جشنواره هنرهای تجسمی فجر، یکی از پرطمطراق ترین موضوعاتیست که این روزها در حوزه هنرهای تجسمی به چشم می‌آید. در واقع همان گونه که مسولان بر آن تاکید می‌کنند و اسرار دارند تا «جشنواره هنر های تجسمی فجر» را جدا از دوسالانه ها و جشنواره های تجسمی دیگر بدانند؛ جشنواره فجر جامع ترین و پر طرفدارترین جشنواره هنرهای تجسمی بدل شده است. اما در این میان مسائل و موانعی هست که هر سال به نوعی «جشنواره هنر های تجسمی فجر» با آن دست و پنجه نرم می کند. یکی از این مشکلات، اعلام کوتاه مدت فراخوان جشنواره فجر است. امسال حمید شاه آبادی، معاون هنری وزیر ارشاد درباره دیرکرد شورای سیاست گذاری برای اعلام فراخوان تنها به یک نکته اشاره کرد و آن این بود که: «اعضای شورای سیاست‌گذاری فجر، مدت ها با هم اختلاف نظر داشتند.» با این وجود نمی توان گفت که هنرمندان باید به پای این موضوع بسوزند و  به همین بهانه با کمبود زمان برای خلق و ارائه آثارشان مواجه شوند.

هرسال عده ای دور هم می نشینند و تنها با یک کلمه خوب یا بد نه تنها پوستر، بلکه بخش های مختلف جشنواره را مورد مواخذه و یا تایید قرار می‌دهند. اما هیچ کس نه به فکر دادن ایده ای برای بهبود جشنواره است و نه دهان بر نقد منصفانه باز می کنند.

حقیقت این است که جشنواره چند مشکل کلی دارد که به یکی از آن‌ها یعنی زمان اعلام فراخوان اشاره کردیم. به این صورت که به نظر می رسد زمان مناسب برای اعلام یک فراخوان تا اتمام مهلت ارسال آثار باید بین 9 تا 12 ماه باشد. در صورتی که فراخوان فجر همواره سه ماه مهلت دارد و عملاً بسیاری از هنرمندان به سبب کمبود وقت، عطای جشنواره را به لقایش می بخشند و در آن شرکت نمی کنند.

مشکل دوم جشنواره هنرهای تجسمی فجر، تکرار افرادیست که هر سال نام آن‌ها را به عنوان داور می شنویم و هیچ تفاوتی میان تیم داوران رخ نمی دهد. گرچه مسولان معتقدند که تیم داوری آن‌ها بهترین های کشور هستند؛ اما مشکل این جاست که تیم داوری ثابت و شورای سیاست گذاری مشابه، جشنواره را به یک اتفاق حزبی خاص با سلایق و علایق ویژه بدل کرده. البته عنوان سلایق و علایق ویژه بیش از آن که به تیم داوران منتسب باشد؛ به اعضای شورای سیاست گذاری باز می گردد. مسولین قطعا در پاسخ به این موضوع می گویند که این افراد تجربه کافی در زمینه سیاست گذاری دارند. در پاسخ به این جواب احتمالی باید عنوان کرد که مسولینی که هر سال در جشنواره عضو شورای سیاست گذاری هستند و تنها جایشان را با هم عوض می کنند؛ غالباً هیچ چیزی از هنر و سیاست گذاری نمی دانند. تنها نیروهای معتمد وزارت ارشاد هستند که در این حوزه گرد آمده اند و لقمه نانی عایدشان می شود. و اگر نه چه لزومی دارد که تعدادی از ان ها که تخصصی در هنر ندارند هر سال عضو شورای سیاست گذاری باشند؟

باری، شاید حکمتی هست و ما نمی دانیم! علاوه بر این، سلایقی که در جشنواره مد نظر قرار می گیرد، چندان متنوع هم نیست. تم کاری غالباً انتزاعیست و سلایق خاصی را پوشش می‌دهد. کتاب جشنواره هم که سال گذشته تا امروز چاپ نشده است! البته اگر خدا بخواهد چاپ می شود. و البته اگر حکایت دوسالانه سفال دوباره تکرار نشود و کتاب در حد قول مساعد باقی نماند!

در پاسخ به تمام نقدهای وارد احتمالا باید این را شنید که نقد غرض ورزی نیست و ما هم این نکته را یادآوری می کنیم که تنها سوال می‌کنیم و اطلاعاتمان را می دهیم و قضاوت بر عهده مخاطبان است.

هنر نیوز