در آستانه تاسیس حوزه هنری کودکان و نوجوانان با محمد سرشار رئیس حوزه هنری استان تهران درباره لزوم توجه به نیاز مخاطبان و استفاده از نهادهایی که پیشتر در این حوزه فعالیت کرده اند؛ به گفتگو نشسته ایم.

با تاسیس حوزه هنری کودک و نوجوان تغییر خاصی در سرعت و فرایند توجه به تولیدات کودک در حوزه هنری رخ خواهد داد یا در نتیجه اتفاقاتی کمرنگ را شاهد خواهیم بود که پس از تاسیس مراکز کودک و نوجوان در واحد‌های مختلف ادبیات، موسیقی و کتاب در حوزه هنری شاهد بودیم؟
 
کارنامه عملکرد حوزه هنری نشان می‌دهد که تابه حال در حوزه‌های تخصصی کودک و نوجوان به این گروه از جامعه به شکل غالب و صرف نپرداخته. به عنوان نمونه، تاسیس واحد‌های کودک و نوجوان در مراکز تخصصی حوزه هنری بر اساس حجم عملکرد و میزان موفقیت قابل بررسی است. به عنوان نمونه در مورد ادبیات و در قالب کتاب کودک و نوجوان، اگر در مرکز آفرینش‌های ادبی تاسیس شده، نتیجه یک پیشرفت طبیعی در تولید کتاب برای مخاطب کودک و نوجوان بوده است.
همین‌طور در مرکز هنرهای نمایشی حجم عملکرد برای کودک و نوجوان در اجرای تئاتر و غیره ، یک واحد تئاتر کودک و نوجوان را در آن مرکز شکل داده است. اکنون مرکز موسیقی حوزه هنری هم به سمت تاسیس واحد کودک و نوجوان می‌رود. به هر روی می‌توان گفت؛ ایجاد ساختارهای جدید در حوزه هنری بر مبنای عملکردها بوده است؛ نه یک رخداد فرمایشی.
 
در حوزه ساخت انیمیشن و بازی‌های رایانه ای دچار مشکلات جدی هستیم. در واقع این دو حوزه مرتبط با کودک و نوجوان هرگر سرمایه کافی برای تولید کیفی محصولاتی ازین دست را نداشته اند؛ در میان اهداف حوزه هنری کودک و نوجوان به تولید انیمیشن نیز اشاره کردید. برای حل معضل حاضر راهی وجود دارد؟
 
 
افزایش تولیدات در حوزه فرهنگ رابطه مستقیمی‌با اقتصاد فرهنگی دارد. اگر روندهای مالی دقیقی برای این بخش پردازش شده باشد؛ که به بازگشت سرمایه بیانجامد و بر اساس چرخه سرمایه در این حوزه برنامه ریزی شود؛ همیشه این سرمایه موجود خواهد بود تا کارهایی حرفه‌ای تر تولید شود. تجربه نشان داده که مخاطب آثار با کیفیت را با میل بیشتری خواهد پذیرفت و به آن اقبال بهتری خواهد داشت. در مورد ما نیز این موضوع صدق می‌کند. تولید آثار هنری ارزان اما ضعیف، لزوماً به فروش بیشتر آن‌ها نمی‌انجامد. تجربه حوزه هنری در عرصه کتاب کودک و نوجوان نشان می‌دهد که اقبال مخاطبان به فرمول‌های ورود به حوزه فرهنگ نیز ربط دارد.
 
در کارنامه حوزه هنری برنامه ها و جشنواره‌هایی چون جشنواره ما می‌توانیم، دیده می‌شود که به طور موازی با وزارت ارشاد برگزار شد. در صورتی که تعامل و اشتراک در برگزاری چنین رخدادی به یقین نتایج بهتری را داشت. از آن جا که شما به کانون پرورش فکری کودک و نوجوان نیز اشاره کردید؛ مایلم به این نکته پاسخ دهید که حوزه هنری کودک و نوجوان قرار است به شکل تعاملی با کانون همکاری و از تجربیات آن استفاده کند یا آن که خود مستقلاً به تولید محصولات فرهنگی بپردازد؟
 
لزوماً هر فعالیت فرهنگی که به فعالیتی دیگر شبیه باشد به معنای موازی کاری نیست. به فرض ممکن است اجرای یک تئاتر در شهر ما شبیه به اجرای تئاتری در شهر دیگر باشد؛ کار موازی به نظر آید. اما چون برای مخاطبان دیگری اجرا می‌شود؛ یک اثر فرهنگی و هم افزایی فرهنگی را ایجاد کند. یعنی لزوماً اتفاق‌های مشابه فرهنگی به معنای موازی کاری نیست. 
نکته دوم به مولفه‌های فرهنگی باز می‌گردد. نهادهای فرهنگی شئون مختلفی دارند.وزارت فرهنگ و ارشاد شأن سیاست‌گذاری کلان، برنامه ریزی کلان برای توسعه فرهنگی و نظارت و حمایت از فعالیت‌های فرهنگی را دارد. کسی بر دوش وزارت ارشاد شأن تولید محصولات فرهنگی را نگذاشته است. حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی‌از ابتدا شأن تولید داشته. اگر هم آموزشی داده به این سبب بوده که تولیدکنندگان خود را در رشته‌های مختلف افزایش دهد. کانون پرورش فکری کودک و نوجوان برای ارائه خدمات فرهنگی به کودکان و نوجوانان شکل گرفته و اگر تاریخچه این نهاد را بدانید در خواهید یافت که پس از تاسیس کتابخانه ها، انتشارات، و دیگر نهادهای جانبی تولید کننده آن پدید آمده‌اند. ضمن آن که مصرف فرهنگی مخاطب کودک و نوجوان آن قدر زیاد هست که هیچ نهادی نمی‌تواند ادعا کند که به اندازه مصرف فرهنگی آنا همه محصولات فرهنگی را تولید کرده‌ام. در این بازه نزدیک به نیم قرنی که کانون فعالیت کرده، سعی کرده محصولات خود و محصولات خوب دیگر تولید کنندگان فرهنگی را استفاده کند. ما به کانون پرورش فکری کمک می‌کنیم تا برای محصولات فرهنگی تنوع بیشتری را در اختیار داشته باشد. انیمیشن، بازی، کتاب، تئاتر ها و غیره را در اختیار آن‌ها قرار دهد.
 
قرار هست از تجربیات کانون برای برنامه ریزی و تولید هنری خود استفاده کنید؟ یاترجیح می‌دهید یک کار رقابتی انجام شود؟
 
به طور معمول هر نهادی که در حوزه ای شروع به فعالیت می‌کند؛ علاوه بر تحقیق محیطی، باید از تجربیات پیشروان این عرصه نیز استفاده کند. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز تجربیات طولانی در تولید محصول داشته. تولید اسباب بازی، کتاب، فیلم و ... . در طول سالیان متمادی این تعامل میان کانون و حوزه وجود داشته که مدیران با یکدیگر همکاری کردند و قرار است این روند ادامه پیدا کند. بازار مصرف کودک بازار کوچکی نیست که مابگوییم، انحصار این بازار در دست کانون است و اگر نهاد فرهنگی جدید وارد شود؛ رقیب آن خواهد بود. ما رقیب کلان تری داریم و آن محصولات خارجی است. هرچقدر سهم آن‌ها را از این بازار کم تر کنیم برنده ایم. این تعامل چند سویه است؛ نه فقط با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، که با هر بخش خصوصی یا دولتی که در این حوزه فعالیت می‌کند. 
 
 
 

هنر نیوز