هنر نیوز - سرنوشت «رومی» چه شد؟

رضا ثروتی که به‌زودی نمایش «فهرست» را در سالن «حافظ» به صحنه می‌برد، درباره اجرا نشدن نمایش «رومی» که سال گذشته تمرینات آن انجام شد، ‌توضیحاتی داد ...

در حالی که انتظار می‌رفت رضا ثروتی نمایش نیمه کاره خود را با نام «رومی» که بخش عمده‌ای از آن با حضور صابر ابر، مرتضی اسماعیل کاشی، پانته‌آ پناهی‌ها و نوید محمدزاده تمرین شده بود،‌ در سال جدید به صحنه ببرد، خبر از اجرای دو نمایش دیگر توسط این نویسنده و کارگردان مطرح می‌شود.

این کارگردان درباره نمایش «رومی» که به عشق جنون‌آمیز مولانا و شمس می‌پردازد و با وجود تمرین‌هایی که سال گذشته انجام شد، هنوز خبری از اجرای عمومی آن نیست،‌ به خبرنگار ایسنا گفت: بخش عمده‌ای از نمایش «رومی» در تابستان سال ۱۳۹۳ تولید شده بود، اما به علت ناهماهنگی‌های زمانی در روند شکل‌گیری نمایش، اجرا و تمرین مجدد آن، کار به زمان دیگری موکول شد. از آنجا که ما برای بازی در آن نمایش به تمرینات فشرده‌ی هر روزه احتیاج داشتیم و به علت اشتغال من در خدمت سربازی، تنها فرصت تمرین، در ساعات باقی مانده‌ی روز بود، هماهنگی‌های زمانی گروه با مشکلات زیادی صورت می‌گرفت.

ثروتی که تا کنون توضیحی درباره تاخیر در اجرای «رومی» نداده بود، ادامه داد: علی‌رغم چهارماه تمرین مداوم با وجود همین شرایط و تولید بخش عمده‌ای از پروژه، به علت مشغله‌های ناگهانی بعضی از بازیگران در پروژه‌های سینمایی با وجود تعهد کاری پیش از شروع تمرینات، نتوانستیم به برنامه‌ی منظمی تا زمان تعیین شده برای اجرا برسیم.

وی افزود: در آن دوره تصمیم گرفتم تا زمانی که همه‌ی بازیگران بتوانند از لحاظ زمانی در اختیار تولید اثر باشند، تمرینات را متوقف و به ثمر رسیدن پروژه را به زمان دیگری موکول کنم، چون مولانا و سلوک او در ارتباط با شمس، حال و هوایی می‌خواهد که با تمرینات متداول تئاتری همخوانی ندارد و بیشتر از هر چیز، طریقتی می‌خواهد که تا بازیگران و عوامل نمایش، در دوره‌ای مشخص، خود را وقف آن آیین و روش نکنند، نتیجه‌ی نهایی تهی و عاری از فضای دلخواه خواهد بود؛ فضایی که اصالت ندارد و صرفا ابعادی ظاهری و تزیینی را به نمایش خواهد گذاشت و طبعا آنچه از پس‌اش به دست می‌آمد، هم برای ما و هم تماشاگران، تصنعی و زینتی می‌بود، اتفاقی که نظیرش را بارها در نمایش‌هایی از این دست دیده‌ایم که بیشتر به شوهای مبتذل تلویزیونی می‌ماند، تا مواجه‌ی ما با این دو شخصیت بزرگ.

کارگردان نمایش‌های «مکبث» و «عجایب‌المخلوقات» خاطرنشان کرد: کیفیت بازی در این نمایش فقط و فقط با تکنیک و چنگ زدن به تجربه‌های گذشته به دست نمی‌آید، اصل در بازی این نمایش، نزدیک شدن به جنبه‌های روحی و روانی کاراکترهاست، در آن چیزهایی است که برای تماشاگران نادیدنی است، در سکوت میان بازیگران، در خلسه‌ی آن‌ها و هر حرکتی که در سکون رخ می‌دهد. همه‌ی این‌ها تمرینات مستمر و منظمی می‌خواست که من با وجود عدم هماهنگی‌های زمانی، برای رسیدن به کیفیت ایده‌آل مجبور به انصراف از اجرای نمایش «رومی» در تماشاخانه‌ی ایرانشهر شدم.

ثروتی با بیان اینکه «هر وقت شرایط زمانی مناسب و فضای درستی برای تمرین دوباره‌ی این نمایش به وجود آمد، با اولویت اجرا در مجموعه ایرانشهر، خبر اجرای نمایش «رومی» را اعلام می کنم « درباره دیگر برنامه‌های اجرایی خود توضیح داد: تا آن زمان پروژه‌های دیگری در دست دارم که برای به صحنه آمدن‌شان بسیار هیجان زده‌ام. بعد از لغو شدن تمرینات «رومی» با دعوت موسسه "آرتیمان"، برای تدریس و تولید اثری نمایشی با هنرجویان تازه‌کار به دوره‌های آموزشی بنیاد رودکی رفتم. در آنجا با هنرجویانی مواجه شدم که اکثرشان از دانشگاه‌های غیرمرتبط به تئاتر مثل صنعتی شریف، امیرکبیر و علم‌و‌صنعت می‌آمدند، آن هم در قالب یک دوره‌ی آموزشی هفت ماهه.

او دراین باره گفت: ابتدا با ۸۰ هنرجو شروع به کار کردم که در طی دوره‌ای فشرده و کوتاه طی آزمون‌ها و تست‌های متفاوت، ۳۵ نفر از آن‌ها را در انتخاب نهایی نمایش گزینش کردم. ۳۵ نفری که قرار است در خرداد ماه، در قالب نمایشی به نام «فهرست» روی صحنه بروند و با تعداد اجراهای محدودی که در قالب همان دوره‌ی آموزشی طراحی شده بود، مهمان سالن حافظ باشند.

وی اضافه کرد: پس از تعطیلات فروردین‌ماه واتمام دوره‌ی آموزشی، تصمیم گرفتم مثل یک اثر حرفه‌ای و نه هنرجویی با کار مواجه شوم و با انگیزه‌ای زیاد تمامی تجربه‌هایم را در تئاتر به آن‌ها انتقال دهم و این تصمیم باعث شد با خلاقیتی جمعی، تغییرات عمده‌ای در متن و شیوه‌ی اجرا به وجود بیاید و ما موفق شدیم در همین زمان اندک، به نتایج غافلگیر کننده‌ای در تمرینات برسیم؛ تجربه‌ای که هیچ‌گاه در تولید آثار گذشته‌ام، نداشتم.

ثروتی تاکید کرد: «فهرست» نمایشی است که تمام انرژی‌اش را از هنرجویانی می‌گیرد که اکثرشان برای نخستین بار است روی صحنه می‌روند و این اتفاق برای من مهمترین ویژگی این دوره‌ی آموزشی بود. می‌توانستم از مرحله‌ی صفر با آن‌ها شروع به کار کنم، پیش از آنکه آموزش‌های غلط، بدن و حس‌شان را مخدوش کرده باشد. تجربه‌ای هفت ماهه که سراسر برای من لذت‌بخش بود.

او گفت: ما هر روز با هم مواجه می‌شدیم و تقریبا زندگی خصوصی‌مان در سالن تمرین می‌گذشت تا در خانه، که فقط برای خواب و استراحت به سمتش هجوم می‌بردیم. بدیع‌ترین اتفاق در این اجرا حضور و انرژی بی‌نهایت این عزیزان است؛ انرژی‌ای که به من کمک کرد با شروع تمرینات فشرده، تمرکزم را روی تولید اثر بگذارم و این باعث شد که به زعم خودم این اثر را که هنوز ۲۰ روزی تا به اجرایش فرصت مانده، از لحاظ کیفی، بهترین نمایش خودم بدانم و این تنها به این دلیل است که توانستم انتقال دهنده‌ی تمام تکنیک‌ها و سلایقی باشم که نسبت به تئاتر از سال ۸۲ تا به امروز برای خودم تئوریزه و دسته‌بندی کرده بودم.

وی همچنین بیان کرد: بال‌هایم با این بچه‌ها در آمده، با عزیزانی که هنوز تجربه و تکنیک‌های افراطی، روح‌شان را کدر نکرده، صادقانه بازی می‌کنند و هنوز آفت‌های بازیگران حرفه‌ای به جان‌شان نیفتاده، آنقدر خالص و شفاف‌اند که قلب و روح‌شان را از روی پوست جوانشان می‌توانی ببینی. ایمان دارم که تماشاگران در مواجهه‌ با آن‌ها شگفت‌زده خواهند شد و بعد از دیدن نمایش، کمی هم خواب‌هایشان مختل می‌شود.

ثروتی همچنین درباره اینکه طبق برنامه اعلام شده از سوی مدیریت تئاترشهر گویا قرار است در این مجموعه اجرایی داشته باشد، گفت: به جز نمایش «فهرست»، از طرف ریاست مجموعه تئاترشهر هم از ما دعوت شد که نمایشی را برای اواسط پاییز در سالن اصلی تئاترشهر آماده کنیم. طرح این نمایش که دوسال پیش به هیات انتخاب مجموعه تئاترشهر ارائه شده بود،‌ «رولت روسی» نام دارد و تلفیقی است از«جنایت و مکافات» داستایفسکی، کلاژهایی از نمایشنامه‌های چخوف و همچنین تاش‌هایی از زندگی و مرگ شاعر فقید روسیه، ولادیمیر مایکوفسکی.

او درباره این اثر اظهار کرد: آنچه برای من در طراحی و دراماتورژی این نمایش جذاب است، ارتباط سیال و عمیقی است که بین این هنرمندان و آثارشان وجود دارد، ارتباطی غیرمستقیم که به علت زیست مشترک‌شان در دوره‌ی زمانی خاص، در اندیشه و نگاه‌شان شکل گرفته است. ارتباطی که با وجود تفاوت‌هایشان در نوع نگاه و مدیوم‌های مختلفی که در آن مشغول به خلق آثارشان بودند، به علت زیست مشترک در یک دوره‌ی زمانی خاص در روسیه، وجوه مشترک بسیاری نیز دارند؛ وجوهی که بیش از شباهت‌ها درهر فرم ساختاری عینی، ریشه‌های عمیق تفکرشان را درهم تنیده و به شکل شاعرانه‌ای آن‌ها را در ذهن من به هم مربوط می‌کند.

وی با اشاره به اینکه بعد از توافق نهایی با مجموعه تئاترشهر، به زودی عوامل این نمایش را اعلام می کند، خاطرنشان کرد: این نگاه محتوی اصلی نمایش «رولت روسی» است که با ترکیبی از بازیگران حرفه‌ای و تعدادی از هنرجویانم که تا آن زمان دیگر شناخته شده‌اند روی صحنه خواهد رفت. تمرینات این اثر بلافاصله پس از روی صحنه رفتن نمایش «فهرست» آغاز خواهد شد .

نمایش «فهرست» از ۱۷ خردادماه هر شب ساعت ۲۱ در سالن حافظ اجرا خواهد شد.

این نمایش برداشتی آزاد از نمایشنامه «فهرست» اثر تادئوش روژویچ و برگردان محمدرضا خاکی است. «فهرست» روایت رهبر ارکستری است که در صدد ساخت قطعه‌ای برای مردگان است؛ قطعه‌ای که او را به انزوا می‌کشاند و با مردگانش مواجه می‌کند.