان نسبت به زلزله هیچ گاه صحبت نشده است و جنس‌شان از خشت و آجر است. به همین دلیل اگر بخواهیم این بناها را با یک نگاه ببینیم اشتباه است. پس نمی‌توان گفت همان ضوابط و شرایط برای کاخ گلستان یا نیاوران باید استفاده شود.

او با اشاره به برنامه‌هایی که در محوطه‌های تاریخی مانند آکروپلیس یا کلوزه در رم انجام می‌شود،می افزاید: همان طور که آن‌ها استانداردهایی را برای برگزاری چنین برنامه‌هایی دارند، قطعا در نیاوران هم استانداردهای مورد نیاز تامین شده‌اند. اگر در برنامه دو شب گذشته نیاوران یک شاخه درخت شکسته یا چمنی لگد شده است‌، می‌توان گفت که اتفاق بدی رخ داده است اما آن رخ نداده است.

او در ادامه خبرنگاران را جزو اقشاری می داند که با حضور مردم در مجموعه‌های تاریخی مخالفند و می‌گوید: حضور مردم وقتی مدیریت شود هیچ اشکالی ندارد.

این در حالی است ک همه‌ی مباحث مطرح شده درباره‌ی اتفاقات رخ داده بیشتر از دید خبرنگاران موسیقی یعنی افرادی مانند مردم عادی که چندان درباره‌ی آثار تاریخی و مواردی که به آثار تاریخی آسیب نمی‌زند یا ضوابط و شرایط حضور مردم در بناهای اطلاعات ندارند، مطرح شد.

کارگر در ادامه وضعیت فضای سبز کاخ نیاوران را با استادیوم آزادی که بازیکنان روی آن ۹۰ دقیقه می‌دوند،‌ مقایسه می‌کند و ادامه می دهد: وقتی که می‌دانید اگر از یک روز قبل به چمن آب ندهید، تا مدت زمان خاصی هیچ مشکلی برای چمن پیش نمی‌آید و کاملا شرایط حفاظت رعایت می‌شود، هیچ مشکلی برای فضای سبز کاخ نیاوران نیز به وجود نمی‌آید و در واقع شرایط حفاظتی برای چنین برنامه‌ای تدارک دیده می‌شود، بنابراین چمن صبح امروز با چمن دو روز گذشته در کاخ نیاوران هیچ تفاوتی ندارد.

مدیر سابق موزه ملی ایران با تاکید بر اینکه باید میراث فرهنگی به درد مردم بخورد، می‌گوید: در ایام عید روزانه حدود سه هزار نفر از کاخ نیاوران بازدید می‌کردند و دوبرابر آن روزانه در کاخ گلستان حضور داشتند، بنابراین حضور مردم را داریم. وقتی مردم قوانین را می‌دانند، وقتی که سیستم‌ها کنترل می‌کند و برای حضور این جمعیت برنامه‌ریزی‌ می‌شود، هیچ مساله‌ای به وجود نمی‌آید. فقط یک نگاه دیگر داریم و این است که هزار نفر برای یک اتفاق فرهنگی در یک مجموعه تاریخی جمع می‌شوند که اتفاق خوبی است.

کارگر با بیان این‌‌که اگر امکان بدهیم که هر نوع آسیبی به این بنای تاریخی وارد می‌شود، در برنامه‌ی بعدی تجدید نظر می‌کنیم، تاکیدمی‌کند : با این وجود تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر آسیب از مجموعه کاخ نیاوران نداشته‌ایم.

او با بیان اینکه باید فضا را برای حضور مردم باز کنیم، گفت: باید فضای این مجموعه‌ها به گونه‌ای آماده شوند تا مردم از شش تا ۹ صبح فقط باغ سعدآباد را ببیند. این اتفاق چیز خاصی نیست،‌ مردم باید یاد بگیرند که چگونه از فضای کاخ‌ها استفاده کنند.

مسئولان میراث فرهنگی درست سرجای خود نشسته‌اند

او با بیان اینکه ما در کشورمان با هر نوع تغییری مقابله می‌کنیم، ادامه می دهد: چرا زمانی که مطمئن هستیم مدیران کنونی میراث فرهنگی به مراتب آگاه‌تر از هر فردی نسبت به میراث فرهنگی هستند و همه مسائل را می‌شناسند‌ و در جای خود دقیقا نشسته‌اند، برابر تغییرات گارد می‌گیریم. اگر برای انجام یکسری تغییرات تصمیماتی گرفته می‌شود حتما به تمام مسائل فکر شده است. میراث فرهنگی بخشی از زندگی مردم است مردم باید با آن تعامل ایجاد کنند.

او با تاکید بر اینکه حفاظت از یک محوطه تاریخی به معنای راه ندادن مردم نیست‌، می‌گوید: اگر بتوانیم حفاظت را برقرار کنیم و مردم را نیز راه دهیم، هنر کرده‌ایم. با ایجاد امنیت باید زندگی مردم نیز ادامه داشته باشد. به عنوان مثال اگر زمانی رئیس جمهور یک کشور بخواهد به ایران بیاید‌، این هنرما نیست که همه مردم را خانه نشین کنیم تا آن رئیس جمهور سالم در تردد کند، بلکه کار هنرمندانه این است که مردم کار خود را انجام دهند و آن رئیس جمهور هم یک هفته در کشور به کارهایش رسیدگی کند. این امنیت محصول یک کارمدیریتی شده است.

وی اضافه می‌کند : ما باید مدعی باشیم که حدود ۲ هزار نفر از کاخ گلستان دیدن کرده‌اند و هیچ آسیبی به این مجموعه وارد نشده است. ما می‌توانیم برنامه‌های متنوع را در مجموعه برقرار کنیم.

او مجموعه نیاوران را یک مجموعه مدرن در تهران می داند و می‌گوید: این مجموعه مانند کاخ بیستون نیست که نتوانیم چنین اقداماتی را در آن انجام دهیم. با این وجود همه ما در کنار هم می‌توانیم یک تغییر مثبت ایجاد کنیم. به این موضوع باید بیش از منافع حرفه‌ای خود توجه کنیم.

دکه‌‌های فروش لباس و صنایع دستی را از مجموعه‌ها جمع کردیم

مدیر اداره کل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی ادامه می دهد: در حال حاضر همه موزه‌ها به سیستم‌های مداربسته پیشرفته مجهز شده‌اند در حالی که در طول ده سال گذشته چنین اتفاقاتی نبود، اما ما آن را ایجاد کردیم، امروز فضاهای سبز را نجات کردیم. امروز در مجموعه سعدآباد آن همه دکه فروش لباس‌، پارچه و صنایع دستی را جمع کرده‌ایم، همه ساختمان‌ها در حال تبدیل به موزه هستند، این تلاش‌های اصلی ماست که انجام می دهیم، حال اگر برنامه‌ای هم بود که حضور مردم را به دنبال داشت،‌ این باعث افتخار ماست، که توانستیم مردم را پذیرا باشیم، یک اتفاق فرهنگی ایجاد شود.

کارگر در ادامه به بحث درآمدزایی برای موزه‌ها اشارهمی‌کند و می‌گوید: اگر ما در جهت چارچوب حرکت کنیم چه اشکالی دارد که بخواهیم برای موزه‌ها درآمد زایی داشته باشیم . امروز اقتصادی شدن فرهنگ و هنر در موزه‌هایی مانند موزه‌های لور، متروپولیتن و بریتانیا‌ وجود دارد این یک هنر است که بتوانیم درآمد مشروع علمی برای مجموعه‌های خود ایجاد کنیم و این درآمد چه بهتر که با حضور مردم ایجاد شود.

نیاوران را که به آجیل‌فروشان اجاره ندادیم

او تاکید می‌کند : ما کاخ نیاوران را دو شب گذشته به یکسری آجیل‌فروش یا لباس فروش که اجاره ندادیم تا درآمد داشته باشیم. ایجاد یک اتفاق فرهنگی، ایجاد یک درآمد را به دنبال داشت، اشکالی ندارد.

وی همچنین با بیان اینکه در حدود یک سال گذشته هر دو هفته یک موزه در کشور ایجاد می‌شود،می‌گوید: باید این آمار را به هر هفته دو موزه تبدیل کنیم و در کنار آن به این قضیه نیز باید توجه کنیم که این موزه‌ها نمی‌توانند آویزان بودجه دولت باشند، بلکه باید راهکاری داشته باشند تا روی پای خود بایستند.

مدیر اداره کل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی اظهار می‌کند: ما زمانی موفق هستیم که در همه این موزه‌ها ۱۰ هزار نفر رفت و آمد داشته باشند و بتوانیم مردم را مدیریت کنیم. مردم هم دارای شعور هستند. وقتی به مردم احترام می گذاریم مردم هم به خواست و قانون احترام می‌گذارند. اگر در جریان یک تغییر یک ناهنجاری کوچک هم دیدیم، سعی می‌کنیم آن را حل کنیم،‌ اما تا امروز آن را ندیده‌ایم.

مسئول همه‌ی اتفاقات من هستم

کارگر تاکید می‌کند: من شخصا این مسئولیت را می‌پذیرم، این تغییر نگاه محصول نگاه من در حوزه ی وزه‌های کشور است و هیچ کس دیگر هم در آن دخالت ندارد. اگر در موزه‌ها کشور چنین نگاهی وجود دارد سیاست من است اگر در کاخ نیاوران چنین اتفاقی رخ داده است با نظر من و ناشی از سیاست‌های من است و مدیر آن مجموعه هم هیچ تقصیری ندارد و از این مساله دفاع می کنم و شخصا مسئولیت آن را برعهده می‌گیرم.

برگزاری این اتفاقات فرهنگی را ادامه می‌دهم

وی با تاکید بر این‌که دربرنامه‌های آینده‌اش این اقدام یعنی برگزاری چنین برنامه‌های فرهنگی در مجموعه‌های میراث فرهنگی را ادامه می‌دهد، می افزاید: نباید از بحث اجاره دادن محوطه استفاده کرد. بلکه یک مجموعه فرهنگی برای انجام اتفاقی فرهنگی در یک بنای فرهنگی حاضر است به میراث فرهنگی پول بدهد، قطعا چنین کارهایی رایگان نیست. نباید گفت که محوطه را اجاره داده‌ایم.

او تصریح می‌کند : این پول در حساب درآمدهای دولت ریخته می‌شود و معادلش را دولت به سازمان میراث فرهنگی پرداخت می‌کند و سازمان نیز معادل آن را در موزه‌ها هزینه می‌کند و حتی اگر نیاوران به پولی نیاز داشته باشد درحد نیاز نیاوران به این بنای تاریخی اعتبار می‌دهیم و حتی به بخشی به موزه‌های محروم داده می‌شود.

کارگر در پایان می‌گوید: هیچ اطلاع و حضور ذهنی از میزان پولی که برای برگزاری مراسم رونمایی از آلبوم چارتار پرداخت شده، ندارم.