هنر نیوز - آیا گردشگری فارس تنها با سه اثر زنده است؟

در حالی برخی فعالان گردشگری معتقدند بازدید از آثار تاریخی مشهور تنها گزینه مورد علاقه گردشگران خارجی است که برخی دیگر از فعالان و کارشناس عدم معرفی و گنجاندن سایر مقاصد را علت اصلی این انتخاب می‌دانند.

به گزارش هنرنیوز،استان فارس یکی از غنی‌ترین استان‌های کشور به جهت تنوع آثار و جاذبه‌های تاریخی و طبیعی است، که می‌تواند سالانه تعداد بی‌شماری گردشگر را با هر نوع سلیقه و علاقه جذب خود کند. اما ظاهرا وجود تنها سه اثر «حافظیه»، «سعدیه» و «تخت جمشید» در بسته‌های گردگشری مسافران باعث شده تا سایر آثار فاخر این استان آنچنان که باید دیده شوند مورد توجه گردشگران قرار نگیرد.

مقبره «بابا کوهی»، «شیخ روزبهان»، آرامگاه «سیبویه» در محله تاریخی «سنگ سیاه»، «حافظیه»، «سعدیه»، «تخت جمشید»، «پاسارگارد»، «باغ ارم»، «باغ عفیف آباد» کاخ «فیروز آباد» زندگی عشایر منطقه «فیروز آباد» دریاچه «مهارلو» و... بسیاری نام‌های دیگر، که تعدادشان سر به آسمان می‌کشد جاذبه‌های تاریخی استان فارس و شهر شیراز مرکز این استان است. استانی با مساحت ۱۲۲٬۶۰۸ متر مربع که در طول تاریخ مورد توجه حکومت‌های مختلف قرار گرفته است و همین موضوع باعث شده تا فارس یکی از استان‌های مهم کشور در حوزه گردشگری شود. اما چند درصد گردشگران از این آثار دیدن می‌کنند؟ به بیان دیگر چند درصد این آثار فاخر مورد توجه و بازدید گردشگران، بخصوص گردشگران خارجی قرار می‌گیرند؟
ظاهرا از تمام این آثار فاخر سه اثر «حافظه»، «سعدیه» و «تخت جمشید» بیشترین سهم را در بازدید گردشگران دارند و سایر آثار در زیر سایه این سه اثر رو به فراموشی می‌روند.

سه اثر جاودان

«دینا چراغ‌وند» راهنمای تور که در سال چندین بار گردشگران خارجی را به این استان می‌برد دلیل این موضوع را چنین بیان می‌کند: مدت حضور گردشگران خارجی در ایران اندک است. بیشتر بین یک هفته تا ده روز که در این مدت از آثار تاریخی چند شهر در سایر استان‌ها مانند: «اصفهان»، «کاشان»، «تهران» و.. بازدید خواهند داشت. از سویی در هر شهر و استان یک سری آثار تاریخی و طبیعی برجسته داریم که هیچ یک از آثار تاریخی و طبیعی دیگر آن شهر یا استان با آن اثر یا جاذبه قابل قیاس نیست. به عنوان نمونه در استان «فارس» چه اثر تاریخی دیگری را می‌توانیم با «پاسارگاد» یا «تخت جمشید» مقایسه کنیم، پس طبیعی است که گردشگر خارجی ترجیع می‌دهد از همین چند اثر نام برده شده بازدید کند.

او ادامه می‌دهد: شاید بازدید از سایر آثار و جاذبه‌های گردشگری این استان برای گردشگران داخلی جذاب باشد اما به گمان من حتی یک درصد هم برای گردشگر خارجی جذابیت ندارد که بخواهد بازدید از یک خانه تاریخی این شهر را جایگزین «تخت جمشید» کنیم. البته یک سری بسته‌های سفر مانند بازدید یک روزه از فیروزآباد و زندگی عشایر این منطقه را داریم اما بیشتر گردشگران خارجی علاقه‌مند به بازدید از‌‌ همان سه اثر ذکر شده هستند.

ذائقه گردشگران را شناسایی کنیم

اما «اردشیر اروجی» کار‌شناس گردشگری، دلیل و راهکار این موضوع را چنین بیان می‌کند: مهم‌ترین دلیلی که بیشتر گردشگران خارجی «تخت جمشید»، «حافظیه» و یا «سعدیه» را برای بازدید در استان فارس انتخاب می‌کنند تبلیغات و بازاریابی خوب و گسترده‌ای است که از این سه اثر در جهان ارائه داده‌ایم. در بیشتر کتابخانه‌های خارج از کشور ترجمه‌ای از دیوان «حافظ»، «بوستان» و یا «گلستان» «سعدی» وجود دارد. همچنین از آنجایی که بیشتر کاوش‌های انجام شده در «تخت جمشید» توسط اشخاص خارجی صورت گرفته است این آثار در جهان شناخته شده‌اند پس طبیعی است که گردشگران خارجی تمایل بیشتر برای بازدید از این سه اثر را داشته باشند. در حالی که در‌‌ همان استان ما آثار ارزشمندی از دوران ساسانی مانند کاخ «فیروزآباد» داریم که توجه کمتری به آن‌ها شده و نتوانستیم خوب معرفیشان کنیم.

اروجی اضافه می‌کند: جدای تبلیغ و بازاریابی باید توجه کرد که برخی از آثار مانند تپه‌ها و سایت‌های کاوش و باستان‌شناسی که برای پژوهشگران جذابیت دارد، برای گردشگران عام جذاب نیست. همچنین دور افتاده بودن برخی از آثار و جاذبه‌های گردگشری نبود امکانات رفاهی در نزدیکی آن‌ها نکته دیگری است که باید به آن توجه کرد که باعث می‌شود گردشگر از رفتن به آنجا اجتناب کند.

این کار‌شناس و پژوهشگر گردشگری تاکید می‌کند: برای رفع این چالش باید ذائقه گردشگران را شناسایی کنیم. آثار و جاذبه‌های گردشگری، مسیر‌ها و امکانات رفاهی مرتبط با هریک را شناسایی کنیم. در نظر بگیریم در کنار چه آثاری می‌شود امکانات رفاهی تأسیس کرد و مسیر دسترسی به آثار و جاذبه‌ها چگونه است؟ گردشگر به کدام اثر دسترسی آسان‌تری خواهد داشت تا بتوانیم یک بسته خوب برای جذب گردشگر ارائه دهیم تا تنها سه اثر ذکر شده مورد توجه قرار نگیرد و سایر آثار نیز بازدید کننده خاص خود را داشته باشد.

مفاخری که فراموش می‌شوند

از سویی «مسعود منیعاتی» دبیر انجمن «دوست داران میراث فرهنگی استان فارس» در مورد ضرورت تمرکز زدایی از آثار و جاذبه‌های گردشگری استان «فارس» و شهر «شیراز» می‌گوید: بیشتر مردم جهان شیراز را شهر «حافظ» و «سعدی» می‌دانند. زمانی که به این شهر سفر می‌کنند سراغ مقبره این دو شاعر بزرگ را می‌گیرند و از آنجا بازدید می‌کنند. همین موضوع باعث شده تا از وجود مقبره شعرا و عرفایی چون «شیخ روزبهان»، «شیخ جرجانی»، «باباکوهی» و یا «سیبویه» که اتفاقا «یونسکو» در سال ۲۰۱۰ بزرگداشتی برای او برگزار کرد یا بی‌خبر باشند و یا در صورت اطلاع به دلیل عدم گنجانده شدن در بسته سفرشان فرصت بازدید را نداشته باشند.

او یادآوری می‌کند: همین موضوع باعث می‌شود تا آرام آرام این شعرا و عرفا چهره جهانی خود را از دست بدهند و آنگونه که باید، شناخته نشوند.

منیعاتی ادامه می‌دهد: در بررسی‌هایی انجام شده متوجه شدیم بسیاری از گردشگران خارجی علاقه دارند از شیوه زندگی مردم عادی در گذشته باخبر باشند به همین دلیل با سعی و تلاش بسیار بدون راهنما وارد بافت تاریخی می‌شوند. این نشان می‌دهد ما با علاقه و سلیقه‌ای متفاوت از آنچه که گمان می‌کنیم رو به رو هستیم، پس باید بسته‌های سفر تازه‌ای را در نظر بگیریم که علایق و سلایق گوناگونی را پوشش بدهد

این فعال میراث فرهنگی و گردشگری تاکید می‌کند: در حال حاضر استان فارس با داشتن ۳ هزار اثر ثبتی رتبه نخست کشور به جهت آثار ثبت شده تاریخی و طبیعی را داراست که اگر از آثاری که فاخر می‌دانیم و برایشان تبلیغ و بازاریابی خوبی انجام داده‌ایم مانند «تخت جمشید»، «حافظیه» و «سعدیه» تمرکز زدایی نشود، سایر آثار در زیر سایه این غفلت به ورطه گمنامی خواهند رفت. و شاید روزی بخاطر گمنامی که ما مسببش شدیم ارزش‌های خود را از دست بدهند.