محمدباقر اشرفیان گفت: نقاشیخط آمیختگی فرهنگ ایرانی با اسلام است.

نمایشگاه نقاشیخط های محمدباقر اشرفیان با موضوع بسم الله در موزه هنرهای معاصر فلسطین در حال برگزاری است. در این خصوص با وی به گفتگو نشسته ایم.



درباره نمایشگاه حاضر توضیحاتی ارائه دهید؟

این نمایشگاه مجموعه ای از ذکر مقدس بسم الله است که در غالب 37 اثر ارائه شده اند. ازین مجموعه 30 اثر با موضوع مرغ بسم الله و 7 اثر دیگر به صورت نقاشیخط ارائه شده اند. نقاشیخط با فرهنگ ایرانی اسلامی پیوند دیرینه دارد. فعالیت های گذشته من به طور ویژه در حوزه خوشنویسی و خط در معنای مطلق آن بود، لیکن به علت ادامه تحصیل در رشته هنرهای تجسمی و سپس صنایع دستی خوشنویسی به نقاشیخط تغییر شکل یافت. فضای ذهنی کنونی من به دنیای آزادتر نقاشیخط نزدیک تر است. این هنر تلفیقی از نقاشی، گرافیک و خوشنویسی و نگارگری است و درتنوع ترکیب بندی بسیار جذاب است. این فعالیت به زمینه ذهنی کنونی ام که طراحی سنتی و نقاشی ایرانی است نزدیک تر است. در این زمینه نمایشگاه های متعددی از آثارم برگزار شده است. این مجموعه از ترکیب خطوط ثلث، ریحان و معلی خلق شده است که در بطن مرغ بسم الله جای گرفته است. شاید علت به کارگیری این خطوط در کنار یکدیگر بیان نوعی آزادی در نوشتار است، برای بیان ظرافت های معنایی و تصویری. از خصوصیات بارز این مجموعه الهام از نقاشی ایرانی است که حامل نقوشی از پیشینه تصویری مردامان سرزمین ماست. نقاشی در این جا به خدمت خوشنویسی در آمده و به ابزاری برای تزئین بدل شده است. خصوصیات خاصه هنر ایرانی در این مجموعه به خوبی قابل مشاهده است و می توان آن را گونه ای معاصر از هنر ایرانی دانست. نکته ای که در هنر امروز کمتر به چشم می خورد.

در روزگاری که بداهه نویسی در نقاشی خط رواج یافته است، لازم است رجوعی به گذشته هنری نیاکان خود کنیم و هنر بی بدیل فرزانگان این خاک را دوباره مرور کنیم. در این جا مضمون برآمده از سنت های ایرانی در مواجهه با اسلام است و ترکیب آن با گل و مرغ، و یا تشعیرهای استفاده شده در این آثار ثابت کننده این ادعاست. می توان گفت این مجموعه تلاشی است برای تنوع تصویری در مضمونی ثابت. نوشتاری تنیده در نقش که بیانگر ملکوت است و کمال مطلق زیبایی.



نقاشی خط را تعریف کنید؟

نقاشی خط زمینه آزادی برای بیان مفاهیم و انتقال اندیشه دارد. این هنر از یک سوبا کلام به عنوان زمینه ای برای انتقال مفاهیم انتزاعی و از طرفی با نقش به عنوان ابزاری برای افزایش قدرت کلام مرتبط است.



تفاوت نقاشی خط با خوشنویسی را در چه می دانید؟

هنگامی که اثر خوشنویسی با فضا هماهنگ می شود و با آزادی قلم همراه می شود، در خدمت بیان مضامین و اندیشه های ناب زیبایی شناسانه است. در نقاشی خط مضمون با خط همراه می شود و جان کلام به نوشته افزوده می گردد. آن چنان که در نوشتار شعر لطافت اندیشه و نازکی خیال به جسم نقاشی خط وارد می شود و در نوشتاری چون کلام وحی این صلابت و استحکام کلام است که با نوشته همراه می شود. شاید بتوان این گونه تعبیر کرد که در هنر ناب نقاشی خط با کلمه نه تنها به عنوان ابزاری برای حمل نوشتار که به عنوان حاملی برای اندیشه و ابزاری برای احساس کلام به شمار می آید.

نقاشی خط هنگامی به عنوان عنصری اثرگذار تلقی خواهد شد که تصویر را در خدمت جان کلام آورد و بیان اندیشه و مضمون را به درستی انجام دهد. هوشمندی هنرمند است که نقاشی خط را قدرت بیانگری فوق العاده می بخشد و متضمن هنر معاصر است.



علت انتخاب کلام بسم الله در این مجموعه چه بوده است؟

این نمایشگاه استقبالی است از ماه مبارک رمضان و ذکر بسم الله به عنوان کلامی مقدس و سرآغازی شیرین برای هر امر نیک بهترین مضمون برای چنین نمایشگاهی است چراکه رمضان ماه خداست و اسماء خداوند رحمان در این کلام مقدس به شیرینی آمده است. بسم الله لفظی بسیار لطیف و جان مایه نقوش متنوع است. کلامی بی نهایت برای نقش پذیری و می توان گفت در تبدیل به نقش و فرم هرگز به یکنواختی و ناهمگونی دچار نمی گردد. و شاید نقطه عطف تمام کلام خداوند در ذکر زیبای بسم الله نهفته است.



محمدباقر اشرفیان متولد 1357 است از فعالیت های او می توان به موارد زیر اشاره کرد؛

فارغ التحصیل رشته صنایع دستی در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه هنر

تدریس رشته های مختلف هنری در دانشگاه ها و هنرستان ها

دو کتاب در دست چاپ با عنوان« آوای مرغان» و « طرح های تزئینی» در زمینه طراحی سنتی

برگزاری 5 نمایشگاه انفرادی در حوزه نقاشی ایرانی و نقاشی خط

شرکت در چندین نمایشگاه گروهی