در برنامه "پرده ی آخر" شبکه رادیویی گفت و گو مطرح شد: آداپته سازی در تئاتر وجه کلاسیک و میزان وفاداری عوامل به متن را نشان می دهد و در این نوع از نمایش ها اکثر متن بر عوامل تئاتر غالب می شود.
برنامه "پرده آخر" با موضوع بررسی آثار اقتباسی و آداپته در نمایشنامه نویسی برای نمایش های ایرانی و با حضور کاوه مهدوی (نمایشنامه نویس و بازیگر) و شهرام مسعودی (نمایشنامه نویس و کارگردان) و سیروس همتی (نمایشنامه نویس، بازیگر و کارگردان تئاتر) روی آنتن رفت.
در این برنامه شهرام مسعودی با بیان این که مخاطبان تئاتر همیشه بومی و منطقه ای هستند، گفت: به اعتقاد من وقتی که با مخاطب بومی سر و کار داریم، باید نمایش را با این نوع مخاطب هماهنگ کنیم.
وی همچنین در ادامه افزود: هر نمایشنامه ای با شرایط فرهنگی و جغرافیایی محل اجرای نمایش نوشته می شود، کارگردانی که در ایران قصد اجرای نمایش خارجی دارد باید متن را بر اساس فرهنگ و بوم منقطه ی اجرا و زندگی خود تنظیم و تدوین کند.
این نمایشنامه نویس ایرانی با اشاره به مرز بین آداپته سازی و اقتباس در تئاتر ایران، گفت: این دو واژه تفاوت و تناقض زیادی با هم ندارند، در واقع آداپته سازی بیشتر وجه وفاداری به اثر را نشان می دهد و اقتباس میزان خلاقیت فردی را بالا می برد.
وی همچنین در خصوص متن های خارجی و اجرای آن در ایران، افزود: نمایش هایی که در ایران اجرای می شوند، باید وجه ایرانی بودن را داشته و به اصطلاح ایرانیزه شوند.
این نمایشنامه نویس ایرانی در همین خصوص ادامه داد: خرده داستان ها و ظرافت های ی نمایشنامه ی ایرانی باید نسبت به فرهنگ و جغرافیای ایران تنظیم شوند، چرا که مخاطب این اثر یک شخص ایرانی و با فرهنگ ایران است.
شهرام مسعودی با بیان این که ایران در نمایشنامه نویسی سابقه ی زیادی ندارد، گفت: وقتی به نمایشنامه های ایرانی رجوع می کنیم، می بینیم که کمتر در معرض اقتباس هنرمندان غیر ایرانی قرار گرفته است.
در بخش دیگر این برنامه کاوه مهدوی با اشاره به کیفیت اثر نهایی تئاتر گفت: ممکن است که اثر اقتباسی باشد اما از کیفیت لازم برخوردار نشود و در طرف دیگر امکان دارد نمایشنامه مرحله ی آداپته سازی را گذارنده باشد ولی محصول نهایی بی کیفیت بماند، در حالت کلی مرزگذاشتن بین این دو واژه دردی را دوا نخواهد کرد.
وی با بیان این که اولین نمایش های دنیا نوعی آداپتاسیون هستند، اظهار داشت: اولین نمایشنامه هایی که در یونان اجرا می شدند، از آیین ها و نیایش های آن زمان اتفاق می افتاد.
این کارگردان تئاتر در ادامه ی همین موضوع خاطر نشان کرد: یک نمایش اقتباسی همانند نمایش هایی که آداپته شده اند، ممکن است فقط توجه قشر خاصی از مردم را جلب کند.
در بخش پایانی این برنامه سیروس همتی با اشاره به تقاوت های آداپته سازی و اقتباس در تئاتر اظهار داشت: آداپته کردن نام دیگر اقتباس است که در زبان فرانسوی به این اسم رایج است، اما این دو واژه در نحوه ی استفاده و محتوای کار تفاوت هایی دارند.
وی در خصوص شرایط اقتباس در نمایشنامه توضیح داد: اقتباس چیزی را به همراه خود دارد که در جامعه کم تر دیده می شود.
این کارگردان تئاتر همچنین در ادامه افزود: در اجراهای اقتباسی جنبه ی هنری گروه تئاتر در تمام متن و کارها دخیل و تاثیر گذار است و خلاقیت گروهی در این نوع اجراها نقش بسیار مهمی را دارد.
وی با اشاره به آداپته سازی در متن های نمایشی، خاطر نشان کرد: آداپته سازی وجه کلاسیک و میزان وفاداری عوامل به متن را نشان می دهد و در این نوع از نمایش ها اکثر متن بر عوامل تئاتر غالب می شود.
فایل صوتی برنامه "پرده آخر" با اجرای علی جعفری از وبگاه شبکه رادیویی گفت و گو قابل دریافت است.
