اغول جمال محمدی الیاسی هنرمند بافنده قالیچه ابریشم دورو اهل گنبد در گفت و گو با هنرنیوز با اشاره به این که بافت یک قالیچه ابریشم دورو یک متری یک سال تمام وقت میبرد، خاطر نشان کرد: این در حالی است که یک قالیچه با این مساحت حدود ۳ کیلو ابریشم از قراری کیلویی ۲۰۰ هزار تومان مصرف میکند و تنها ۵/۲ میلیون تومان به فروش میرسد.
وی درباره نحوه تهیه نخ ابریشم هم توضیح داد: پس از بیرون آمدن کرم ابریشم از تخم به آنها برگ توت میدهیم تا بزرگ شوند. سپس این کرمها دور خودشان پیله میزنند. که از این پیلهها نخ ابریشم تهیه میشود و بعد از آن آماده رنگرزی میشود.
او ادامه داد: ما رنگها را از گیاهان مختلفی همچون پوست گردو (قهوهای)، روناس (قرمز)، پوست انار(خردلی)، نیل (سرمهای)، برگ مو، اسپرک به دست میآوریم و برای رنگ قرمز از قرمز دانه استفاده میکنیم، رنگ سرمهای نیز از «نیل» بدست میآید.
محمدی الیاسی ضمن بیان این که فرشهای ابریشمی مقاومت بالایی در مقابل پوسیدگی دارند، به ظرافت بافتهای ابریشم دورو اشاره کرد و گفت: این بافتهها به قدری ظریفند که قابل تا شدن هستند. و هر کسی نمیتواند به دلیل ظرافت و نرم بودن بیش از حد ابریشم با آن فرش ببافد .
او با تاکید براین که با وجود نزدیکی گنبد به ترکمنستان هیچگونه صادراتی از طریق هنرمندان فرشباف به این کشور صورت نمیگیرد، تصریح کرد: هیچ یک از هنرمندان نمیدانند چگونه باید یک بافته را صادر کرد. بیشتر تاجران مشهدی به سراغ بافتهها میآیند. آنها پس از خرید، بافتهها را تا سه یا چهار برابر قیمت به کشورهای دیگر میفروشند. چرا که آنها میدانند چگونه برای یک قالیچه شناسنامه تهیه کنند، بازاریابی کرده و بافتهی مورد نظر را با سود به فروش برساننند.
این هنرمند اضافه کرد: این در حالی است که یک بافنده گاهی تا نصف یا حتا بیشتر پول را حین کار از خریدار دریافت میکند تا به زخم زندگیاش بزند. فرش پیش فروش شده هرگز با افزایش تورم به قیمتش افزوده نمیشود و در این بین تنها واسطهها هستند که سود میکنند.
محمدی الیاسی با تاکید بر این که قالیبافی تنها هنر محسوب نمیشود بلكه یكی از مهمترین راههای تأمین معاش گروه گستردهای از مردم این خطه است، گفت: این هنر علاوه بر بازارهای داخلی، بین شیخ نشینان خلیج فارس، كشورهای حاشیه خزر و برخی كشورهای اروپایی طرفدار دارد اما همچنان هنرمندان فرش باف ترکمن با مشکلات بیشماری مواجهاند.
وی با بیان این که بیش از ۵ سال است بیمه شده با ابراز تأسف از مادرانی یاد میکند که طی سالیان متمادی به این کار میپرداختند اما هیچ گاه بیمه نشدند و اکنون در سالهای پیری بدون مستمری و گاهی حتا با تنگدستی گذران عمر میکنند.
این هنرمند نبود طرح مناسب و مواد اولیه مرغوب را از دیگر مشکلات این بخش عنوان کرد و گفت: عدم حمایت مالی، نبود آموزش مناسب، عدم بهرهگیری از طرح های جدید، عدم ساماندهی هنرمندان فرشباف، بیبرنامگی در عرصه تولید و فروش و صادرات، و... دست به دست یکدیگر داده تا فرش ترکمن به فراموشی سپرده شود.
این قالیباف با اشاره به نبود مركز خرید طرح و رنگ طبیعی گفت : تهیه ابریشم بسیار وقت گیر و پر هزینه است. در عین حال گران بودن مواداولیه و در برخی مواقع نبود رنگهای طبیعی باعث میشودهنرمندان برای تهیه خامه و رنگ دست به دامان استانهای دیگر شوند که کیفیت کار را به شدت کاهش میدهد.
وی در عین حال یادآور شد : نبود درآمد کافی در مقابل کار زیاد و سود کم باعث شده تا دیگر مادران رغبتی به آموزش این هنر به دخترانشان نداشته باشند.