چندی پیش طرحی با نام موسسه حمایت از هنرمندان پیشکسوت توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصویب شد. این طرح که اخیراً نقل دهان مسولان شده و از آن به عنوان یکی از افتخارات خود یاد می کنند؛ هنوز در حد حرف باقی مانده است. 

هنرمندان پیشکسوت منتظر ردیف بودجه مستقل بمانند!

معاون هنری وزیر ارشاد در مورد این طرح یادآور شد که تا ردیف بودجه مشخصی برای آن تصویب نشود نمی توان در این زمینه اقدام کرد. 

از سویی دیگر بسیاری از هنرمندان پیشکسوت علیرغم سابقه طولانی فعالیت هنری و فرهنگی هنوز از بیمه خدمات درمانی، بیمه عمر و مستمری بازنشستگی و حقوق دیگر برخوردار نیستند. هر مشکل جسمی و یا بیماری روحی بر آن‌ها عارض شود؛ هیچ مرجع قانونی به دادشان نمی رسد و هیچ کس مسولیت پرداخت کمک هزینه‌های درمان آن‌ها را بر عهده نمی گیرد. 

در شرایط سخت بیماری، خانواده به داد هنرمند برسد!

این موضوع گرچه در ابتدا ساده به نظر می رسد اما در درجه بعدی بسیار مهم جلوه می کند. چرا که در سخت ترین شرایط جسمی ارزش آن جلوه گر می شود. یک هنرمند در واقع به جز آثار خود سرمایه ای ندارد. اگر هنرمند نتواند در سال های جوانی از این سرمایه مالی کسب کند؛ ممکن است در دوران میانسالی هنرمند، توان فروش اثر هنری فراهم نشده و در نتیجه هنرمند سرمایه مالی مناسبی برای گذران دوران پیری خود نداشته باشد. در چنین شرایطی وظیفه فراهم آوردن هزینه های درمانی او ممکن نیست مگر آن که یکی از بستگان او این امکان را فراهم آورد. 

اما این موضوعات

در واقع در حیطه وظایف سازمانی است که مرجع قانونی حمایت از هنرمندان است؛ یعنی وزارت ارشاد. وزارت ارشاد موظف است تا هنرمندان را گرد هم آورد و آن ها را زیر چتر حمایت خود گیرد. 

معاون هنری وزیر ارشاد اسلامی در توجیه این کم توجهی خاطرنشان کرد: «ما تلاش داریم تمام هنرمندان را مورد حمایت خود قرار دهیم .» اما جامعه هنرمندان جامعه ای مبسوط و گسترده است و حمایت از همه هنرمندان کاری دشوار است. در حالی که هنرمندان پیش کسوت و پر آوازه بسیاری هستند که از حمایت دولت محروم مانده اند. 

دوراهی وابسته شدن به دولت یا بی پناه ماندن!

نکته دیگر آن که هنرمندان باید بین دو راه یکی را انتخاب کنند. یا راه نزدیک شدن به مسولین دولتی را بیابند و از آن طریق موفق به کسب توجه و حمایت‌های دولتی گردند و یا آن که راه هنر محض را در پیش گیرند و از توجه و جلب حمایت مسولان بی بهره بمانند. البته گاه هنرمندان راه دوم را ترجیح می دهند و به کسب معرفت محض در راه هنر می پردازند و در اوج کم توجهی مسولان از دنیا می روند و در این بین یک سوال مبهم برای همیشه باقی می ماند. این سوال گرچه کوتاه است اما پر معنا به نظر می رسد. مسولین چه سیاستی در مقابل هنرمندان پیش کسوت در بر گرفته اند؟ آیا سرنوشت هنرمندان برای مسولین مهم است؟ 

در این بین وزارت ارشاد که داعیه حمایت از هنرمندان دارد، مدعیست؛ که به وضع هنرمندان رسیدگی می کند و آمار بیمه شدگان صندوق حمایت از هنرمندان را به عنوان شاهد ادعای خود معرفی می کند. اما می توان گفت تا زمانی که رسیدگی به حال هنرمندان هر روز به فردا واگذار می شود و هر بار به بهانه ای موکول به آینده‌ای نامعلوم می شود؛ نمی توان انتظار سامان یافتن وضعیت هنرمندان را داشت. 

مینا عبدی