توسط مرکز پژوهشی میراق مکتوب؛

«سه رساله از ثابت بن قره» منتشر شد

7 تير 1393 ساعت 16:04

ظهور تمدن اسلامی در زمان و مکانی ویژه، موجب شد تا ملل، اقوام و پیروان ادیان مختلفی در شکوفایی آن نقش داشته باشند.

 سهم اعراب در ایجاد زبان مشترک، نقش یونانی مآبان در گسترش فلسفه و علوم طبیعی، و تأثیر ایرانیان در نظام های اداری، علوم مختلف و نیز آداب و اخلاق از جمله مؤلفه های مهم و اساسی مؤثر در شکوفایی این تمدن هستند.
ثابت بن قره حرانی (د. ۲۸۸ ق) یکی از این شخصیت ها بود که تأثیر فعالیت های علمی او بر شاخه های مختلف، تا چندین نسل پس از او به روشنی نمایان است. تسلط ثابت بر زبان شناسی زمان خود چنان بود که آثار او در کنار دقت علمی بسیار، ظاهری برازنده داشت. فعالیت های ثابت در عرصۀ ترجمۀ متون علمی، مرحله ای را رقم زد که در آن، مترجمان محقق، جانشین مترجمان عالم شده بودند. در این مرحله، اگر ترجمه ای انجام می شد، یا در ادامۀ مسیر پژوهشی بود که قبلاً آغاز شده بود یا آغازگر پژوهشی بود که در آینده به نتیجه می رسیددر این کتاب تصویر نسخۀ خطی مجموعه ای از آثار ثابت قره که هم اکنون با شمارۀ ۹۴۸ در کتابخانۀ کوپرولو، در استانبول ترکیه، نگهداری می شود تقدیم پژوهندگان تاریخ علم دورۀ اسلامی شده است. این مجموعه شامل سه رساله از ثابت است که دو رسالۀ نخست در نجوم و سومی در ریاضی نوشته شده است.رسالۀ نخست کتاب حاضر «کتاب فی آلات الساعات التی تسمّی رخامات» یکی از بهترین و مهم ترین آثار دوره اسلامی درباره ساعت های آفتابی است. دومین رساله «قول فی ایضاح الوجه الذی ذکر بطلمیوس انّ به استخرج من تقدّمه مسیرات القمر الدوریه و هی المستویه» نام دارد و مسایل نجومی را بررسی می کند.
رساله پایانی «کتاب فی عمل شکل مجسّم ذی اربع عشر قاعده تحیط به کرة معلومه» نام دارد و درباره ساختن یک چهارده وجهی نیمه منتظم بحث می کند.افزون بر مقدمه، فهرستی از اعلام و اصطلاحات توضیح داده شده است.
سه رساله از ثابت بن قره (ساعت های آفتابی، حرکت خورشید و ماه، چهارده وجهی محاط در کره) نسخه برگردان به قطع اصلی نسخۀ خطی به شماره ۹۴۸ کتابخانه کوپرولو (استانبول) کتابت ۳۷۰ هـ با مقدمۀ پویان رضوانی در ۱۲۴ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه، قطع وزیری و به بهای ۱۳۰۰۰۰ ریال در سال ۱۳۹۳ از سوی مرکز پژوهشی میراث مکتوب و با همکاری پژوهشکدۀ تاریخ علم دانشگاه تهران منتشر شده است.

کد خبر: 72948

آدرس مطلب: http://www.honarnews.com/vdcjohea.uqe8xzsffu.html