هنر نیوز - مستند سازان منتظر دستور مدیران خنثی نباشند و آتش به اختیار کنند! / مشکل مستندسازان ما دربخش «مدیریتی» است

مستند سازان منتظر دستور مدیران خنثی نباشند و آتش به اختیار کنند! / مشکل مستندسازان ما دربخش «مدیریتی» است

محمد تقی فهیم معتقد است توصیه رهبری در مورد «آتش به اختیار» در حوزه مستند سازی این است که این فیلمسازان منتظر دستور مدیران خنثی نباشند چرا که این نوع مدیران تنها در فکر کارکردن در چارچوب اداری کشور هستند و از برخی از مستندها وحشت دارند.

به گزارش هنرنیوز ، شب گذشته بیست و هشتم خردادماه یکصدوشانزدهمین برنامه سینما روایت به نقدو بررسی فیلم مستند «آوانتاژ» که روایتگر شرایط کنونی تعدادی کارتن ‌خواب در حال بهبودی است با حضور محمد کارت کارگردان فیلم ، محمد تقی فهیم و رسول شادمانی مجری – کارشناس در سالن اسوه اختصاص یافت. به تصویر کشیدن آدم های حاشیه جامعه برایم جذاب است «محمد کارت» کارگردان فیلم آوانتاژ که سابقه تولید فیلم های مستند اجتماعی دیگری را هم در پرونده کاری خود دارد با بیان اینکه معمولا برای هر مستند ساز اجتماعی ، به تصویر کشیدن ناهنجارهای اجتماعی جذاب تراست گفت: من اگر قرار است فیلمی بسازم حتما به سراغ آدم های حاشیه ای که زندگی شان برخلاف آرزوهایشان می گذرد خواهم رفت. دوربین آوانتاژ بیشتر شیفته فوتبال است «محمد فهیم» منتقد سینما نیز در این برنامه اعلام کرد: فیلم «آوانتاژ» بین مساله فوتبال و یک کار اجتماعی معلق مانده است اما فیلم از این جهت که انگشت روی پدیده نامیمون جامعه یعنی اعتیاد گذاشته است قابل تقدیر است اما فیلم فاقد ریشه یابی پدیده اعتیاد درمیان آدمها است و به نظر می رسد که دوربین آوانتاژ بیشتر شیفته فوتبال است و این یکی از آسیب جدی این فیلم محسوب می شود. آوانتاژ ، فیلم کم خطری است / «فوتبال» عنصر امید وی ادامه داد: فیلم آوانتاژ ، فیلم کم خطری است و علی رغم ظاهر فیلم که می خواهد مساله اعتیاد را آسیب شناسی کند اما توانایی این کار را ندارد و انگار آدم های این فیلم فارغ از مدیریت و شرایط اجتماعی قرار دارند! و فیلم به چرایی این جماعت که چرا به دام اعتیاد گرفتار شدند توجه ای نمی کند و با وجودی که پدیده اعتیاد «معلول» شرایط اجتماعی است اما فیلم این مساله را «علت» می بیند و به همین دلیل هم، آرمانهای این آدم ها تبدیل به فوتبال می شود درحالی که خود فوتبال پدیده ای است که می بایست در بخشی از سینمای ایران آسیب شناسی شود هر چند که در این فیلم ، فوتبال به عنوان یک عنصر امید برای این آدمها ترسیم می شود. کم خطری این فیلم به دلیل این است که این فیلم سفارش تلویزیون است این کارشناس رسانه ای تصریح کرد: فیلم مستند آوانتاژ به لحاظ فرمیک ، کار جذاب و خوش ساختی است و فیلمساز توانسته به درستی اثرش را جمع و جور کند به طوری که از روایت سنتی عبور کرده و به روایت مدرن رسیده است. اما شاید یکی از دلایل کم خطری این فیلم این باشد که این فیلم سفارش تلویزیون است. با وجودی که هرساله بر تعداد معتادان افزوده می شود اما گویا فیلمساز با این مسائل بیگانه بوده و تنها بیشتر از چند سکانس از رنج ترک کردن اعتیاد به مخاطب نشان نمی دهد و به عمق ماجرا ورود پیدا نمی کند. آوانتاژ جزو فیلم های تحلیلی و فیلم مقاله نیست کارگردان فیلم آوانتاژ در پاسخ به برخی از نقدهای فهیم گفت: این فیلم با تعمد فراوان قصد داشته که به گذشته این آدم ها ورود پیدا نکند چرا که فیلم های زیادی در مورد کارتن خواب ها ساخته شده و گذشته آنان برای من اهمیت نداشته است بلکه زمان حال و آینده آنان برای من در اولویت بود. بنابراین ، این فیلم جزو فیلم های تحلیلی و فیلم مقاله نیست که بخواهد درمورد معتادان واکاوی کند بلکه من حال خوب بهبودی و در مسیر بازپروری آنان را به تصویر کشیدم. پارادوکس کارتن خوابی و فوتبال برایم جذاب بود این مستندساز جوان با بیان اینکه ایده اولیه فیلم مبنی پارادوکس کارتن خوابی و فوتبال برای من جذاب بود اظهار داشت: فوتبال برای این نوع آدمها به مثابه بهتر زندگی کردن است و در فیلم سه سکانس بیشتر به فوتبال نمی پردازد و با وجودی که فوتبال اهمیت خاصی در این فیلم ندارد اما سبب هیجان دسته جمعی می شود و این امر موجب می شود تا فوتبال دارای اهمیت شود و اسم فیلم هم از اصلاحات فوتبالی است که به معنی فرصت است. وی در پاسخ به رسول شادمانی که درمورد نگارش فیلمنامه این فیلم پرسید افزود: من در هیچکدام از فیلم هایم فیلمنامه ندارم چرا که وقتی شما با موضوعات خلق الساعه روبرو هستید نگارش فیلمنامه خیلی نمی تواند کارآمد باشد. من تنها با یک پلات کلی آن هم بعد از تحقیق و پژوهش به سر صحنه می روم. به گفته وی پروسه تولید این فیلم هشت ماه و در 23 جلسه تصویربرداری بنا شده است. فیلم هوشمندانه ساخته و چینش شده است محمد فهیم در بخش دیگری از صحبت های خود که بیشتر به ساختار فیلم اختصاص داشت گفت: فیلم آوانتاژ هوشمندانه ساخته و چینش شده است و ما از همان ابتدای فیلم که از نمای هوایی وارد ساختمان باز پروری می شویم انگار به نوعی از درون یک رویا و یک محیط پاک وارد فضای واقعی و درد ناک اعتیاد می شویم و برخلاف برخی از مستندها که کارگردان فیلم روی اثر سنگینی می کند اما در این فیلم، حضور کارگردان احساس نمی شود و دکوپاژ دوربین به درستی طراحی شده است و کار کشش خوبی دارد . اما در نهایت فیلم دارای پراکنده گویی و تشتت است. وی ادامه داد: انقلاب اسلامی دارای شعارهایی است که یکی از آنان «عدالت اجتماعی» است و فیلمسازان مستند نمی توانند از این مساله به دور باشند اما گویا این فیلم چنین موضوع مهمی را نادیده گرفته است و به سراغ علت و چگونگی ورود این افراد به اعتیاد نمی شود. معتادان با دیدن این فیلم برای ترک اعتیاد به وجد می آیند محمد کارت در بخش دیگری از صحبت های خود اظهار داشت: سوژه اصلی من نشان دادن یکسری معتادهای کارتن خوابی بود که رو به بهبود و بازپروری هستند و فیلم می خواهد امید به زندگی را تقویت کند. معتقدم ترک اعتیاد یک فرایند فردی است و من می خواستم پروسه ترک را راحت نشان دهم تا تشویقی برای دیگر معتادان برای ترک شود. معتادان با دیدن این فیلم برای ترک اعتیاد به وجد می آیند. وی در مورد مشارکت با تلویزیون برای تولید آوانتاژ تصریح کرد: یکی از دلایل من برای مشارکت تلویزیون با این فیلم ، نمایش فیلم در تلویزیون و در سطح گسترده تر از سینما بود. مشکل مستندسازان ما دربخش «مدیریتی» است رسول شادمانی خطاب به فهیم از بدی شرایط اکران این نوع فیلم ها که می تواند بیشتر از صدها سخنرانی و نگارش کتاب تاثیرگذار تر باشد پرسید و گفت چرا همتی برای پخش این نوع فیلمها دیده نمی شود؟ و این منتقد پیشکسوت سینمایی در پاسخ گفت: مشکل مستندسازان ما دربخش «مدیریتی» است و ما هم اکنون تعداد زیادی مستند ساز داریم که می توانند با بهترین مستندسازان دنیا رقابت کنند. از سوی دیگر، تلویزیون میلیاردها تومان هزینه می کند تا سریال تولید کند و الان دو سریال ماه رمضان از جمله سریال های ضعیف و پُراشتباه هستند درحالی که مستند سازان فیلم هایی ساختند که می توانند مخاطبین را در پای گیرنده های تلویزیون حفظ کنند اما اجازه پخش ندارند. فیلمسازان منتظر مدیران خنثی نباشند و «آتش به اختیار» کنند! محمد تقی فهیم به واژه «آتش به اختیار» در مستند سازی اشاره کرد و یادآور شد: توصیه رهبری در مورد آتش به اختیار می تواند مستند سازان را روانه میدان استفاده از سوژه های متعدد بکند تا منتظر مدیران خنثی نباشند چرا که این نوع مدیران تنها در فکر کارکردن در چارچوب اداری کشور هستند و ازپخش خیلی از مستندها وحشت دارند و حتی این بحث آتش بیار می تواند نفوذ در مدیریت فرهنگی ما را افشا کند. مستند سازان ما باید مستندهایی در مورد فرشاد ابراهیمی که تا سالهای اخیر جزو سران اصلی انصار حزب الله بوده اما الان به خارج از کشور فرار کرده و خودش را آدم دموکراتیک و آزادیخواه می داند فیلم بسازد. مستند سازان در پروسه تولید «فندک به اختیار» هم نیستند محمد کارت در پاسخ گفت : معتقدم مستند سازان در پروسه تولید حتی «فندک به اختیار» هم نیستند چه برسد آتش به اختیار؛ چرا که تولید فیلم نیاز به مجوز و هزینه دارد و نمی توان هر کاری را تولید کرد. به گفته این فیلمساز کشورمان ، تلویزیون جایگاه مناسبی برای پخش مستندها دارد و آثار مستند خوب می تواند خیابانها را خلوت کند. رسول شادمانی هم گفت: پخش مستندهای خوب خیلی بهتر از پخش برنامه ای همچون ماه عسل ( با احترام به زحمات کشیده شده برای تولید آن ) است که می خواهند با هزار ترفند مردم را پای تلویزیون بنشاند. قبل از انقلاب مستند سازان ما در اختیار سفارت های خارجی بود فهیم هم در پایان یادآور شد: خوشحالم که ما از دوره ای عبور کردیم که مستندسازان ما دراختیار سفارت های خارجی بودند به گونه ای که معروف ترین فیلم مردم نگاری ایران را امریکایی تولید کردند واولین آموزش های مستند سازی را آلمانی ها به ایرانیان آموختند این درحالی است که امروزه مستند سازی در حیطه و اختیار جوانان کشور است. شادمانی از 11 تیرماه به عنوان برنامه بعدی سینما روایت خبر داد.